Antik Yunan kentlerinde, kentlerin tepelerinde inşa edilen hisarlara ve bu yapıların bulunduğu özel alanlara Akropol denir. . Aslında Akropolis'tir.
Bizim Filyos Tion kalıntıları Akropolis'tir mesela : O da tepelikte kurulmuştur. Polis; yine Yunancada şehir anlamındadır . Bolu - Poli , Safranbolu -Safranpolis gibi . Bugün halen şehir güvenliğini sağlayanl emniyet mensuplarına polis diyoruz. İngilizce- Police ; Almanca- Polizei
Akro ise zaten yüksek anlamındadır. Atina şehrinin ortasında bulunan Akropol vardır. yüksek bir tepede bir tapınak yer alır. Bu tapınağın adı Parthenon’dur.
Parthenhon Atina ile ilişkilendirilir. Zaten Parthen Yunancada “bakire kız” anlamındadır...
Bartın’ın antik adı da Parthen’dir. Bu adı şehrin ortasından akan Bartın Çayı’dan alır. Çünkü Bartın ırmağının antik adı Parthenios ırmağıdır. Parten zamanla Bartan ve Bartın olarak günümüze kadar gelmiştir.
Parthenios Nehri’nin adı ilk kez Hemoros'un İlayda'sında geçer.
Kızlar çayı olarak bilinen ve şiirlerde kraliçe Amastris’in yıkandığı nehirden adını alan Bartın ismi bir başka efsaneye göre ; Zeus'un kızı Artemis’in kıyılarında avlandığı daha sonrada içinde yıkandığı nehir olarak gösterilmektedir. Amatris sikkelerinde zeytin dalının bulunması buradaki insan figürünün Athena veya Artemis veya Amatris olduğu düşünülmektedir. Zaten başka bir bilgi ise antik bir şiirde Kraliçe Amastris'in bakire kızlarla bu nehirde yıkanmasını anlatan bir şiirden geldiği vurgulanır. Fark edersiniz üçü de kadındır.
Zaten Bartın nehri kızlar nehri olarak bilinir.
İşte Atina ve Atina'da bulunan Parthenhon Tapınağı ve Bartın'ın ortak noktası budur.
İsmi kadınlardan gelir.
Mitoloji hikayelerinde Bartın Irmağı çevresinde büyük ağaçların olduğu, sandallarla bu nehirden geçenlerin uğultular duydukları, bu uğultuları “Akarsu perilerinin (Nymphere) çıkarttığı düşünülmüş. Zaten coğrafyacı Strabon, Parthenios’un çiçekli topraklardan geçtiğinden dolayı bu adı aldığını belirtmektedir .Çeşit çeşit ağaçlar adeta ırmağın süsü ve örtüsü gibidir.
Tarihler soyunca nehirlere hep kız benzetmesi yapılır. Bunun nedeni bir güzellik simgesi olarak görülmesi veya kızların nehir kıyısı gezilerinden kaynaklanabilir. Yine Amazon kadınları olarak bilinen antik çağda savaşçı kadınların yurdu, Samsun’da Kızılırmak kıyılarıdır. Nil Irmağı Tanrısı Anuket bile kadındır. Nehir Tanrılarından Peneus kadındır.
Yani kısacası Bartın kız/kadın demek...
Peki tesadüf müdür bugün nehir kıyısında kurulan Bartın Pazarı’na bölge ağzı ile Galla Pazarı (Kadınlar Pazarı ) denmesi, Bartın kadınların çalışkanlığı, pazarda kadın satıcıların çokluğu ?
Bahsettiğim kadınların hepsi güçlü kişilikmer. Bu nehir kadınlara güç veriyor.
Hayati Yılmaz ile
Zonguldak Tarih
