Geçmiş Olsun Amasra
Kaza mı? Cinayet mi? Katliam mı? Adını bilumum muktedirler, bilumum muhalifler ve de bilumum müstakiller koysun. Bir daha yaşanmaması dileklerimle...

Tarihi Kentler Birliği Ve ÇEKÜL Vakfı
Kentleşme süreciyle birlikte ortaya çıkan "yenileme" ve "dönüşüm" adı verilen uygulamalar bir yanda kentle özdeşleşen yapıların yıkımına yol açarken; diğer yandan da sosyal donatı ve yeşil alanı olmayan, çok katlı ucube türü yapılar doğurdu. Doğal, tarihsel ve kültürel değerlerin geçmişten kalan bir miras olduğunun tartışıldığı bu süreçte, 22 Temmuz 2000 günü Bursa'da, 52 tarihi kent belediyesi tarafından kurulan Tarihi Kentler Birliği (TKB), bugün "469"a varan üye belediye ile birlikte "az zamanda çok işler başaran" ve 2001 yılında Avrupa Tarihi Kentler Birliği'nin de üyesi olan ender kuruluşlarımızdan biridir.
Tarihi Kentler Birliği ile Çevre Ve Kültür Değerlerini Koruma Ve Tanıtma Vakfı (ÇEKÜL) birlikteliğinin yarattığı sinerji sonucu TKB üyesi belediyeler, yetki ve sorumluluk alanlarındaki doğal, tarihsel ve kültürel çevreye anlam katan bu değerlere daha bir önem vererek; "geçmiş", "bugün" ve "gelecek" gibi zaman dilimlerini "emanete sahip çıkmak", "korumak", "geleceğe aktarmak" eylemleriyle birlikte düşünmeye ve düşüncelerini uygulamaya başlamaları, koruma kültürünün yaşama geçen örnekleridir.
Ortak akıl temelinde "kamu-yerel-sivil-özel" birlikteliğinin somutlaştırdığı bu örneklerin giderek çoğalması düşüncesiyle Tarihi Kentler Birliği 2001 yılından itibaren tarihsel, doğal ve kültürel çevrenin korunmasına yönelik projelere ve uygulamalara destek vererek, yöreyle özdeşleşen ekinsel kalıtın gelecek kuşaklara aktarılmasının gayreti içerisindedir.

