Zonguldak Belediyesi'nin ilk hizmet binası Zonguldak, kömür madenlerinin işletilmeye açıldığı 1841lerden itibaren idari,iktisadi ve sosyal açıdan gelişerek 1899 yılında kaza ve 1920de de mutasarrıflık haline getirildi. Milli Mücadeleden sonra 1 Nisan 1924 tarihinde il yapılmıştır. Bu yönüyle de Zonguldak Cumhuriyetin ilanından sonra kurulan ilk il unvanına da sahiptir. Tarihsel süreç içersinde Zonguldakın, iktisadi ve idari bakımdan gelişmesine paralel olarak nüfusu da artış göstermiştir. Zonguldak nüfus içerisinde gayr-i Müslimler ve yabancılar hem Osmanlı, hem de Cumhuriyetin ilk yıllarında önemli bir yekün tutmaktadır. Zonguldakta yaşayan yabancılara ilişki bilgiler madenin açıldığı döneme kadar gitmektedir. Ancak yabancıların maden bölgesinde yoğunlaşmaları 1896 yılında Zonguldak liman ve rıhtımını inşa etmek amacıyla Fransız sermayesiyle kurulan Ereğli şirketinin havzaya girişiyle hızlanmıştır. 1912 yılına verilerine göre Zonguldakta 251 yabancı yaşamaktaydı. Bunların 97si İtalyan, 66si Fransız ve kalanı da Avusturyalı, Alman, Belçikalı, Romanyalı, Rus ve Yunanlı şeklinde devam etmekteydi. Hem 1912 yılında hem de 1927 yılındaki verilerde Zonguldakta yaşayan yabancılarda ilk sırayı İtalyanlar alıyordu. Yabancılar genellikle yerli ve yabancı şirketlerde memur, makinist ve mühendis olarak çalışmaktaydılar. 19201932 yıllarına ait nüfus verilerinde yabancılara ait bilgi sadece 1927 nüfus sayımında yer almaktadır. 1927 yılında Zonguldakta 562 yabancı bulunuyordu. Yabancıların tabiiyetlerine göre İtalyanlar yine ilk sırada, Fransızlarda ikinci sırada geliyordu. Aynı dönemde Zonguldakta Türkçeden sonra İtalyanca ve Fransızca en çok konuşulan dil konumundaydı. 562 yabancının %54ü erkek, %46sıda kadındı. Bu oranlardan da Zonguldakta yaşayan yabancıların genellikle aileleriyle birlikte yaşadıkları sonucuna varabiliriz. Bunun bir istisnası Fransızlardı. Fransız tabiiyetlilerin %64ü kadın ve %36sında erkekti. İtalyanlarda ise kadın ve erkek sayısı birbirine çok yakındı. Yabancıların %89u Zonguldak merkez kazada kalan %11i de diğer kazalarda yaşıyorlardı. 1920 yılının başında Zonguldak, merkez kaza Zonguldak, Ereğli, Bartın ve Devrek kazalarında oluşan bir liva haline getirilmişti. 1926 yılında Safranbolu kazasının da Zonguldaka bağlanmasıyla kaza sayısı beşe, nahiye sayısı da altıya yükselmiştir. Kazalar, başta merkez kaza Zonguldak olmak üzere Ereğli, Devrek (Hamidiye), Bartın ve Safranboluydu. Nahiyeler ise Çaycuma nahiyesi Devreke, Amasra ve Kurucaşile nahiyeleri Bartına, Ulus (Kaldırım), Eflani (Çelebiler) ve Aktaş (Toprak) nahiyeleri de Safranbolu kazasına bağlıydı. 1928 yılında merkez kaza Zonguldakın 71, Ereğlinin 121, Bartının 210, Devrekin 125 ve Safranbolunun da 205 köyü vardı. 1918 -1932 Yılları Arasında Zonguldak ve Diğer Kazaların Nüfusu Yıllar-Zonguldak Ereğli Bartın Devrek Safranbolu 1918- 30.193 41.794 74.800 54.219 - 1927- 45.258 43.123 64.130 57.296 59.102 1932- 38.102 46.734 70.751 59.520 65.063 ZONGULDAKTA KURUMSALLAŞMA Zonguldakın iktisadi ve ticari hayatına yön veren girişimcileri bir araya getiren ilk kurum Ereğli Havzası Madenciler Kulübüydü. Kömür madeni ocağı işletenler tarafından kurulan bu kulübün üyelerini, sadece maden ocağı sahipleri oluşturuyordu. Zonguldakın ticaret ve sanayisinin ikinci kurumsal teşkilatı Zonguldak Sanayi ve Ticaret Odasıdır. Osmanlı Devletinde ilk ticaret ve sanayi odası 19 Ocak 1880 kurula Dersaadet Ticaret Odasıydı. Dersaadet Ticaret Odası 14 Ocak 1882de gerçekleştirdiği ilk toplantı ile faaliyete geçmiştir. Bu odanın kurulmasının ardından diğer vilayetlerde ticaret ve sanayi odaları kurulmaya başlandı. 