-ÖZEL İÇERİK- Zonguldak eski Belediye Başkanı Muharrem Akdemir döneminde, belediyede yolsuzluk yapıldığı iddiasıyla açılan davanın ilk duruşması Zonguldak 4. Asliye Ceza Mahkemesi'nce 17 Ekim 2019 tarihinde yapıldı. İçişleri Bakanlığı'nın soruşturma izni verilmemesi yönündeki kararınının bozulmasının ardından Zonguldak Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianame Zonguldak 4. Asliye Ceza Mahkemesi'nce kabul edilmişti. Zonguldak eski Belediye Başkanı Muharrem Akdemir ile Başkan Yardımcıları Erhan Darende, Nilgün Sarbay, Şenol Şanal ve Fen İşleri Müdürü Ogan Göktürk halkında "Görevi kötüye kullanmak" iddiasıyla başlayan duruşmada Muharrem Akdemir döneminin önemli isimleri Erhan Darende ve Nilgün Sarbay sanık olarak hazır bulundular. Nilgün Sarbay savunmasında, "Ben o dönemde İmar ve Şehircilik'ten sorumlu başkan yardımcısı olarak görev yapıyordum. Fen İşleri'nden sorumlu başkan yardımcısı izinde olduğu için imza attım" dedi. Sanık Erhan Darende ise ifadesinde "Olay darihinde ben Fen İşleri'nden sorumlu başkan yardımcısı olarak görev yapıyordum. Görev yaptığı sürede bir yıl kanser tedavisi gördüm. Yerime diğer arkadaşlarım baktı. Bu nedenle iddia edilen hususları kabul etmiyorum. Bundan sonraki duruşmalara katılmak istemiyorum" dedi. Şikayetçiler ise dönemin Belediye Başkanı Muharrem Akdemir'den şikayetçi olduklarını, diğer sanıklardan şikayetçi olmadıklarını söylediler. Duruşma ileri tarihe ertelendi. OLAY NEYDİ?Ak Partili Belediye Meclis Üyeleri, doğrudan teminle yapılan 118 adet alımın, 91 adedinin ARALEL İnşaat firmasında kaldığı iddiasıyla Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunmuşlardı. Sanıklar hakkında görevi kötüye kullanmak, zincirleme suç işlemekten belli haklardan mahrum bırakılmaları isteniyor.Ak Partili Belediye Meclis Üyeleri Abdullah Karagüzel, Havva Yılmaz, Mehmet Mercimek, Metin Demir, Mustafa Çağlayan, Sadettin Birinci, Sertan Açıkgöz, Turhan Demirtaş ve Ümit Bozkurt'un imzasıyla hazırlanan suç duyurusunda, doğrudan teminle yapılan 118 adet alımın, 91 adedinin ARALEL İnşaat firmasında kaldığı iddiasıyla Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunmuşlardı. Sanıklar hakkında görevi kötüye kullanmak, zincirleme suç işlemekten belli haklardan mahrum bırakılmaları isteniyor. İDDİANAME NEYDİ? Zonguldak 4. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından kabul edilen iddianamede şu ifadelere yer verildi:Zonguldak Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Suçları Soruşturma Bürosunun suç ihbarı içerikli ve ihbara ekli 08/02/2016 tarihli Halkın Sesi isimli gazetesinde "Cumhuriyet Savcıları Göreve" başlıklı haberde "Zonguldak Beldiye Başkanı Akdemir, yasaları hiçe sayıyor, kamuyu zarara uğratıyor..imtiyazlı kişilere belediyenin imkanlarını peşkeş çekiyor.. CHP Genel Merkezi iddialara kulak tıkıyor" şeklinde yazı yazılması üzerine inceleme başlatıldığı, ihbar yazısını yazan Mustafa Özdemir'in. Cumhuriyet Başsavcılığımız nezdinde alınan ifadesinin tetkikinde: Zonguldak Belediye Başkanlığının 2014 ve 2015 yılı denetim raporlarında kamu zararına sebebiyet veren hizmet alınılan olduğunu öğrendiğini, söz konusu hizmet alımlarının Arelel Şirketine kazanç sağlama amacı