Özendirme Yarışmaları: Yarışan Değil, Paylaşan Kentler
Tarihi Kentler Birliği'nin düzenlediği "Tarihi Ve Kültürel Mirası Koruma Proje Ve Uygulamalarını Özendirme Yarışması" ile "Müze Özendirme Yarışması" türü etkinlikler, rekabet etme ve rakip olma anlamında birbiriyle yarışan değil; birbirini destekleyen, birbirinden öğrenen ve ortak kültür paydasında buluşarak dayanışma içinde tarihsel, doğal ve kültürel mirası korumayı "öncelik" olarak belirleyen, adı üzerinde "özenmeyi teşvik eden", "özendirme" yarışmalarıdır.
Tarihi Kentler Birliği'ne sunduğumuz "Geçmişten Bugüne, Bugünden Geleceğe: "Kdz.Ereğli Belediyesi Kent Müzesi Projesi" adlı başvurumuzla iki yüz yıllık geçmişi olan Cıbıroğlu Konağı adlı yapıyı, müze amaçlı kullanılmak üzere restore edip, hizmete açtığımız için "başarılı uygulama ödülü(1)" aldıktan sonra;
"Gözbebeğimiz Göztepe; Göztepe Çevre Düzenlemesi Ve Bakı Terası Projesi", "İki Bin Yıllık Bir Geçmişin Ayak İzleri Ve Heraklius Sarayı Çevre Düzenlemesi Projesi", "Zamanın Tanığı, Roma Dönemi Balı Mahallesi Su Kemerleri Çevre Düzenlemesi Projesi", "Klearkhos'un Kitaplığı'ndan Kdz.Ereğli Belediyesi Bilim, Kültür Ve Sanat Merkezi Projesi" başlıklı projelerimizin, Tarihi Kentler Birliği Danışma Kurulu tarafından "Başarılı Proje" olarak değerlendirilerek; taltif edilip ödüllendirilmesi, belediyemizin koruma amaçlı projelere verdiği önemin "Tarihi Kentler Birliği" imzalı kanıtıdır.
Bu projelerden "Gözbebeğimiz Göztepe; Göztepe Çevre Düzenlemesi Ve Bakı Terası Projesi" için yapılması gereken Koruma Amaçlı İmar Planı tamamlanmak üzere olup;
Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı'na sunduğumuz "İki Bin Yıllık Bir Geçmişin Ayak İzleri Ve Heraklius Sarayı Çevre Düzenlemesi Projesi" SOGEP kapsamında olmadığı adı gerekçe (!) olan bir bahaneyle kabul edilmedi...
Zonguldak Valiliği Emlak Vergisi Katkı Programı'na sunduğumuz "İki Bin Yıllık Bir Geçmişin Ayak İzleri Ve Heraklius Sarayı Çevre Düzenlemesi Projesi" ile "Zamanın Tanığı, Roma Dönemi Balı Mahallesi Su Kemerleri Çevre Düzenlemesi Projesi" adlı başvurularımızın da, Sayın Valimizin onaylarına sunulmasını bekliyoruz.
Bu yıl düzenlenen Tarihi Kentler Birliği 2021 Yılı Tarihi ve Kültürel Mirası Koruma Yarışması'na "Kaletepe ve KdzEreğli Kalesi Çevre Düzenlemesi Projesi" ile katıldık. Tarihi Kentler Birliği Danışma Kurulu tarafından yapılan değerlendirmede "Kaletepe ve Kdz. Ereğli Kalesi Çevre Düzenlemesi Projesi" başlıklı projemiz, "başarılı proje" olarak kabul edilerek ödüllendirildi.

Neden Çevre Düzenlemesi Projesi?
Arkeolojik kalıntıların bulunduğu arkeolojik sit alanlarındaki değerleri koruyacak şekilde denetimli ziyarete açmak, tanıtımını yapmak, var olan durumundan kaynaklanan sorunları çözmek, alanın gereksinimlerini çağdaş, teknolojik gelişmelerin gerektirdiği donatılarla gidererek "koruma-kullanma dengesi" ilkeleri çerçevesinde hizmete sunulmasını içeren bir projedir, Çevre Düzenlemesi Projesi(2).
Üstelik "Çevre Düzenlemesi Projesi" uygulanan alanın, Kültür Ve Turizm Bakanlığı'nca"ören yeri (3)" olarak tescil edilmesi, kültür turizmi anlamında önemli bir potansiyel olup; projelendirilerek hizmete sunulması da, başlı başına bir destinasyondur.
İlimizde bu nitelikte proje çalışması sadece belediyemizce hazırlanmış olup, konuyla ilgili birimlere sunduğumuz beş adet Çevre Düzenlemesi Projesi'ne yetkililerin ve ilgililerin desteklerini bekliyoruz.

Neden Kaletepe ve Kdz.Ereğli Kalesi?
Antik çağda kentin adından (Heraklea Pontike) esinlenerek "Herakleia Tepesi" adıyla anılan bu doğal yükseltide önce akropolün(4) daha sonra kalenin yapılması ve adı geçen antik dönem yapılarına ait kalıntıların varlığı bu konuda yapacağımız çalışmanın maddi temelini oluşturduğundan; alanın doğal, tarihsel, arkeolojik ve kültürel yönden değerlendirilmesinin "olmazsa olmazı" olan çevre düzenlemesi projesini, bu özel alanda uygulamayı yeğledim.
Eskilerin deyimiyle ilimizin "medarı iftiharı" olan üniversitemizin bilimsel rehberliğinde başlatacağımız çalışmalar sonunda yöremize farklı "ören yeri" kazandırmayı planladığımı vurgulayarak; çalışmalarımı destekleyen Kdz.Ereğli Belediye Başkanı Sayın Halil Posbıyık'a, başvurumuzu "başarılı proje" olarak değerlendiren Tarihi Kentler Birliği ile Tarihi Kentler Birliği'nin kardeş kuruluşu ÇEKÜL Vakfı'na şükranlarımı sunar; ilgili kurum, kuruluşların destek ve katkılarını esirgemeyeceklerine olan inancımı yineleyerek, esenlikler dilerim.

