Frengi belirtileri nelerdir?
Frengi, üç evrede ilerler. Birinci evrede, cinsel organlar, rektum veya ağızda ağrısız yaralar (şankr) görülür. Bu yaralar birkaç hafta içinde iyileşir.
İkinci evde, deri döküntüleri, kas ağrıları, ateş, boğaz ağrısı ve lenf düğümlerinde şişme gibi semptomlar ortaya çıkar. Bu belirtiler geçici olarak düzelebilir. Tedavi edilmezse, hastalık gizli evreye girer ve belirtiler görülmez.
Son ev, yani üçüncü ev yıllar sonra ortaya çıkabilir ve beyin, sinirler, gözler, kalp, kan damarları, karaciğer, kemikler ve eklemleri etkileyebilir, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Frengi nasıl bulaşır?
Frengi, cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır ve genellikle etkilenen kişilerin cinsel organları, anüsü veya ağızlarındaki yaralarla doğrudan temas yoluyla bulaşır. Bu, vajinal, anal veya oral seks sırasında gerçekleşebilir.
Ayrıca, hamile bir kadın hastalığı doğmamış bebeğine dikey yolla geçirebilir, bu da doğuştan frengiye yol açar.
Nadiren, enfekte kişinin yaralarıyla veya vücut sıvılarıyla kontamine olmuş eşyaların (örneğin, iğneler veya kişisel hijyen ürünleri) kullanılması yoluyla da bulaşabilir. Frengi, öpüşme veya deriyle deri teması gibi cinsel olmayan yollarla bulaşmaz.
Frengi tedavisi?
Frengi tedavisi, genellikle penicillin gibi antibiyotiklerle yapılır. Hastalığın erken evrelerinde, genellikle tek bir penicillin enjeksiyonu yeterlidir. Daha ileri evrelerde veya daha uzun süredir enfekte olan kişilerde, tedavi birden fazla doz gerektirebilir.
Penicilline alerjisi olan kişiler için, doktorlar genellikle başka tür antibiyotikler reçete ederler. Tedavi, enfeksiyonun yayılmasını önlemeye yardımcı olur ve semptomları hafifletebilir, ancak tedavi öncesi oluşan hasarı tersine çeviremez.
Bu nedenle, frengi şüphesi olan kişilerin hemen tıbbi yardım alması ve tedavi sürecinde cinsel aktivitelerden kaçınmaları önemlidir. Hamile kadınlar, doğum sırasında bebeğe bulaşma riskini azaltmak için özellikle tedavi edilmelidir.
Frengi testi nasıl yapılır?
Frengi testi, enfeksiyonun varlığını tespit etmek için genellikle kan örnekleri üzerinden yapılır. İki ana kategori altında toplanan testler bulunmaktadır: non-treponemal ve treponemal testler. Non-treponemal testler (vdrl rpr değeri gibi), frengi enfeksiyonuna karşı vücudun ürettiği antikorların varlığını saptar.
Bu testler, enfeksiyonun erken tespiti ve tedavi yanıtının izlenmesi için kullanılır. Ancak, yanlış pozitif sonuçlar verebileceğinden, pozitif çıkan sonuçlar daha spesifik olan treponemal testler (TP-PA, FTA-ABS gibi) ile doğrulanır.
Treponemal testler, Treponema pallidum bakterisine özgü antikorları tespit eder ve genellikle enfeksiyonun varlığını doğrulamak için kullanılır.
Bazı durumlarda, doğrudan bakterinin varlığını tespit etmek amacıyla yara veya doku örneklerinden alınan sıvılar koyu alan mikroskopisi veya doğrudan floresan antikor testi kullanılarak incelenebilir. Bu testler, enfeksiyonun erken evrelerinde daha etkili olabilir.
