Filyos Vadisi Yatırım Havzası
İçerisinde Filyos Limanı, Filyos Endüstri Bölgesi, Filyos Serbest Bölgesi ve Serbest Bölge Gelişme Alanı'nı barındıran bu yatırım havzası Filyos Vadisi Projesi olarak adlandırılmaktadır.
Türkiye'nin İlk Mega Endüstri Bölgesi
Türkiye belirlediği 2023 vizyonuna ulaşabilmek ve dünyanın ilk 10 ekonomisi arasına girebilmek amacıyla sanayinin rekabet gücünün arttırılması, verimliliğinin yükseltilmesi, yüksek katma değerli ve ileri teknoloji ürünlerin üretilmesi için çalışmalar yapmaktadır. Bu maksatla üretime ve ticarete yönelik uygun fiziki altyapı ve imkanlar yaratmaya başlamıştır. Türkiye'nin ilk mega endüstri bölgesi olan Filyos Endüstri Bölgesi, güneyindeki Filyos Serbest Bölgesi ve Türkiye'nin en büyük limanlarından biri olan Filyos Limanı da Filyos Yatırım Havzası'nda yer alan ve Türkiye'nin önemle üzerinde durduğu ulusal bir yatırım projesidir. Projeyle birlikte yeni taşımacılık koridorları oluşturulması, İstanbul ve Çanakkale Boğazları'nın trafik yükünün azaltılması, nitelikli üretimin arttırılması, ulusal ve uluslararası taşımacılık ve ticaretin geliştirilmesi planlanmaktadır.
Türkiye'nin Kuzey Kapısı
Filyos Limanı Türkiye'nin artan dış ticaretini karşılamak ve bölgesel bir aktarma merkezi olmasını sağlamak için planlanmış üç büyük yatırımdan biridir. Türkiye'nin Batı Karadeniz kıyısında, Zonguldak ili sınırları içerisinde yer almaktadır.
Ulaşım ve Taşımacılık
Denizyolu: Proje kapsamında 25 milyon ton/yıl kapasiteli Filyos Limanı yapılmaktadır. Altyapı inşaatı devam eden limanın yap-işlet-devret modeliyle ihale edilmesi planlanmaktadır. Ayrıca Batı Karadeniz Bölgesi'nde halihazırda 5 farklı liman daha bulunmaktadır.
Demiryolu: Proje alanının hemen yanından Ankara'dan Zonguldak'a uzanan Irmak-Karabük-Zonguldak Demiryolu geçmektedir. Ayrıca ihale süreçleri devam etmekte olan Adapazarı-Karasu-Ereğli-Bartın Demiryolu Projesi Filyos'u Marmara Bölgesi'ne bağlayacak önemli bir projedir.
Havalimanı: Proje bölgesine 5 dk. mesafede uluslararası uçuşların yapılabildiği Zonguldak Havalimanı bulunmaktadır.
Karayolu: Proje alanı İstanbul-Ankara otoyoluna 100 km mesafededir.
Yatırım İmkanları
Çok modlu taşımacılık imkanı
25 milyon ton/yıl kapasiteli Filyos Limanı
597 hektar Filyos Endüstri Bölgesi
1166 hektar Filyos Serbest Bölgesi
620 hektar Serbest Bölge Genişleme Alanı
Batı Karadeniz Bölgesi
Batı Karadeniz Bölgesi, Zonguldak ile birlikte Zonguldak'ın ilçesi iken 1991 yılında il statüsüne kavuşan Bartın ve aynı şekilde Zonguldak'ın ilçesi iken 1995 yılında il statüsüne kavuşan Karabük illerini kapsamaktadır. 9.814 km2 yüzölçümlü TR81 Batı Karadeniz Bölgesi'nin nüfusu 2019 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi'ne göre 1.042.760 kişidir. Buna göre Türkiye nüfusunun %1,25'i Batı Karadeniz Bölgesinde yaşamakta olduğu görülmektedir. 2019 yılı itibariyle Zonguldak 596.053 kişilik nüfusu ile bölgenin en fazla nüfusa sahip ilidir. İkinci sırada 248.458 kişilik nüfusu ile Karabük ve son olarak 198.249 kişi ile en az nüfusa sahip Bartın gelmektedir. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü tarafından güncellenen ''İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (SEGE-2017)" raporuna göre 81 il arasında Karabük 22. sırada, Zonguldak 28. sırada ve Bartın 46. sırada yer almaktadır.
