’Termik santrallere ceza kesmekten asla kaçınmadık’

Zonguldak Valiliği ve Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı (TEMA) işbirliği ile termik santrallerin baca gazları ve atıkları ile ilgili bilgilendirme toplantısı yapıldı. Vali Ali Kabanın makamında düzenlenen toplantıya; Vali Yardımcısı Hüseyin Ergi, Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Mustafa Özmen, Mahalli İdareler Müdürü Şakir Aliyazıcıoğlu, TEMA Zonguldak İl Temsilcisi Berran Aydan katıldı.

Zonguldakta hava, su ve çevre kirliliğine neden olan 3 önemli tesis için inceleme komisyonu kurduran Zonguldak Valisi Ali Kaban, TEMA önderliğinde Çatalağzı Termik Santrali (ÇATES), Eren Enerji ve Filyos Ateş Tuğla Fabrikasının incelenmesi için yetki verdi. TEMA önderliğinde yapılacak olan çalışmada BEÜ, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Mahalli İdareler Müdürlüğü yer alacak. 3 aşamalı bir araştırma ve çalışma yapılacağını ve bununla beraber istenildiği zaman ani denetimler yapılabileceğini ifade eden Vali Ali Kaban, Hava filtresi ölçümü, deniz deşarj ölçümü, ünitelerin birebir gezilerek görülmesi formatı. Bu 3 maddelik denetimler yapılacak. Yapmış olduğumuz çalışmamızda hava kalitesinin alt kısmı olarak da 3 ayrı kısma takılacak. Noks denilen bir madde salınımı var. Bunu biz de arkadaşımızdan öğrendik. Bu Noks denilen maddenin tutumunu sağlayan Denoks denilen üniteler var mı yok mu? FCD denilen kükürt salınımının tutumu ne kadardır? ESF denilen külün tutumu ne kadardır? Bu 3 husus çalışmamızda incelenecek. Filtre şarjı sistemi konusunda da 2 derece ısıtma koşuluna uyuluyor mu yoksa uyulmuyor mu? Bunu inceleyeceğiz. Ortada bir salınım mutlaka var. Yok denilirse, bu işi tabiatına aykırılık olur. Bu salınımın yasal değerlerin altında olması bizim için esas olandır ve biz buna bakacağız. Yasal değerlerin altında bir salınım var mı yok mu? Bunu inceleyeceğiz. Üçüncü bir husus olarak da üniteler tek tek gezilerek incelenecek. Tabi bunu yaparken de orada çalışan arkadaşlarımıza zarar vermeden bunu yapacağız. Güzel bir rapor hazırlanacağını düşünüyorum açıklamasında bulundu.

BU YAPILARI HADİ BUGÜN KALDIRALIM DEMEK TEKNİK OLARAK VE HUKUKİ OLARAK MÜMKÜN DEĞİL

1980li yıllarda gördükleri çevre derslerinde anlatılanların bugün yaşandığını ifade eden Vali Ali Kaban, Tavuk çiftlikleri ile ilgili katılmış olduğum bir program vardı. Orada biyogaz ile ilgili bir sunum izledim. 1980li yıllarda çevre sorunları dersleri aldığımız yıllarda çevrenin çok önemli bir hale geleceği hususu anlatılıyordu ve gördüm ki bugün hakikaten bu konuyu yaşıyoruz. İnsan nüfusu arttıkça ihtiyaçlar da artıyor ve dolayısıyla bu ihtiyaçlara yönelik yatırımlar yapılıyor. Ancak yapılan her şey insan için olunca insana da doğrudan zarar verilmemesi gerekiyor. Bu anlamda hakikaten ülkemizde Çevre Bakanlığının kurulması ve akabinde de çevre ile ilgili sivil toplum kuruluşlarının kurulması çevrenin önemini bir kez daha gözlerimizin önüne seriyor. Eline kalemi alıp da çevreci kesilenlerle karşılaştığımız oluyor. Arkadaşlar bana bu yazıları ilettikleri zaman gülüyorum. Çünkü bizden önce yapılmış olan şeyleri sanki biz başlatmışız gibi bir hava verilmeye çalışılıyor. Bu sadece bana değil, muhtelif zamanlarda muhtelif yöneticilere de yapılıyor. Bu bir cehaletin ürünüdür. Bölgemizde termik santrallerin yapılması bundan çok öncelere dayanan bir karardır. Bu kararlar 3 yılın, 5 yılın veya 10 yılın kararları değil, daha önceki yıllara dayanan kararlardır. Bu kararlara binaen oluşmuş yapılar var. Bu yapıları Hadi bugün kaldıralım demek teknik olarak ve hukuki olarak mümkün değil. Bu bizim çevre ile ilgili hassasiyetimizde daha dikkatli olmamıza mani değildir. Hani bir söz vardır, itimat kontrole, kontrol de itimada mani değildir. Bu benim çok eskiden beri gelen bir düşüncemdir. Protokolümüzde yer alan nihai sonuçlar yeni bir düşünce değil. Bu işin oluşması ve mali olarak bir kaynak oluşturması bir parça vakit aldı şeklinde konuştu.