güttüğünü beyan ettiği, yukarıda açık kimlik bilgileri yazılı müştekilerin Cumhuriyet Başsavcılığımız nezdinde ifadelerine başvurulduğu, alınan ifadelerinin tetkikinde: Zonguldak Belediye Başkanlığı bünyesinde Belediye Meclis Üyesi olarak görev yaptıklarını. Zonguldak Belediye Başkanlığı Denetim Komisyonu raporunda: Zonguldak Belediye Başkanlığı tarafından tek kalemle yapılması gereken ihaleler eşik değerin altına çekilerek doğrudan temin usulüne göre yapıldığını, bu şekilde hareket edilerek kamu zararına sebebiyet verildiğini, şikayetçi olduklarını beyan ettikleri, doğrudan temin usulünün yasada belirlen ihale usullerinden olmadığı, şikayet konusu edilen hususların şikayet olunanların görevleri ile ilgili olduğundan bahisle İçişleri Bakanlığından soruşturma izni istenilmesine karar verildiği. İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 17/07/2017 tarih c 2017/176 sayılı kararı gereğince haklarında şikayet bulunan yukarıda açık kimlik bilgileri yazılı şahıslar hakkında "soruşturma izni verilmemesine" karar verildiği, kararın gerekçesinde: 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62. Maddesinde " Bu kanunun 21 ve 22'nci maddelerindeki parasal limitler dahilinde yapılacak harcamaların yıllık toplamı, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulucak ödeneklerin %10'unu Kamu İhale Kurulunun görüşü olmadıkça aşamaz" hükmü yer almasına rağmen, doğrudan temin yolu ile alınan malzeme ve yapım işine ait harcama genel bütçeye oranlandığında 2014 ve 20F6 yıllarında oranın aşılmadığı. 2015 yılında yaklaşık %2 oranında bir aşım olduğu, Zonguldak Belediyesince kullanılan tahakkuk esaslı muhasebe ve bütçeyi de kapsayan yazılım sisteminde hem genel hem de harcama birimleri tarafından yapılan harcamalarda bütçe aşımı olması halinde uyarıcı bir sistemin bulunmadığı, bu durumun Belediyenin muhasebe sisteminin yetersizliğinden kaynaklandığı, ayrıca bu fiilin doğrudan kamu zararı, haksız menfaat veya kişi mağduriyeti şartlarını oluşturmadığının belirtildiği, karara karşı şikayetçi vekilinin itirazda bulunduğu. Danıştay I. Dairesinin 14/02/2018 tarih, 2017/2407 esas, 2018/178 sayılı kararı ile yukarıda açık kimlik bilgileri yazılı şüpheliler hakkında İçişleri Bakanlığınca verilen soruşturma izni verilmemesine dair kararın kaldırıldığı, karar içeriğinde anlatıldığı şekilde 1/a.b.c.ç.d.e.f.g.ğ.h. 2'nci ve 3'ncü madelerde ilgililere isnat edilen eylemlerle ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 19'ncu maddesine göre açık ihale usulü ile ihale edilmesi gereken Anıl Sitesi Duvar Yapım İşinin üç kısma. Toki Evleri Altı Duvar Yapım İşinin dört kısma. Tepebaşı Mahallesi Duvar Yapım İşinin yirmi dört kısma, Dereiçi-Ontemmuz İstanat Duvarı yapım İşinin altı kısma. Kapuz Caddesinden Stad Arkasından Fenere İnen Merdiven Rıht Malzeme Alım İşinin on sekiz kısma. Benzinlikler Karşısından Polisevine Giden Kaldırıma Taban Tuğla Malzemesi Alım İşinin on dört kısma, Osmançayırı Çocuk Parkından Ontemmuz Mahallesine Giden Yolun Betonlanması Yapım İşinin sekiz kısma. Korkuluk Malzemeleri Alımı ve Yapım İşinin ise otuz kısma bölündüğü, doğrudan temin için öngörülen parasal sınırların altında kalmak amacıyla kısımlara bölünen bu işlerin, 4734 sayılı Kanunun 22/d maddesine göre doğrudan teinin yöntemi ile gerçekleştiği, aynı gün içinde dahi birden çok alım yapıldığı, açık ihale usulü ile temini gereken işler için açık ihaleden kaçınıldığı. 