Bölge, sahip olduğu zengin taşkömürü, yer altı kaynakları ve bu zenginliklerine bağlı olarak gelişmiş olan demir-çelik endüstrisiyle tanınmaktadır. Bölgedeki sanayi faaliyetleri günümüz itibariyle hala ağırlıklı olarak madencilik ve demir-çelik endüstrisine dayanmakla birlikte zaman içerisinde madencilikte yaşanan sıkıntılar nedeniyle bu sektörde istihdam oranlarında düşüş yaşanmaya başlanmıştır. Madencilik sektöründe yaşanan durgunluğun aksine, demir-çelik ve buna bağlı yan sanayi ürünleri sektörünün bölge ekonomisi içindeki payı giderek artmaktadır. Son yıllarda daha hızlı gelişim gösteren bu sektör bölge için büyük bir umut teşkil eder hale gelmektedir. Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre 2017 yılında bölge ihracatının yaklaşık %72'sini çelik ihracatı oluşturmaktadır. Baskın olan bu iki sektör haricinde mobilya ve orman ürünleri ile enerji sektörlerinin de bölge ekonomisi içindeki payları artmaya başlamıştır.
TÜİK verilerine göre, 2018 yılı içerisinde TR81 Bölgesinde sektörlerin GSYH'daki payları tarım (%6), sanayi (%38,6) ve hizmet sektörü (%47,2) olarak belirlenmiştir. Batı Karadeniz Bölgesi ekonomisinde tarımsal faaliyetler önemi görece olarak düşüktür. Tarımsal faaliyetlerin az olmasında bölgenin makineli tarıma elverişli olmayan topoğrafik yapısı ve zaten kısıtlı olan tarım arazilerinin parçalı ve dağınık yapıda olması etkindir. Mevcutta kısıtlı alanlarda yapılan tarım ve hayvancılık faaliyetleri de küçük hacimli işletmeler boyutunda sürdürüldüğünden bölgeye yeterli ekonomik gelir sağlamamaktadır. Aynı yıl ekonomik faaliyet göre istihdam edilenlerin sektörel dağılımı ise tarım (%32), sanayi (%23,1) ve hizmet (%44,9) olarak tespit edilmiştir.
Bölgede önemli sektörlerden bir diğeri de turizm sektörüdür. %63'ünü orman ve fundalık alanların oluşturduğu bölge, kırsal kalkınmaya da destek olabilecek doğa turizmine elverişli pek çok değeri bünyesinde barındırmaktadır. Küre Dağları Milli Parkı ve Yenice Ormanları bu değerlerden en fazla bilinenleridir. Bölge, doğa turizminin yanı sıra kültür-tarih-kongre ve kıyı turizmi için de elverişlidir. UNESCO tarafından "Dünya Miras Kenti" unvanı verilen Safranbolu ve Dünya Mirası Geçici Listesine eklenen Amasra Kalesi turizm açısından marka değeri taşımaktadır. Son yıllarda endüstriyel miras ögeleri ve doğa turizmine yönelik yatırımlarıyla da Zonguldak turizmde ayrı bir öneme sahiptir. Bölgeye gelen yerli ve yabancı turist sayısı incelendiğinde 2000 yılında 227 bin mertebesinde olan turist sayısı 2018 yılında 751 bine kadar yükselmiştir. Toplam turist sayısında yabancı turist oranı %3 ila %13 arasında değişim göstermektedir. Yabancı turistlerin yaklaşık % 80-85'i Safranbolu'ya ziyaret gerçekleştirmektedir.
