’Rüştü Onur, Devrek’in yüz akıdır’

Devrekli Şair Rüştü Onur, merkezi İstanbul Pendikte bulunan, Zonguldak İli Devrek İlçesi Sosyal Kültürel Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği tarafından düzenlenen bir panelle anıldı.

Dernek Lokalinde düzenlenen panelin açılış konuşmasını Zonguldak İli Devrek İlçesi Sosyal Kültürel Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği Başkanı Vedat Atasoy yaptı.

Atasoy şunları söyledi:

Dernek olarak kuruluşundan bu yana ilk kez bir panel düzenliyoruz. Devrekimizin yetiştirdiği güzide şairimiz Rüştü Onuru ölümünün 70inci yıldönümünde, İstanbulda yaşayan hemşehrileri olarak anmaktan büyük bir mutluluk duyuyoruz. Bu vesile ile Devrekten değerli şair ve gazeteci İbrahim Tığ ile Şair-Yazar Leyla Şahini davet ettik, sağ olsunlar, onlarda bizleri kırmayarak buraya gelip Rüştü Onuru anlatacaklar. Kendilerine İstanbulda yaşayan Devrekliler adına çok teşekkür ediyorum

Rüştü Onur, Sanatı ve Yaşamı konulu panelde konuşan TYS Yönetim Kurulu Üyesi-Şair Leyla Şahin, Rüştü Onura, Devreklilerin gerçek anlamda sahip çıktıklarını ve İstanbulda yaşayan Devreklilerin de böyle güzel bir etkinlikle onu anmalarının büyük bir değerbilirliğin göstergesi olduğuna vurgu yaptı.

Şahin, şöyle konuştu:

ŞAHİN: BİR DİLİN TAŞIYICISI ŞAİRLER VE ŞİİRLERDİR

Rüştü Onur, çok genç ölmüş bir delikanlı. Devrekli aydınlar, yazarlar bu anma törenine bir zenginlik kattılar. Rüştü Onur, türküsünü yarım bırakıp gitti. Acı bir yazısı vardı. O yazısını yaşayarak gitti. Fakat birlikte yola çıktığı iletişim içinde olduğu arkadaşları, şiirlerini tamamladılar. Yalnızca tamamlamak değil, o kişiler modern Türk edebiyatının, yani cumhuriyet sonrası Türk edebiyatının, Türk dilinin ve Türk şiirinin kalıplarıdır. Bir dilin taşıyıcısı şairler ve şiirlerdir. Eğer 13üncü yüzyılda Anadoluya Yunus gibi bir ozan gelmeseydi, Türkçe arkaik bir dil olabilirdi. Türkiye, Nazım Hikmet gibi, Necip Fazıl gibi bir ozanı, Fazıl Hüsnü Dağlarca gibi ozanları çıkarmıştır.

Gazeteci-Şair İbrahim Tığ da, Zonguldakın sadece emeğin başkenti olmasıyla değil, Devrekin de baston ve simidiyle değil, kültür ve sanat alanında da önemli şahsiyetler yetiştirdiğini belirterek, Rüştü Onur ve Müfide Güzin Anadolun da Devrekin yüz akı sanatçıları olduğuna işaret etti.

Tığ şöyle konuştu:

TIĞ: DEVREKTE ÖNEMLİ ŞAİR VE YAZARLAR YAŞADI

Zonguldak, cumhuriyetimizin ilk vilayeti... Cumhuriyetimizin ilk yıllarında Zonguldak kültür ve sanat yönüyle de oldukça zengindir. Zonguldakta o dönemde gazeteler ve kültür sanat dergileri yayınlanmış, canlı bir kültür merkezi olmuştur. Halkevi dergisi olan Karaelmas, Doğu Dergisi, Bucak, İnci gibi dergiler, kaliteli yerel gazeteler, Halkevinin aralıksız sürdürdüğü kültür-sanat etkinlikleri bu canlılığı yaratan kaynaklardı. Devreke gelince, Devrekte de önemli şair ve yazarlar yaşadı. Rüştü Onur, Müfide Güzin Anadol, Sabahattin Batur, Zihni T.Anadol, Mithat Yaban, Sami Sülük, İbrahim Tığ, Devrek doğumlu. Mehmet Seyda, Devrekte memurluk, Mehmet Yaşar Bilen de öğretmenlik yaptı. Tatar Ramazanın yazarı Kerim Korcan, Bekir Coşkun, Ahmet Özer de Devrekte askerlik yapan sanatçılarımızdır. 1942de 22 yaşındayken veremden yaşama veda eden Rüştü Onur, kısa yaşamında dikkat çekecek kadar iyi şiirler yaratmış, bugün artık Türk şiirinin ve edebiyatının önemli isimlerinden olan Salah Birsel, Necati Cumalı, Oktay Rifat, Behçet Necatigil, Muzaffer Tayyip, Kemal Uluser gibi isimlerle arkadaşlıklar etmiştir.