118 adet alımın 91 adedinin aynı firmadan yapıldığı, söz konusu alanlarda 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun aradığı saydamlığın, gerekli rekabet ortamının ve eşit muamelenin sağlanmadığına ilişkin yeterli şüphe oluştuğu, bu nedenlerle söz konusu maddelerden ilgililere isnat edilen eylemlerin haklarında soruşturma yapılmasının gerektirecek nitelikte olduğu, bu doğrultuda itirazın kabulü ile İçişleri Bakanlığının mezkur sayılı kararının: 1/a.b.g ve ğ maddelerinden Şenol Şanal, Erhan Darende ve Oğan Göktürk. 1/c ve ç maddelerinden Şenol Şanal ve Oğan Göktürk, 1/d maddesinden Muharrem Akdemir. Şenol Şanal ve Oğan Göktürk. 1/e maddesinden Nilgün Sarbay, Şenol Şanal ve Oğan Göktürk, l/f maddesinden Muharrem Akdemir. Erhan Darende ve Oğan Göktürk. 1/h maddesinden Muharrem Akdemir. Şenol Şanal. Erhan Darende ve Oğan Göktürk, 2'nci ve 3'ncü maddelerden Muharrem Akdemir. Nilgün Sarbay. Şenol Şanal, Erhan Darende ve Oğan Göktürk için '- erilen soruşturma izni verilmemesine ilişkin kısma dair kararın kaldırılmasına, l/a.b.g ve ğ maddelerinden Şenol Şanal. Erhan Darende ve Oğan Göktürk, 1/c ve ç maddelerinden Şenol Şanal ve Oğan Göktürk. 1/d maddesinden Muharrem Akdemir, Şenol Şanal ve Oğan Göktürk. 1/e maddesinden Nilgün Sarbay. Şenol Şanal ve Oğan Göktürk, l/f maddesinden Muharrem Akdemir. Erhan Darende. Oğan Göktürk, 1/h maddesinden Muharrem Akdemir. Şenol Şanal, Erhan Darende ve Oğan Göktürk, 2'nci ve 3'ncü maddelerden Muharrem Akdemir, Nilgün Sarbay, Şenol Şanal. Erhan Darende ve Oğan Göktürk yönünden gereği yapılmak üzere Cumhuriyet Başsavcılığımıza gönderildiği, bu bağlamda Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına talimat yazılarak iddia konusu edilen hususlarla ilgili dosyanın üçlü bilirkişi heyetine tevdi edilerek bilirkişi raporu hazırlattırılması istenildiği, gelen bilirkişi raporu içeriğinde:YAPIM İŞLERİ:4734 sayılı Kamu İhale Kanunu 22/d maddesi "Doğrudan Temin" yöntemiyle 2014 yılında 26 adet. 2015 yılında 53 adet ve 2016 yılında 4 adet olmak üzere toplam 83 adet yapım işine ait onay belgelerinin mevzuatla "doğrudan temin suretiyle veya kamu ihale mevzuatında belirtilen istisnai atımlarda ise alım konusu işin nev'i niteliği, varsa proje numarası, miktarı gereken hallerde yaklaşık maliyeti kullanılabilir ödeneği ve tertibi alımda uygulanacak usulü, avans ve fiyat farkı verilecekse şartlarını gösteren ve harcama yetkilisinin imzasını taşıyan belgeyi şeklinde tarif edilen onay belgesinde bulunması gereken bilgilere yer verilmeden ve şekil şartına uyulmadan hazırlandığı, mevzuat hükümlerine göre düzenlenmesi zorunlu olan işin tam ve istenilen şekilde yapıldığını gösteren muayene kabul ve komisyon tutanağının 83 yapım işinin tamamında bulunmadığı. 2014 yılında yaklaşık maliyet hesaplanan 20 yapım işinden 10 adedinde. 