Level Hospital Genel Cerrahi Uzmanı Opr. Dr. Hüseyin Bayrak, tüp mide hakkında merak edilen soruları yanıtladı. SLEEVEGASTREKTOMİ (TÜP MİDE AMELİYATI) Tüp Mide Ameliyatı Nedir? Günümüzde en çok uygulanan cerrahi girişimlerden biri tüp mide ameliyatıdır ve yaygın olarak "mide küçültme ameliyatı" olarak bilinir. Tüp mide ameliyatında mide, adeta muz gibi ince uzun bir tüpe çevriliyor. Laparoskopik olarak yani kapalı ameliyat yöntemiyle midenin yüzde 80'ini kesip çıkarılıyor. Böylece midenin gıda alımı kısıtlanıyor. Ayrıca iştah kontrol edici ghrelin hormonunu da az üretildiği için hastanın yemeğe olan iştahı azalır. Buna rağmen, sleevegastrektomi cerrahisi, bağırsaklarda kalorinin ve nutrientlerin hazmını etkilemez. Ayrıca henüz kilo kaybı bile olmadan insülin direnci kırılmış oluyor. Hastanemizde operasyon yapılan hastalarımızda en az 40- 50 kilo verdikleri saptanmıştır. Mide Küçültme Ameliyatı Süresi Tüp mide ameliyatı ortalama 1, 5 saatte gerçekleştiriliyor. En Sık Hangi Mide Küçültme Ameliyatı Yapılıyor? Günümüzde etkinliği kanıtlanmış, risk oranları düşük olan, en sık uygulanan mide küçültme ameliyatı "tüp mide ameliyatı"dır. 15 yıllık geçmişi olan tüp mide ameliyatının tıptaki adı "sleeve gastrektomi"dir. GASTRİK BYPASS Mide küçültme ameliyatının günümüzde uygulanan diğer çeşidi ise 'gastrik bypass' ameliyatıdır. Ancak gastrik bypass sadece özel durumlarda tercih ediliyor; Tip 2 şeker hastalığının ön planda olduğu ve insülin kullanımının eski olduğu olgularda ve özellikle VKİ'si çok yüksek kişilerde gastrik bypass yöntemi ilk ameliyat tercihi olabiliyor. Bunun yanı sıra tüp mide ameliyatı olup tekrar kilo alan hastalarda 2. ameliyat yöntemi olarak gastrik bypass yöntemi uygulanabiliyor. Tüp Mide Ameliyatı Kilo Sorunu Olan Herkese Uygulanabilir Mi? Tüp mide ameliyatı olanlar aşağıdaki şartları taşımak zorunda: Vücut kitle indeksi 40 kg/m²'nin üzerinde (morbid obez yani ileri derecede obez) olanlar. VKİ'si 35-40 arası olup aşırı şişmanlığa bağlı tip 2 şeker hastalığı, hipertansiyon, uyku apnesi gibi sorunları olanlar da morbid obez olarak kabul ediliyor ve mide küçültme ameliyatı olmaları gerekebiliyor. Ayrıca obeziteye bağlı "yeni" tip 2 şeker ve metabolizma bozukluğu olan ve VKİ'si 30 - 35 arasındaki hastalarda da obezite doktorunun kararı ile ameliyat yapılabiliyor. Obezite ameliyatları estetik amaçla yani kişinin daha zayıf görünmesi için yapılmıyor. Tüp Mide Ameliyatı Kaç Yaşına Kadar Yapılır? Tüp mide yani mide küçültme ameliyatı 18-65 yaş arası kişilere yapılır. Kişinin mide ameliyatına uygun aday olması için, Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenen Vücut kitle İndeksi (VKİ) değerlerinin 35 ve üzerinde olması gerekir. 18 yaş altındaki kişiler için obezitenin derecesi ile birlikte yukarıda sayılan hastalıkların varlığı önemlidir ve hekim kararının yanı sıra ebeveyn onayı da gereklidir. 65 yaş üstü kişiler için ise sağlık durumu ve ameliyatın gerekliliği (kişinin kilosuna bağlı sıkıntıları ve yaşadığı sorunlar) değerlendirilir. Şişmanlık Cerrahisi Sonrası Revizyon Ameliyatları Nedir? Kimlere Önerilir? Revizyon ameliyatları, şişmanlık cerrahisi sonrası geri kilo alımı, darlık veya kaçak gibi farklı komplikasyonlardan dolayı yapılan ameliyatlardır. Revizyon ameliyatlarının en önemli gerekçesi genellikle geri kilo alımıdır. Hastaların geri kilo almasındaki nedenlerin temelini hastaların yeterince takip edilmemesi, hastaların yetersiz bilgilendirilmesi