ŞİKAYETLER GELİYOR

Zonguldakta çevre kirliliğine neden olan 3 tesis bulunduğuna dikkat çeken ve kendilerine gelen şikayetler olduğunu ifade eden Vali Kaban şöyle konuştu:

Geldiğimiz noktada özellikle kıyılarımızda ve çevremizde sıkıntı çıkartabilecek 3 tesis bulunuyor. Eren Enerji Termik Santrali, Çatalağzı Termik Santrali ve Filyosta bulunan Filyos Ateş Tuğla Fabrikası. Bu 3 yapının 3üyle ilgili olarak muhtelif zamanlarda şikayetler geliyor. Bakın yetkili arkadaşlarımız da buradalar. Gelen şikayetlerde somut bir belge varsa arkadaşlarımız orya gidip yerinde incelemişler ve bahse konu şikayetle ilgili gerekli cezayı kesmişler ve bundan da asla kaçınmamışlardır. Geçtiğimiz dönemde kesilen cezaları çıkarttırdım ve cezaların yapıldığını gördüm. Eğer olumsuz bir durum söz konusu olursa ceza kesmeye de devam edilecektir. Bir kuruluş suya kül deşarj etmişti, o kuruluşa çok yüklü miktarda bir ceza kesildi. Bir firma da baca filtresini yerli üretime destek olsun diye değiştirdi. Ancak değiştirilen filtrede bir hata oluştu ve yarım saatlik bir hava kirliliği meydana geldi. Biz buna bile müsaade etmeyerek gerekli olan cezayı o firmaya kestik. Bizim sorunumuz ceza kesmek değil. Biz yapılan çalışmaların sağlıklı bir şekilde oluşması için çalışma yapacağız.

YETKİYİ TEMAYA VERİYORUZ

Termik santrallerde ve tuğla fabrikasında sağlıklı bir çalışma ortamının oluşmasını istediklerini ve çevreye zarar verilmemesi için bir çalışma içerisinde olduklarını belirten Vali Kaban, Bir tarafta da hakikaten Türkiyede çevre hususunda çok hassas bir kurum olan TEMA ile ve Zonguldak temsilcileri ile bu tip konularda kendileriyle neler yapılacağı konusunda görüşmüşüz ve temaslar kurmuşuzdur. Kendilerinin kontrolünde, bakın bizde kontrol filan yok, TEMAnın kontrolünde, ne zaman gidilecek, ne zaman inceleme yapılacak bunu belirleyecekler. Arkadaşlarımız sadece bu işin teknik kısmını gerçekleştirecekler. Turizm Birliğimiz buraya bir finansman aktardı. Bir arkadaşımdan çalışmaya başlamadan önce bilgi aldım. Konuyu iyi bilen arkadaşımdan görüş aldım. Kendisi 3 merkezli bir çalışma yaptırabileceğimizi ifade etti. Bu hususta güvenilir kişiliğiyle Zonguldakımız olarak, çevremizin bir güvencesi olarak, yapacağı çalışmalarla gelecek için bizi umutlandıran Berran hanıma ve diğer arkadaşlara teşekkür ediyorum. Bu çalışma bir başlangıçtır. Uzun bir süre gerektiren bir çalışmadan bahsediyoruz, bu çalışma içerisinde ani denetimler olacak. Bunun kararını verme yetkisini de TEMAya veriyoruz. Arkadaşlarımız kendilerine her türlü yardımı yapacaklardır. Şu anda bahsettiğim 3 kuruluş için bu çalışmayı başlattık. Başta da ifade ettiğim gibi itimat kontrole, kontrol de itimada mani değildir. Halkımızın bir sözü ile baktığımız zaman neyse halin çıksın falin diyelim. Durum neyse o ortaya çıksın, efsanelerle hareket etmeyelim. Bir de şehir efsaneleri var. İnsanlar kalkıyor kafasına göre bir şeyler söylüyor. Bunun bilimsel bir yanı var. Bunun teknik ve ölçülebilir bir yanı var. Neyse ortaya çıksın. Ne kimse kimsenin işine mani olsun ne de diğer taraftan sağlığımızdan olmayalım. Zannediyor muyuz ki eğer orada bir sıkıntı varsa bu sadece o bölgeyi ilgilendiriyor? Hayır sadece o bölgeyi değil, bu tarafa da geliyor, öbür taraflara da gidiyor ifadelerini kullandı.