2015 yılında yaklaşık maliyet hesaplanan 40 yapım işinden 12 adedinde Kamu İhale Genel Tebliğinin 22. Maddesi "22.5.1.1. Bu bentte belirtilen parasal limitlere bağlı olarak yapılacak ihtiyaç teminlerinde, piyasada yapılan fiyat araştırması sonucunda öngörülen parasal limitin aşılacağının tespit edilmesi halinde, ihtiyacın Kanunun ilgili hükümlerine göre ihale yoluyla temin edilmesi gerekmektedir." hükmüne uyulmayarak 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun Doğrudan Temin Yöntemine göre işe onay verilerek yapıldığı. 2014 yılında doğrudan temin yöntemiyle yaptırılan birbirinin aynı ve benzer işler olan 26 adet yapım işinin toplam tutarının 380.242.30 TL olduğu, bu tutarın 22/d maddesinde doğrudan temin için 2014 yılı için belirlenen 15.783.00 TL tutarlık kısmın üzerinde olduğu. 2015 yılında doğrudan temin yöntemiyle yaptırılan birbirinin aynı ve benzer işler olan 53 adet yapım işinin toplam tutarının 762.565.05 TL. olduğu, bu tutarın 22/d maddesinde doğrudan temin için 2015 yılında belirlenen 16.786.00 TL tutarın üzerinde olduğu, 2016 yılında doğrudan temin yöntemiyle yaptırılan birbirinin aynı ve benzer işler için olan 4 adet yapım işinin toplam tutarının 60.980.00 Tl. olduğu, bu tutarın 22/d maddesinde doğrudan temin için 2016 yılı limiti olan 17.744.00 TL tutarın üzerinde olduğu, bu durumun Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin Temel İlkeler Başlıklı 4. Maddesi " Eşik değerin veya parasal limitlerin altında kalmak ya da bu yönetmelikte yer alan diğer hükümlerin uygulanmasından kaçınmak amacıyla sapım işleri kısımlara bölünemez" hükmüne uygun olmadığı ve aynı maddede: İdareler sapacakları ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur." şeklinde yer verilen sorumluluğa uygun hareket edilmediği. MALZEME ALIM İŞLERİKamu İhale Kanunu 22/d maddesi "Doğrudan Temin" yöntemiyle 2014 yılında yapılan 4 adet, 2015 yılında yapılan 25 adet ve 2016 yılında sapılan altı adet olmak üzere toplam 35 adet malzeme alım işine ait onay belgelerinin mevzuatta: doğrudan temin suretiyle veya kamu ihale mevzuatında belirtilen istisnai atımlarda ise alım konusu, işin nev'i, niteliği, varsa proje numarası, miktarı, gereken hallerde yaklaşık maliyeti. kullanılabilir ödeneği ve tertibi, alımda uygulanacak usulü, avans ve fiyat farkı serilecekse şartlarını gösteren ve harcama yetkilisinin imzasını taşıyan belgeyi" şeklinde tarif edilen onay belgesinde bulunması gereken bilgilere yer verilmeden se şekil şartlarına uyulmadan hazırlandığı, 2014 yılında doğrudan temin yöntemiyle 4 seferde alımı yapılan birbirinin aynı ve benzer malzemeler toplam tutarının 58.985.00 TL olduğu, bu tutarın 22/d maddesinde doğrudan temin için 2014 yılı limiti olan 15.783.00 TL tutarının üzerinde olduğu. 2015 yılında doğrudan temin yöntemiyle 25 seferde alımı yapılan birbirinin aynı ve benzer malzemeler toplam tutarının 383.003,25 TL olduğu, bu tutarın 22/d maddesinde doğrudan temin için 2015 yılı limiti olan 16.786.00 TL tutarının üzerinde olduğu. 2016 yılında doğrudan temin yöntemiyle 6 seferde alımı yapılan birbirinin aynı se benzer malzemeler toplam tutarının95.865.0 TL olduğu, bu tutarın 22/d maddesinde doğrudan temin için 2016 yılı limiti olan17.744.0 TL tutarının üzerinde olduğu, bu durumun Kamu İhale Genel Tebliğinin 22.maddesi "22.5.1.2 ayrıca. 