Linyite teşvik var, taşkömürüne yok!

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan teşvik paketi, geçtiğimiz yıllarda açıklanan paketlerin aksine Zonguldaktaki tersaneler başta olmak üzere maden, demir çelik ve turizm alanlarında yapılacak yatırımlar için büyük avantajlar sağlayacaktı. Yeni teşvik paketinde 3.Bölgede bulunan Zonguldak, aynı zamanda stratejik yatırımlar arasında bulunan kömür üretiminde büyük teşvikler alacaktı.

16 Temmuz 2009 tarihli Genel Teşvik Sistemi,, Kararında, Teşvik Edilmeyecek yatırımlar bölümünde aynen; 1/8/1996 tarihli ve 22714 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Kömür Çelik Topluluğu Arasında, Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğunu Kuran Antlaşmanın yetki alanına Giren Ürünlerin Ticareti ile ilgili Anlaşma Eki ürün listesinde yer alan ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar denilmişti.Avrupa Kömür Çelik Topluluğu Antlaşması, yürürlüğe giriş tarihinden itibaren 50 yıl geçerli olmak üzere imzalanmış olması nedeniyle, 23 Temmuz 2002 tarihinde sona ermesi gerekiyordu.

24 Kasım 1992 tarihli Endüstri Konseyi toplantısında, Komisyonun Avrupa Kömür Çelik Topluluğu Antlaşmasının 23 Temmuz 2002 tarihine kadar yürürlükte kalması teklifi kabul edilmiş ve bu tarihten sonra Kömür ve Çeliğin başta rekabet politikası olmak üzere diğer endüstriyel ürünlerle aynı muameleye tabi tutulması kararlaştırılmıştı.

Türkiye Avrupa Kömür Çelik Topluluğu Serbest Ticaret Anlaşmasının 12.maddesinde, Türkiyenin Avrupa Kömür Çelik Topluluğu kapsamındaki ürünlerde gerekli hallerde koruma önlemleri alabileceği belirtiliyor.

Durum böyle olunca, Madencilik Sektörü (Avrupa Kömür Çelik Topluluğu kapsamındaki Kömür, Demir Cevheri ve Mangan Cevheri için) Teşvik yasaklamalarının kaldırılması gerektiğini müteaddit girişimlerle gerek Başbakanlık ve gerekse teşvikten sorumlu Bakanlıklardan talep edildi. Ancak anlaşmanın neden hala yürürlükte olduğu da anlaşılamadı.

Başbakan ve ilgili Bakanların açıklamalarına göre kömür üretimi için teşvikler açıldı. Ancak; Avrupa Kömür Çelik Topluluğu mevzuatında; Kömür olarak ifade edilen oluşum, bu ifadeye aykırı olarak birkaç kategoriye ayrılmış durumda. Teşvik edileceği açıklanan kömür yatırımları arasında linyit işletmelerinin teşvik edileceği belirtilerek, taşkömürü işletmelerinin teşvik kapsamı dışında tutulduğu anlaşılıyor.

ENERJİ BAKANI NE DEMİŞTİ?

Enerji Bakanı Taner Yıldız teşvik paketinde kömür üretimine sağlanan teşvikler hakkında bilgi vererek, Türkiye´nin, 11.5 milyar ton dolayında yerli kömürü bulunduğunu anlatmış ve şunları söylemişti; "Bu önemli bir rezerv. Bu kaynakları mutlaka harekete geçirmek lazım. Bu konuda bazı hazırlıklarımız var. Yerli kömürle ilgili ihalelere çıkacağız. Kömür ancak çıkarıldığı yerde değerlidir. Çıkarıldığı yerde bu santraller yapılacak. Afşin-Elbistan Konya-Karapınar, Soma, Tunçbilek ve Trakya´da çok ciddi rezervler var. Tespit edilmiş kömür rezervlerimiz var. Biz, yatırımcıya örneğin 100 milyon ton kömürü satmadan tahsis edeceğiz. Yatırımcı, bunun için devlete para ödemeyecek. Yatırımcıya, Bize, elektrik ürettiğiniz zaman örneğin 5 yıl sonra katkı payı verin´ diyeceğiz. Örneğin üretilen elektrikten belki 1-2 sent, belki 5 sent verin diyeceğiz. Böylece, yatırımcı da kazanacak, devlet de kazanacak.