Tığ, Devrekin kültür ve sanata verdiği önemi aktarma kaygısıyla Devrekin yılmadan usanmadan 25 yıldan beri kültür-sanat etkinlikleri düzenleyen bir kent olduğunu ve Rüştü Onur için de 6-7 yıldır etkinlikler düzenlendiğini söyledi.

Özellikle yoksulluk yüzünden, ince hastalığa tutulup ölmenin neredeyse bu şairlerin kaderi haline dönüştüğünü belirten Tığ, veremin yerini daha ileri de kanserin aldığını söyledi. Tığ, Madımakta katledilen şairleri de hatırlatarak, Şiiri ve şairi bol olan bir memleketteyiz. Aziz Nesinin dediği gibi bu ülkede her üç kişiden dördü şairdir. Özellikle genç yaşlarda herkes şiire başlamış, fakat bunu sürdürememiştir. Çünkü şiir ilerleyen süreçte yazarının sesi olmak, kimliği ile örtüşmek ister. Bunu gerçekleştiremeyen şair şiirden kopar diye konuştu.

RÜŞTÜ ONUR, EDEBİYATIMIZDA HAKLI YERİNİ ALMIŞTIR

Konuşmasında, 22 yaşında veremden hayatını kaybeden Rüştü Onurun, kendisi gibi genç yaşta veremden ölen arkadaşı Muzaffer Tayyip Uslu ile birlikte ölümlerinden sonraki yıllarda yayımlanan her şiir antolojisinde kısa yaşam öyküleri ve şiirleriyle Zonguldaklı şairler olarak haklı yerini aldıklarını belirten Tığ, Rüştü Onuru şöyle anlattı:

3 Ağustos 1920 tarihinde Devrekte dünyaya geldi. Babası, bir köy öğretmeni olan Mehmet Emin Onur, annesi Fikriye Hanımdır. Ailenin en büyük çocuğu olan Rüştü Onurun Hüseyin ve Saffet adında iki erkek kardeşi vardır. İlköğrenimini 1932de Devrekte tamamladıktan sonra Kastamonuda başladığı ortaöğrenimini Zonguldakta, Mehmet Çelikel Lisesinde sürdürdü. Vereme yakalandığı için 1938de öğrenimine bir yıl ara vermek zorunda kaldı; ertesi yıl tekrar okula başlasa da, artık okul havasından uzaklaştığı için öğrenimine devam edemedi. Okulu bıraktı ve Maliye Varidat Memur Muavini olarak Ereğli Kömür İşletmeleri´nde çalışmaya başladı. Hastalığının şiddetlendiği 1941-1942 yıllarını iş ve hastane arasında geçiren Onur, Mehmet Çelikel Lisesinde bir sene öğretmenlik yapan Behçet Necatigil ve yakın arkadaşı şair Muzaffer Tayyip Uslu ile birlikte Zonguldakta çıkan dergi ve gazetelerde ve İstanbulda yayımlanan Değirmen mecmuasında şiir ve yazılar yayımladı. Sağlığı kötüleşince, İstanbula giderek Heybeliadadaki Senatoryumda tedavi gördü. Senatoryumda bulunduğu sırada tanıştığı, aynı kurumda tifodan yatmakta olan Mediha Sessiz ile nişanlandı. Aynı yıl İstanbula giderek nişanlısının evine yerleşti. Nişanlısının 3 ay sonra tifodan ölümü üzerine kendi durumu da ağırlaştı. Beşiktaşta Şair Leyla Sokaktaki evinde 2 Aralık 1942´de yaşamını yitirdi. Ortaköy Mezarlığına defnedildi. Salah Birsel 1956´da şiirlerini ve diğer yazılarını Rüştü Onur adlı bir kitapta topladı. Rüştü Onur hastalığı nedeniyle yaşamının çok kısa olacağını bilerek yaşadı ve şiirlerine de bu duyguyu yansıttı. Adı, ölümünden sonra hep kendisi gibi genç yaşta ölen şair arkadaşı Muzaffer Tayyip Uslu ile anıldı.

Panel sonrasında, Dernek Başkanı Vedat Atasoy, Leyla Şahin ile İbrahim Tığa birer plaket sundu. Konuşmacılara yoğun ilgi gösteren gurbetteki Devrekliler, hemşehrileri Rüştü Onuru tanımaktan mutluluk duyduklarını dile getirerek, bol boş alkış da bulundular. Paneli izleyenler arasında Devreklilerin çok sevdiği öğretmeni Hanife Aydemir de bulundu.

‘Seni burada öldürürüm, sülalen gelse alamaz’