veya bilinçli olsalar dahi sürece uymamaları oluşturur. Bu nedenlerle hastalarda %20-30 oranında geri kilo alımı görülebilmektedir. Hastalara uygulanan revizyon ameliyatlarının iyi seçilmesi çok önemlidir. Bu ameliyatlar teknik olarak daha güçtür ve mutlaka tecrübeli cerrahlar tarafından yapılmalıdır. Günümüzde şişmanlık ameliyatlarının sayısının artmasıyla revizyon ameliyatları da artmıştır. Şeker hastalığı, yüksek tansiyon gibi yandaş hastalıkları nükseden veya geri kilo alan hastalara önerilen ameliyat tipleri vardır. En doğru ameliyat tipi hastayla konuşup değerlendirme yapılarak karar verilmelidir. Tüp Mide Ameliyatı Sonrası Ağrı Oluyor Mu? Tüp mide ameliyatı cerrahisi günümüzde laparoskopik, yani karnı delerek çok küçük kesilerle yapılmaktadır. Bu kesiler milimetriktir. Ameliyatın bitiminden sonraki 3-4 saat ağrı kesiciler ile halledilebilen sırt omuz ağrısı olabilmektedir. Sonrasında ağrı olmamaktadır. . Ameliyat Sonrasında Tekrar Kilo Alınabilir mi? Tüp mide ameliyatı sonrasında yeniden kilo alma oranı ise yüzde 15'ler düzeyinde. Hatta ameliyat olunmasına rağmen % 5 -10 olasılıkla tekrar morbid obez olmak bile mümkün. Bu nedenle tüp mide ameliyatı olanların yeniden kilo almasını engellemek için, uzmanlar tarafından hastanın yakını takibinin yapılması büyük önem taşıyor. Tüp mide ameliyatı olanlar, içerisinde diyetisyen ve psikologların da olduğu obezite ekibi tarafından yakından takip ediliyor. Hastanın ömür boyu takibini amaçlayan bu yaklaşım ile, hastanın kilo almasına neden olabilecek ya da sağlığını etkileyebilecek durumlara karşı destek veriliyor. Tüp Mide ve Gastrik Bypass Arasındaki Fark Nedir? Hangisi Daha Üstündür? Gastrik bypass ameliyatları özellikle uzun yıllar ağır şeker hastalığına sahip olanlarda ve yemek borusunda çok ciddi yaraları (reflü) olan hastalarda uygulanan bir ameliyat türüdür. Ülkemizde de yaklaşık 20 yıllık geçmişi olan gastrik bypass ameliyatı, yerini tüp mide (sleeve gastrektomi) ameliyatlarına bıraktı. Tüp midenin yaygınlaşmasında önemli nedenlerden biri ise anatomik yapıdır. Gastrik bypass ameliyatında mide küçültülür, safra kesesi ve bağırsak kolları yer değiştirilerek hastanın gıda alımı kısıtlanır. Tüp midede ise midenin açlık hormonlarının salgılandığı kısmın dahil olduğu bir kısım çıkarılır, bağırsaklarda değişiklik yapılmaz, anatomik yapı değiştirmez. Hastalar her iki ameliyat sonrasında iyi takip edilmez destek tedavi almazlarsa geri kilo alımı %20 oranında gerçekleşebilir. Kilo alımı olduğu noktada tüp mide ameliyatlarının revize edilmesi, tekrar yapılması mümkündür fakat gastrikbypass anatomik yapıyı değiştirdiği için tekrar edilemez. Mide-jejenum birleşimindeki ülser, bağırsakların dolaşma riski vb. gibi gastrik bypassa özgü komplikasyonlar bulunurken tüp mide ameliyatlarında komplikasyon oranı oldukça azdır. Ayrıca, gastrik bypass ameliyatlarından sonra ishal, vitamin& mineral, protein eksiklikleri tüp mide ameliyatına kıyasla daha yüksek oranda görülmektedir. Tüp mide ameliyatından ilk üç ay sonra çizgili kasların gelişmesi açısından spor, özellikle fitness ve yüzme önerilmektedir. Tüp mide ameliyatı olmak için doğru aday mıyım? Tüp mide ameliyatını, beden kitle indeksi (BKİ) 35 kg/m2'nin üzerinde olan ve beraberinde kilonun getirdiği yandaş hastalıklara (Tip 2 Diyabet, hiperlipidemi, hipertansiyon, kolesterol, uyku apnesi vb.) sahip, defalarca diyet girişiminde bulunmuş ve başarı elde edememiş bireyler olmaktadır.