Çaycuma TSO Yöneticileri, Filyos'taki antik şehirle ilgili buluntuları yerinde inceledi; gezi sırasında 150 yıl önce Abdülhamit'in Filyos Projesi Rüyasının 2000 yıl öncesinde bölgede yaşanmış olduğunun izleri görüldü. Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Bölüm Başkanı Doç. Dr. Şahin Yıldırım'ın rehberliği ile yapılan inceleme gezisine Çaycuma TSO Yönetim Kurulu Başkanı Zekai Kamitoğlu, Meclis Başkanı Ergün Ece, Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Fatih Özkütük, Yönetim Kurulu Üyeleri Çağatay Yurtbay ve Ali Karakaş, Meclis Başkan Yardımcısı Sedat Kara ve Meclis Üyeleri Cevat Tan, Talat Yaşar Yurtbay ve Genel Sekreter Yardımcısı Recep Acar ile misafir olarak Çaycuma Kent Konseyi Başkanı Tuğrul Dereli ve Gazeteci Osman Sav katıldı. Başlangıç noktası olarak Gökçebey ilçesi Uçburgu mevkiindeki buluntuların olduğu yere gidilerek M.Ö. 2. Yüzyılda gemilerin Filyos nehri boyunca taşımacılık amacıyla kullanıldığını ve burada yükleme boşaltma işlemlerini yaptıkları mendirek ve gümrükleme işlemler ile ilgili kalıntılar yerinde gözlemlendi. Yapılan araştırmalarda Filyos nehri boyunca Mayıs ve Ekim ayları arasında aktif bir şekilde gemilerin işlediği, diğer aylarda ise nehrin debisinin çok yüksek olduğundan ulaşıma uygun olmadığından taşıma yapılmadığı bilgisine ulaşılmış. İkinci inceleme noktası olarak Çaycuma Kadıoğlu Köyü Mozaiklerinin olduğu alana gidildi. Ve Kazı alanı yerinde gözlemlendi. Kadıoğlu mozaiği ve kalıntılar MS 3. y.y.'daki bir çiftlik evine ait olduğu düşünülmekte. Kazılar tamamlanıp, ziyaretçiler için yapılacak bir merkezin inşası gerçekleştiğinde mozaiklerin korunaklı bir şekilde ziyarete açılması bekleniyor. Böylece bölgeye gelen turist sayısında gerçekleşecek artışla birlikte ekonomik canlanma da olacaktır. Kadıoğlu köyünden çıkarak Güdüllü köyü üzerinden Çayır köyüne giden ziyaret ekibi burada da Roma döneminde yapılmış tarihi kemer köprüsünü, su değirmeni ve su kemerleri kalıntılarını, coğrafi özelliği ve debisi oldukça yüksek bir su kaynağı olan ve Tios Antik Kentine su kaynağı olmuş Çayır Mağarasını incelediler. Çayır Köyü'nden başlayarak Filyos'a kadar kanallar ve su kemerleri ile geçilen güzergahın coğrafi, tarihi ve kültürel özellikleriyle ayrı bir konuma sahip olduğu gözlemlendi. Coğrafi özelliği ile çayır mağarası ziyaretçilere ayrı bir farkındalık oluşturmaktadır. Mağara içindeki su kanalı ve patika yolların yapılması ile mağara içi sportif faaliyetler ile gezilere uygun hale getirilecektir. Tarihi su değirmeninin gün yüzüne çıkarılması ve su kemerlerinin restore edilmesi ile e bölge dağ yürüyüşü yapmak için tercih edilebilir alan olacaktır.Gezi programının son ayağı olan Filyos Kalesi ve çevresindeki antik kent kalıntılarında da antik liman, kalenin altındaki sarnıç ve yeni bulgular yerinde gözlemlendi. Tarihi su kemerlerinin izi sürdürülerek Filyos'ta Tios antik kent ziyaretiyle tamamlanmış oldu. Çaycuma TSO Yönetim Kurulu Başkanı Zekai Kamitoğlu gezi sonrasında yaptığı değerlendirmede Filyos'taki Tios Antik Kentinin ortaya çıkartılmasının sadece Çaycuma için değil Zonguldak, Bartın, Karabük ve hatta tüm Karadeniz bölgesi için önemine dikkat çekmek istediklerini belirterek "Bölgemizin turizm yönünden kalkınması ve ekonomimizin canlanması için bu kazıların tamamlanarak ziyarete açılacak şekilde düzenlemelerin yapılması gerekiyor. Tios'un 2000 yıl önce ticaret merkezi olarak tarihteki öneminin gün yüze çıkması bugün hayal ettiklerimizin geçmişte yaşandığını göstermemiz açısından da bölge için tarihi bir fırsattır. Tüm yetkili birimlerin bu konuya odaklanması ve maddi imkansızlıklar nedeniyle yılda 2-2,5 ay gibi kısıtlı süre gerçekleştirilebilen kazı çalışmalarının en az 6 ay sürdürebilmesi ve bir an önce tarihin ortaya çıkarılması gerekiyor" dedi.