BAŞBAKAN ERDOĞAN NE DEMİŞTİ?

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Enerji Bakanı Taner Yıldızın Kömüre teşvik açıklamalarıyla heyecanlanan Zonguldak bir kez daha hayal kırıklığına uğradı. Başbakan Erdoğanın; İthal etmek zorunda kaldığımız malların ülkemizde üretimini teşvik etmiş olacağız. Bu kapsamda yatırım yapılacak yere, yatırımcı karar verecek. Bu çerçevede hangi ilde yapılırsa yapılsın, stratejik yatırımlar aynı desteklerle ve aynı koşullar altında desteklenecektir´´ sözleri, taşkömürü ithal etmek zorunda kalan Türkiyenin Zonguldaktaki kaynaklara daha fazla yöneleceği şeklinde yorumlanmıştı. Başbakan Erdoğanın hükümetin hazırladığı son iki önemli teşvik paketinden yararlanamayan Zonguldakın önündeki bu engeli kaldırmak için çalışma yapıp yapmayacağı merak ediliyor.

STRATEJİK TEŞVİKLERİNDE NELER VARDI?

Yapılan açıklamada; Hangi ilde yapılırsa yapılsın stratejik yatırımlar desteklenecektir denilmişti. Zonguldakın da 3. Bölgede olduğu teşvik paketinde söz konusu stratejik yatırımlara şu destekler verilecek. 1- Yatırım malı ithal makine ve techizat için Gümrük Vergisi muafiyeti 2- Makine ve techizat için ayrıca KDV istisnası 3- Yatırımın tamamlanmasını müteakiben 7 yıl süreyle Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği 4- Yapılan yatırım tutarının yüzde 50´sine tekabül eden miktarda vergi indirimi imkanı (yüzde 90 oranında) 5- Yatırımcıların kullanacakları yatırım kredileri için 50 milyon liraya ulaşan faiz desteği (Sabit yatırım tutarının %5´ini aşmamak kaydıyla) 6- Yatırım yeri tahsisi 7- Asgari 500 milyon TL tutarındaki yatırımların bina inşaat harcamaları için KDV iadesi.

BÖLGE MİLLETVEKİLLERİ GÖREVE

Zonguldakın 5 Milletvekili bulunuyor. CHP Milletvekili Mehmet Haberalın tutukluluğu devam ettiği için geri kalan dört milletvekiline çok önemli görevler düşüyor. İktidar Partisinin Zonguldak Milletvekilleri Köksal Toptan, Ercan Candan ve Özcan Ulupınar ile CHP Milletvekili Ali İhsan Köktürkün Zonguldakın uğradığı haksızlığa karşı ne çalışma yapmaları bekleniyor. 2009 yılında açıklanan teşvik paketinde de büyük umutlara kapılan taşkömürü üreticileri ve tersaneciler hayal kırıklığı yaşamış ve tersanelerin kapanması sonrasında binlerce kişi işsiz kalmış, kömür sahalarında ise yatırımlar kısıtlı ilerleyebilmişti. Zonguldak bölgesinde yapılması gündemde olan Demir Çelik Fabrikaları konusunda araştırma yapan girişimciler teşvik kapsamı dışında olduğu için bu düşüncelerini ertelemek zorunda kalmışlardı. Geçtiğimiz günlerde açıklanan yeni teşvik paketi sonrasında da benzer şeylerin yaşanması kaçınılmaz görülüyor. Zonguldak Milletvekillerinin, bu konuda müşterek bir çalışma yaparak, teşvik aldığı halde yararlanamayan Zonguldakın önünü açacak hamleleri yapmaları bekleniyor.

‘Seni burada öldürürüm, sülalen gelse alamaz’