DİPNOTLAR
(1) Ankara Kültür Ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'nun 31.10.2003/8814 Tarih/Sayılı kararıyla taşınmaz kültür varlığı olarak tescil edilen "Cıbıroğlu Konağı" adlı yapıyla ilgili projemiz Tarihi Kentler Birliği tarafından "Karadeniz Ereğli'de, kentteki koruma hareketi açısından emsal oluşturacak uygulamalara ve başarılı işlevlendirme yaklaşımlarından dolayı, proje uygulama ödülüyle" taltif edilmiş olup, adı geçen konak, ilimizde restore edilip müze olarak işlevlendirilen ilk proje ve ilk proje uygulama örneğidir.
(2) "Çevre Düzenleme Projesi"; Ören yerlerinin arkeolojik potansiyelini koruyacak şekilde, denetimli olarak ziyarete açmak, tanıtımını sağlamak, mevcut kullanım ve dolaşımdan kaynaklanan sorunlarını çözmek, alanın ihtiyaçlarını çağdaş, teknolojik gelişmelerin gerektirdiği donatılarla gidermek amacıyla her ören yerinin kendi özellikleri göz önüne alınarak hazırlanacak 1/500, 1/200 ve 1/100 ölçekli düzenleme projeleridir." Kültür Ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yasası. Madde:9
(3) Ören Yeri: Doğal ve / veya tarihi uygarlıklardan kalan, değeri olan kalıntıların bulunduğu yer.
Arkeolojik Ören Yeri: İnsanoğlunun ortaya çıktığı "Alt Paleolitik Çağ"dan günümüze kadar gelen süreçte kurulmuş arkeolojik ve tarihsel değeri olan eski bir uygarlığa ait kalıntılarının bulunduğu yer.
Alt Paleolitik Çağ: Eski Taş (Kaba Taş/Yontma Taş) Devri'nin ilk dönemi olup, arkeolojik kayıtlara göre taştan yapılan aletlerin üretimi ve insanlar tarafından kullanıldığı devrin adı.
Ülkemizdeki Ören Yerleri: "Kültür Ve Turizm Bakanlığı (KTB)", "KTB Kültür Varlıkları Genel Müdürlüğü" ile "KTB Döner Sermaye İşletmeleri Merkez Müdürlüğü (DÖSİMM)" kayıtlarına göre ülkemizde "145" adet ören yeri vardır. İİimizde biri "Kdz.Ereğli Cehennemağzı Mağaraları", diğeri "Fillyos (Tios) Antik Kenti" olmak üzere, ziyarete açık "2" adet ören yeri vardır.
(4) Akropol(Akropolis): Antik Helen kentlerinde, kentlerin yanıbaşındaki tepelerde yapılan kale ve diğer kamu yapılarının bulunduğu özel alanların adı olup; bu alan, kentin en önemli bölgesidir.

[*][*][*]
Zorunlu Açıklama:
11 Ağustos 2022 günlü "Kırk Bir Yıllık Gecikmeye 41 Kere Maşallah..." başlıklı yazımdan sonra Kdz.Ereğli Belediyesi adına bizzat kaleme alıp; konuyla ilgili kurum ve kuruluşlara sunduğum "proje önerisi", "proje" türü yazılar yanında görevim gereği "yapmak", "yerine getirmekle yükümlü olduğum işler ve işlemler nedeniyle yazılarıma ara vermek zorunda kaldığım için özür dilerim. Raif TOKEL