1889 yılı sonlarında Osmanlı Devleti sınırları içerisinde 100 e yakın ticaret, sanayi ve ziraat odası faaliyet göstermekteydi. Bu sayı 1897 yılında ise 115e ve İkinci Meşrutiyet döneminde 160ın üzerinde ticaret odasına yükselmişti Ancak Zonguldak, ticaret ve sanayi yönünden gelişmesine karşın, tüccar ve sanayicileri meslek bakımdan 1919 yılına kadar örgütlenememişlerdi. Zonguldak Belediyesinin ilk Belediye Başkanı 1899 yılında Kaza olan Zonguldak yerleşgesinde ilk belediyeleşme de bu tarihte başlamıştır. Plansız ve projesiz yapılanan yerleşgede kömüre dayalı ekonomik büyüme ister istemez planlı ve projeli yapılaşmanın ihtiyaç göstermesine vesile olmuştur. Alt yapı, kanalizasyon ve su şebekesi gibi planlama yapılırken cadde, sokak, adres ve kapı numarası uygulaması yeni yeni başlamıştır. 1930lu yıllara kadar nokta adres sıkıntısı da devamede görmüştür. Kaynaklar ve geçmiş yıllardaki resmi evraklar gösteriyorki, 1899 yılında kurulan Zonguldak Belediyesinin ilk başkanı Elbasanlı Mehmet Lütfidir. Zonguldak Valiliği web sayfasında kaydı Elbistanlı Mehmet Lütfi olarak görünmektedir, eski evraklarda ise Elbasanlı Mehmet Lütfi olarak geçmesi (Elbasan Arnavutlukta bir il merkezidir) Arnavut göçmeni olduğunu göstermekte, Kahramanmaraşın ilçesi Elbistan göçmeni değil de, Arnavutlukta il merkezi Elbasandan Zonguldaka göçmen gelmiş olduğunu işaret etmektedir. Zonguldakın ilk belediye başkanının adı resmiyette Elbistanlı Mehmet Efendi olarak geçsede soyadı kanunundan sonra ismi Mehmet Ulusoy olmuştur. Münavebeli 21 sene Belediye Başkanlığı yapmış, Zonguldak madenlerinin yabancı sermayeden geri alınmasına denk gelen zamanda ilerleyen yaşı dolayısıyla görevi sona ermiştir. 1936 tarihli bir gazete küpürü haberine göre 1849 doğumlu olan ilk belediye başkanı Elbistanlı Mehmet Lütfi, 1936 yılında Zonguldakın en yaşlı insanı ünvanın da iken 87 yaşında vefat etmiştir. Aynı gazete haberi ölümünde asıl yaşının 92 olabileceği yorumunu da yapmıştır. Belediye Hizmet Binaları Zonguldakta 1930 yılından önce Valilik binası Yeniçarşı mevkisindeki ilk binasında hizmet veriyordu, Belediyenin kendi binası yapılana kadar Yeniçarşıda Valilik binasına yakın bir adreste hizmet verdiği, o yıllara ait bir noter evrağında yazılı Yeniçarşıda Demiryolu karşısında dairei mahsusa adresinde ikamet ettiği anlaşılıyor. Atatürkün Zonguldak ziyareti olan 1931 yılından sonra (Bkz. Gazi Paşadan önce Gazi Paşadan sonra) Zonguldak kentsel modernizasyona uğramış Belediye hizmet binasıda bu değişimle birlikte kendi binasına kavuşarak yenilenmiştir. Atatürkün Zonguldakı ziyareti olan 1931 yılından sonra hakim olan yapı politikasının en önemli unsurları alınan imar kararlarına göre Belediye binası, ilkokul, hükümet konağı, halkevi binası ile birlikte bu ana caddelerin ve meydanların konumlandırılması olmuştur, ayrıca bu doğrultuda mutlaka yeni bir Gazi Bulvarı veya Atatürk Caddesi açılmasına karar alınmış, şehrin ana arteli kabul edilen bu bulvara aynı dönemde Gazipaşa caddesi. adı verilmiştir. Belediye Binası, Valilik Binası ve Zonguldak Halkevi binasının konumu Gazipaşa caddesi üzerinde olacak şekilde tasarlanmasına özen gösterilmiştir. İlk Belediye binasının yapılmasına karar verildikten sonra yer olarak Kılburnu mevkisi seçildi, şimdi iskele olarak isimlendirdiğimiz yerin eski adı Kırburnuydu. Kadırga rampasının başı, Belediye parkının karşısında bulunan köşe, bina yeri olarak seçildi. Yapılan projelendirme yarışmasını Halkevi binası projesiyle birlikte Mimar Abidin Zeki Selah kazandı. 