GEREKEN NEYSE HER ŞEYİ YAPACAĞIZ VE KİMSE BUNUN İÇİN KUSURA BAKMASIN

Gerekenin neyse yapılması gerektiğini ifade eden Vali Ali Kaban, Filyos Serbest Endüstri Bölgesi ile ilgili olarak bir çalışmam vardı ve ben o çalışmayı halen daha önemsiyorum. BAKKA aracılığıyla Japonyaya göndermiş olduğumuz arkadaşlarımız vardı ve yeni bir çalışma daha yapacağız. Orada oluşturulacak olan endüstri bölgesinin bütün çalışmaları tamamlandı. Orada 110 hektarlık sazlık adı verilen Zonguldak Kuşları ile ilgili yapılmış bir araştırmada Türkiye kuşlarının yarısının bir şekilde orada konaklayıp devam ettiği bir yerdir orası. O alanın varlığını devam ettirecek ola Yeşil Endüstri bölgesi oluşturulması yönündeki çalışmalarımıza da devam ediyoruz. 110 hektarlık alanın turizme kazandırılması için Orman Bölge Müdürlüğümüz bir çakışma yürütüyor. Bu çalışmayı Vali Yardımcımız Hüseyin Ergi Bey de takip ediyor ve etmeye de devam edecek. Burada hiçbir şeyden sakınmayalım. Bunlar bizim bu günümüzü ve geleceğimizi ilgilendiren konulardır. Sizler de bu çevre ile ilgili hassasiyetinizi laf olsun diye yapmıyorsunuz. Kendinizi ve geleceğinizi kurtarmak için yapıyorsunuz. Ortada dolaşan şehir efsanelerine geçit vermeyelim. Ne yapılması gerekiyorsa yapılsın. Gereken neyse her şeyi yapacağız ve kimse bunun için kusura bakmasın. Biz endüstrimizin gelişmesini istiyoruz ancak bizim bir hassasiyetimiz var, çevresel faktörlere hassasiyetle dikkat etmelerini istiyoruz. Bu çalışma bir ön çalışmadır. Bunun devamı gelecektir. Bu turizmi de etkileyen bir faktördür. Bir Turizm Mastır Planı hazırlattık ve bunu da basın mensuplarıyla paylaşacağız. Bölgemiz turizm açısından umut ve gelecek vaat eden bir bölgedir. Bunun için bir şekilde çevresel hassasiyetlerimizi de güvence altına almak zorundayız. Bu çalışmanın hayırlı ve uğurlu olmasını diliyorum diye konuştu.

AYDAN: SAYIN VALİMİZ BİZE ÇOK BÜYÜK BİR SORUMLULUK VERDİ

Termik santraller ve çevre konusunda yaşanabilir bir Zonguldak istediklerini ifade eden Berran Aydan, Biz TEMA Zonguldak Temsilciliği olarak termik santrallerin zararları konusunda çalışmalar yaptık. 1991 yılından bu yana çalışmalar var. Bu çalışmalarımızın sonucunda yeri geldi toplantılar yaptık, yeri geldi eylemler yaptık, yeri geldi basın açıklaması yaptın ve yeri geldi hukuksal yollara başvurduk. Bizim bütün bunlardaki tel amacımız yaşanabilir bir Zonguldakın olması ve insanların temiz bir çevrede yaşamlarını sürdürebilmesiydi. Yaptığımız çalışmalarımızda Valiliğimizi, Çevre Müdürlüğümüzü ve diğer kurumları eleştirdiğimiz de olmuştur. Bunu bir kavga ortamından çok uzlaşmacı bir yapı ortamında gerçekleştirmek istedik. Bölgemiz politika olarak enerji üstü olarak ilan edildi. Termik santraller konusunda büyük bir artış var ve bakanlık her termik santral başvurusunu kabul eder duruma geldi. Bu bizi endişelendiriyor. Sayın Valimiz Ali Kaban önderliğinde başlatılan bu çalışmayı önemsiyoruz. Çevre kirliliği konusunda gerekli denetimler yapılsın ve gerekli önlemler alınsın istiyoruz. Sayın Valimiz bize çok büyük bir sorumluluk verdi. Bize güvendiği için de teşekkür ediyoruz ve sorumluluğumuzun ne kadar arttığının farkındayız. Biz bu çalışmada yer almaya hazırız ve çalışmanın başarılı olmasını diliyoruz. Bir yandan da yapılması planlanan yeni santral projelerinin de dondurulmasını bütün kalbimle diliyorum. Bir bardak suya bir damla mürekkep damlatsanız renk alır, biraz daha damlattığınızda renk daha da artar. Ancak o mürekkepli suya 20 damla su damlatsanız eski haline getiremezsiniz. Ben buradan Zonguldakta bulunan yetkililerimize değil, Ankarada bulunan bakanlıklara seslenmek istiyorum. Bu termik yatırımların artık durdurulmasını istiyorum açıklamasında bulundu.

‘Seni burada öldürürüm, sülalen gelse alamaz’