Burası bir anlamda zamanın Osmanlı Devleti’nin idare merkezidir. Bu yeni Osmanlıca kelime Arapçadaki “kapı” anlamına gelen “bâb” ile Farsçada “yüce” anlamına gelen “âlî” ile birleşmesinden oluşur.
Cumhuriyetin ilanından sonra bu binaların bir kısmı Vilayet Konağı olarak kullanılmaya başlanmıştır. Yapı üzerinde 1980’lerin sonlarında ve 1997 yılında bazı restorasyonlar yapılmıştır.
Babıali’nin çevresinde basının ve baskı makinasının yoğunlaşmaya başlaması, Osmanlı dönemine dayanır. Osmanlı hükümetinin bu binada çalışması, yeni ortaya çıkan Türk basınının haber kaynağına yakınlığı açısından bu binanın çevresinde odaklaşmasına neden olmuştur. Sirkeci’den başlayıp Babıali binasının önünden geçerek giden Cağaloğlu yokuşunun iki yanındaki ve yan sokaklarındaki matbaa ve gazete binalarını kapsayan yerin adı Babıali olarak anılmaya başlanmıştır. Kitap kültürü ve basın camiasının kalbi sayılan bir sokaktır ve ünü bütün Türkiye’de bilinir ve basın bu isimle özdeşleşmiştir.
Ünlüdür ve yaygındır ki zamanında Zonguldak’ta bir sokağın adı “Babıali Sokağı” olarak isim almıştır. 1980’li yıllara kadar gazete ve matbaa bakımından sayıca bir çok işyerleri bu sokakta bulunduğu için sokak bu isimle anılır. Babıali Sokak olarak anılsada, sokağın asıl ismi Tahir Karauğuz Sokak’tır. İsmini; sokağın başında yıllarca basım evi kuran, Zonguldak’ın ilk gazetesi ve ilk gazetecisi Tahir Karauğuz’dan almıştır. Günümüzde Tahir Karauğuz sokakta gazete ve matbaa sayıları azsa da Zonguldak basın tarihine emek vermiş eski-yeni isimler ve gazeteler bu sokaktan çıkmıştır.
Tahir Karauğuz, Ahmet Naim, Bedri Erel, Şükrü Usman, İhsan Ersözlü, Nejat Muhsinoğlu, Ahmet Güner, Fahri Hüsrev Yücel, Sabri Makuloğlu, Enver Güvener, Uçak Noyan, Ali Bahadır ve Ertan Argıç gibi gazeteciler ve basım evleri Bâb-ı Âlî Sokağından çıkmışlardır…
Yüksel Yıldırım-26 Mart 2024
Zonguldak Nostalji