1936 yılında bina inşaatı sona erdi ve Belediye ilk kendi binasında hizmet vermeye başladı. 1952 yılında bu binadan Halkevi binasına taşınmış, bu bina daha sonraki yıllarda Okul, Belediye su ve elektrik idaresi ve şehir klubü olarak kullanıldı. (Elektrik hizmetlerine 1982 yılına kadar yerel belediyeler bakıyordu). Demokrat Partinin iktidara gelmesinden sonra Halkevlerinin faaliyetleri durdurularak, 8 Ağustos 1951 tarihinde hükümet tarafından Halkevleri kapatıldı. 23 Nisan 1952 tarihli Vatan Gazetesinin Zonguldak ilavesinde, 1936 yılında yapılan, ilk belediye binasının alt katı şehir gazinosu, üst katıya şehir oteli ya da iş hanı haline getirilmesinin planlandığı haberi belirtilmiştir. Aynı gazete ilavesinde, Maliyeye devredilen Halkevi binasının Zonguldak Belediyesine verilmesi için Bakanlar Kurulu kararı tamamlanmak üzeredir. Bu bina belediyeye geçince, belediye Halkevi binasının üst katına taşınacak, alttaki büyük salon evlenme ve düğün merasimlerinde, kütüphane halkın okuma ihtiyaçlarında sinema ise (Belediye Sineması) örnek bir sinema halinde işletilecektir bilgisi verilir. Belediyenin yeni sarayı Mimar Abidin Zeki Selah tarafındanprojelendirilen tarihi halkevi binası temmuz 1933 tarihinde yapılmıştır Yapısal olarak üç kat imar edilmiş, binada Gazi Mustafa Kemal için düşünülmüş bir yatak odası, bir tuvalet, bir beklemeodası, bir kış bahçesi, yemek, dinlenme, sigara salonları, birçok oda, banyovardır. Binanın diğer kısımlarında 26 oda, üç banyo, bir sinema, bir müzikhol,bir okuma salonu ve makyaj odaları ve birçok hademe odaları bulunmaktadır.Sinema salonu 800 kişi ve müzikhol 500 kişi dans edebilecek kapasitededir.Müzikhol de müzisyenlere mahsus bir de sahne bulunmaktadır. ZonguldakBelediyesi 1998 yılında şimdiki binasına taşınıncaya kadar eski tarihi değeribüyük bu binayı kullanmış. 2000den sonrada tarihi halkevi binası BelediyeKültür ve Sanat Merkezi (BKM) olarak kullanıma bırakılmıştır. ZONGULDAK BELEDİYE BAŞKANLARI VE DÖNEMLERİ Elbasanlı Mehmet Lütfi 1899-1903 Mustafa Çavuşoğlu Ömer 1903-1907 Elbistanlı Mehmet Lütfi 1908-1911 Cafer Efendi 1912-1913 Ahmet Alioğlu Ali 1914 Binbaşı Mütekaidi Tahsin 1914 Mehmet Maksut 1914-1917 Bartınlı Hasan Basri 1917 Mehmet Maksut 1919 Elbistanlı Mehmet Lütfi 1919-1920 Mustafa Çavuşoğlu (İbrahim Hilalci) 1921 Mehmet Nuri Gizli 1921-1922 Hüseyin Fehmi İmer 1922-1923 İbrahim Fevzi 1923 Cafer Efendi 1923-1925 Eyüp Çavuşoğlu (Ahmet Hulusi Erman) 1925-1926 Hüseyin Fehmi İmer 1926-1928 Hüseyin Bedri Güneri 1928-1929 Ahmet Recep Bey 1930 Osman Hayri 1930-1931 Dr. Nihat Arkat 1931-1933 Dr. Necati Duman 1933 Dr. Hayri Necati 1933-1934 Muhittin Reşit Tankut 1934-1935 Hüseyin Hilmi Uluğ (Mektupçu) 1935 Süleyman Falk Ertamam (Eml.Albay) 1935-1950 Hakkı Hilalci 1950-1954 Mustafa Tamer 1954-1960 Nasır Alpman (Prs. Albay) 1960 Vali Sait Köksal 1960 Vali V. A. Rıza Ulusman 1960 Vali Amiral Tevfik Sargut 1960-1963 Ekmel Çetiner 1963-1965 .................... Gültekin Kızılışık 1965-1968 Hüseyin Öztek 1968-1977 Nadir Pulat 1977-1980 Halil Ekşioğlu 1980-1984 Zeki Çakan 1984-1989 Yüksel Aytaç 1989-1994 Zeki Çakan 1994-1995 Ethem Malkoç 1995-1996 İsmail Eşref 1996-1999 İsmail Eşref 1999-2004 Secaattin Gonca 2004-2009 İsmail Eşref 2009-2011 Muharrem Akdemir 2011-2014 Muharrem Akdemir 2014- .