4734 sayılı kanunun 19'ncu maddesine göre açık ihale usulü ile temini gereken ihtiyacın, kanunun 22'nci maddesinin (d) bendi için öngörülen parasal sınırların altında kalacak şekilde, adet bazında veya aynı ihale konusu içinde yer alabilecek nitelikteki mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin, kalemlere veya gruplara bölünmek suretiyle aynı kanunun 22."Maddesinin (d) bendine göre temini. 4734 sayılı kanunun temel ilkelerine aykırılık teşkil ettiğinden. bu yönde uygulamaların sorumluluk doğuracağı hususuna dikkat edilmesi gereklidir." hükmüne uygun olmadığı ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu "Görevlilerin Ceza Sorumluluğu" başlıklı 60 maddesi "İhale yetkilisi ile ihale komisyonlarının başkan ve üyeleri ile ihale işlemlerinden sözleşme yapılmasına kadar ihale sürecinde her aşamada görev alan diğer ilgililerin: 17'nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulunduklarının görevlerini kanuni gereklere uygun ve tarafsızlıkla yapmadıklarının, taraflardan birinin zararına yol açacak ihmalde veya kusurlu hareketlerde bulunduklarının tespiti halinde, haklarında ilgili mevzuat gereğince disiplin cezası uygulanır. Ayrıca, fiil veya davranışlarının özelliğine göre haklarında ceza kovuşturması da yapılır ve hükmolunacak ceza ile birlikte tarafların uğradıkları zarar ve ziyan genel hükümlere göre tanzim ettirilir" 5'nci maddede belirtilen ilkelere ve 62'nci maddede belirtilen kurallara aykırı olarak ihaleye çıkılmasına izin verenler ve ihale yapanlar hakkında da yukarıda belirtilen müeyyideler uygulanır." hükmü kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, soruşturmaya konu Zonguldak Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü tarafından 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu 22. Maddesi "Doğrudan Temin" yöntemiyle yapılan 83 adet yapım işi. 35 adet malzeme alımı olmak üzere toplam 118 adet alıma ait belgelerin yukarıda ser alan yasal dayanak ve mevzuat hükümleri çerçevesinde değerlendirilmesi sonucunda: 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümlerine göre ihale usulü yaptırılması gereken malzeme alımı ve yapım işlerinin 22/d maddesine göre "Doğrudan Temin" usulüyle gerçekleştiği s e yapılan 118 adet alımın 91 adedinin ARALEL İnşaat firmasında kaldığı, bu durumun 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun Görevi Kötüye Kullanma suçu kapsamında değerlendirilmesinin gerektiği, şüphelilerin üzerlerine atılı mezkur suç yönünden alman ifadelerinin tetkikinde: suçlamaları kabul etmediklerini beyan ettikleri olayla ilgili olarak:Neticeten: şüphelilerin alman bilirkişi raporuyla da tevsik olunduğu üzere 2014 ila 2016 yılları arasında yukarıda anlatıldığı şekilde zincirleme suretle görevlerini kötüye kullandıkları anlaşıldığından, eylemlerine uyan yukarıdaki sevk maddeleri gereğince ayrı ayrı CEZALANDIRILMALARINA,Şüphelilerin işlemiş oldukları kasti suç nedeniyle 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu 53/1 maddesi gereğince belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılmalarına.Tüm yargılama giderlerinin 5271 sayılı Ceza Muhakemeleri Kanunu 324 ve devamı maddeleri gereğince şüphelilerden tahsiline.Karar verilmesi kamu adına iddia ve talep olunur."