Altyapı kapsamında değerlendirilebilecek ulaşım olanaklarına bakıldığında, bölgenin kara, deniz, demiryolu ve havayolu açısından çeşitlilik arz ettiği görülmektedir. Bölgede karayolu akslarının geliştirilmesi ve bölgenin ulaşılabilirlik ve erişilebilirliğinin arttırılması için yatırımlar sürdürülmektedir. Mevcut durumda havayolu taşımacılığı henüz yeterli düzeyde değildir ancak bölgede uluslarası niteliğe sahip Zonguldak Havalimanı bulunmaktadır. Zonguldak Havalimanından iç hatlarda İstanbul Havalimanına ve dönemsel olarak Almanya'ya uçuşlar yapılmaktadır.
Bölgede dördü Zonguldak'ta ikisi Bartın'da olmak üzere halihazırda toplam 6 adet liman mevcuttur. Bunlar haricinde Zonguldak'ta yapımı devam eden 25 milyon ton/yıl kapasiteye sahip olması hedeflenen Filyos Liman Projesi bulunmaktadır. Filyos Limanı, Filyos Vadisi Projesi kapsamında Zonguldak'ın Çaycuma İlçesi'nde gerçekleştirilecek olan bir projedir. Bölgede yapılacak sanayi yatırımlarında çevreyle uyumlu ve yenilikçi projelerin hayata geçirilmesi için çalışmaların yürütüldüğü Filyos Vadisi Projesi, Batı Karadeniz Bölgesi ve Türkiye için büyük önem arz etmektedir.
Bölgesel teşvik uygulamasına göre iller ekonomik ve sosyal gelişmişlik düzeylerine göre 6 bölgeye ayrılmıştır. Yürürlükte olan teşvik sisteminde bölge illerinden Zonguldak ve Karabük 3'üncü, Bartın ise 4'üncü bölgede yer almaktadır.
Batı Karadeniz Bölgesinin son 10 yıllık dış ticaret verilerine bakıldığında bölge, ülke ithalatının yaklaşık %0,70'ini gerçekleştirmektedir. Bölgenin ithalatında öne çıkan sektörler madencilik ve taş ocakçılığı, imalat, toptan ve perakende ticarettir. Bölgenin ülke ihracatındaki payı ise %0,40 seviyesindedir. 2015-2018 yılları arasında bölge ihracatında düzenli bir artış görülmektedir. 2018 yılında bölge ithalatı 2.196 milyon $, bölge ihracatı 902 Milyon ABD Doları seviyesinde gerçekleşmiştir. Bölgenin ihracatında öne çıkan sektörler imalat, madencilik ve taş ocakçılığı ile tarım ve ormancılıktır.
Kamu yatırımlarına bakıldığında bölgede en fazla kamu yatırımı yapılan il Zonguldak olmuştur. Sektörler bazında dağılıma bakıldığında yalnızca iki sektörde Türkiye ortalamalarının üzerinde yatırım yapıldığı görülmektedir. Bunlardan ilki madencilik yatırımlarıdır: Ülke genelinde toplam madencilik yatırımları içerisinde bölge yatırımları %5,58'lik bir paya sahiptir. Bu oranın yüksek olmasında bölgenin madencilik sektörünün gelişmiş olmasının payı büyüktür. İkinci fazla pay alan sektör %2,16'lık oranla turizm sektörü olmuştur. Turizmden en fazla pay alan bölge ili ise Bartın olurken bu ili Karabük izlemiştir. Bu yatırımlarda Bartın ve Karabük'ün turizm sektör gelişmişlikleri ile Amasra ve Safranbolu gibi değerlere sahip olması önemli bir etken olmuştur.
Batı Karadeniz Bölgesinde beşi karma ve ikisi de ihtisas olmak üzere toplam 7 adet Organize Sanayi Bölgesi bulunmaktadır. İhtisas organize sanayi bölgeleri; Karabük'te Metal ve Metal İşleri İhtisas OSB, Zonguldak'ta Tarıma Dayalı İhtisas (Sera) OSB'dir. Zonguldak'ta Ereğli, Çaycuma, Alaplı OSB ile Çaycuma TDİ, Karabük'te Karabük OSB ve Eskipazar İOSB, Bartın'da da Bartın OSB yer almaktadır. Organize Sanayi Bölgelerinde 128 firmada 9.549 istihdam sağlanmaktadır.
