'Tarımı ihmal eden ülke intihar ediyor demektir.
Gelişmiş ülkelerin semalarında ne kadar uçağın uçtuğu değil, ne kadar arının uçtuğu önemlidir.
Eğer arılar ölürse, sonraki yıllarda insanlar da ölür.'
Albert Einstain
[*][*][*]
Formül basit.
Bir ürüne ekonomik bir fiyatla sahip olmak istiyorsanız...
O üründen çok üretilmesi gerekiyor.
Arz talep dengesi.
Ya da sizin ekonominizin çok güçlü olması gerekiyor.
Ürettiğiniz zaman ekonominiz zaten güçleniyor.
O zaman çıkış belli.
Üretmek.
[*][*][*]
Önce üretim yeteneği kazanacaksınız.
Hiç koyun görmemiş birinin önüne bin koyun katsanız.
Sürü koyunların insafına kalmış demektir.
Akşama ne kadarı isterse o kadarı geri döner.
Hiç fide ekmemiş biri domates yetiştiremez.
Fidan dikmeyen biri fındık toplayamaz.
Kısacası...
Önce üretim beceriniz olacak.
Bulunduğunuz coğrafyadan olacak.
Ki, 'Coğrafya kaderdir.' İbni Haldun böyle diyor.
Sonrası..
Eğitim ile gelişeceksiniz.
Aileden gelecek.
[*][*][*]
Örnekleri çok.
Bir kişi dükkan açmakla esnaf olamıyor.
Böyle bir aileden gelmesi, bir esnafın tedrisatından geçmesi gerekiyor.
Esnaf olabilmek için o kültüre sahip olmak gerekiyor.
Bu demek değil ki kimse atılım yapmasın.
Hızlı öğrenenler, çabuk gelişenler...
Sonra da geriden gelenleri yetiştirenler mutlaka olmalı...
[*][*][*]
Eğitim konusu da böyle...
Eğer siz üniversiteyi bitirmişseniz...
Sizden öncekileri geçmişsiniz demektir.
Üniversiteli olabilmek için, sizin evladınızın, hatta torununuzun o basamakları geçmesi gerekir.
[*][*][*]
Eğer hayvancılık yapacaksanız.
Babadan, dededen hayvan görmüş kişilerin olması gerekir.
Hayat okuma ile öğrenecek kadar uzun değil.
Tecrübe ve yaşam tarzı aktarımı da gerekir.
[*][*][*]
Örnekleri çoğaltmak mümkün.
Öncelikle üreteceğimiz ürüne bizim hazır olmamız gerekir.
Bundan sonrası kişisel planlama...
En önemlisi...
Devlet planlaması.
Öyle kafana göre her işe giremezsin.
Domatesin, buğdayın ekilip dikileceği yer belli olmalı.
Kirazın, elmanın, portakalın üretileceği yer belli olmalı.
Satılacağı yer daha üretilmeden hazırlanmalı.

Hangi esnafın elinden hangi üreticinin tüketeceğine kadar zincirin her halkası bilinmeli..
Son cümle bugünler için biraz fazla olabilir.
Gerçek şu ki...
Biz üretmeliyiz.
Biz domates de üretmeliyiz.
Sığır da üretmeliyiz.
Biz semalarımız da arı da uçurmalıyız.
Dron, iha, siha da uçurmalıyız.
[*][*][*]
Tarım üreteceğimiz yer de belli olmalı.
Teknoloji üreteceğimiz yer de...
Hatta birleştirmeliyiz.
Tarım için de teknoloji üretmeliyiz.
Öyle üretmeliyiz ki...
İlelebed payidar olalım.
[*][*][*]
Yapabiliyor muyuz?
Elbette başarılı olanlar var.
Ancak bu topyekün bir başarı değil.
Garip bir intihar vakası.
İlmeği boğazımıza kendimiz geçiriyoruz vesselam.