Esra Geyikli: Sedef hastalığı (psorıasıs) nedir?
Dr. Ümran Gökgöz: Sedef hastalığı dermatolojide en sık görülen hastalıklardan biridir. Karakteristik olarak kızarık döküntülerin üstünde parlak kuru kepekler ile görülen bir hastalıktır. Dünya nüfusunun yaklaşık %2'si bu hastalığa sahiptir. Sedef hastalarının bence bizim toplumumuzdaki en önemli sıkıntısı hastalığın bulaşmasından(ki bulaşmaz) korkan insanların Sedef hastası kişilere yaklaşmaması ve bu hastalığa sahip kişilerin bundan utanmasıdır.
Esra Geyikli: Sedef hastalığının nedenleri nelerdir?
Dr. Ümran Gökgöz: Sedef hastalığına neyin sebep olduğuna tam açıklık getirilememiş olsa da genetik faktörler ve bağışıklık sistemi hastalığın etyopatogenezinde önemli bir rol oynar. Yani şöyle açıklayayım ailesinde sedef hastalığı olan kişilerin bu hastalığa daha yatkın olduğu kesin olarak gösterilmiştir. Bir de bu hastalık otoimmün yani kendi vücudumuzun yaptığı bir hastalık olarak tanımlanmaktadır. Bağışıklık sistemimizdeki bazı kan hücrelerinin deri hücrelerine saldırması ve bunun sonucu deri hücrelerimizin hızlı çoğalması sonucu oluşur.
Esra Geyikli: Sedef hastalığının belirtileri nelerdir?
Dr. Ümran Gökgöz: Sedef hastalığının tipik belirtisi özellikle diz, dirsek ve kafa derisinde deriden kabarık pembe-kırmızı bir zeminde beyaz, gümüşi renkte kepeklenmelerin olmasıdır. Tabii bu en sık karşılaştığımız klasik form için geçerlidir birçok farklı Sedef hastalığı türünün farklı belirtileri olabilir.
Esra Geyikli: Kaç tip sedef hastalığı vardır?
Dr. Ümran Gökgöz: Farklı subtipleri olmakla birlikte 5 farklı Sedef hastalığı türü vardır
- Plak tip Sedef hastalığı: En sık karşılaştığımız bu formdur. Hastaların yaklaşık %80 i bu tiptir. Az önce bahsettiğim belirtiler bu tip Sedef hastalığında karşımıza çıkar.
-İnvers(ters) tip Sedef hastalığı: Bu tipte klasik Sedef döküntüsü kasıklar, koltuk altı, göğüs altları ve genital bölgede ortaya çıkar.
-Püstüller Sedef hastalığı: Buna irinli Sedef hastalığı da diyebiliriz. İçi iltihaplı küçük sivilce benzeri döküntüler özellikle el ve ayak içi gibi bölgelerde ortaya çıkar. Tabii bunun da daha yaygın görülen şekilleri vardır.
-Guttat Sedef hastalığı: Bu form daha çok çocuklarda ortaya çıkan genellikle bir boğaz enfeksiyonu sonrası vücutta özellikle gövde ve kol, bacaklarda küçük yuvarlak pembe döküntülerle karakterizedir.
-Eritrodermik Sedef hastalığı nadir ve şiddetli bir formdur. Vücudun büyük bölümünü kaplayan kızarıklık vardır. Bu tip Sedef hastalığı olan kişilerin hastanede tedavi edilmeleri gerekmektedir.
Bunlar en sık karşılaştığımız Sedef türleri olmakla birlikte sadece eklemleri tutan ya da gebelikte gördüğümüz Sedef hastalığı gibi birçok farklı alt tipleri vardır.
Esra Geyikli: Sedef hastalığı tanısı nasıl konulur?
Dr. Ümran Gökgöz: Sedef hastalığın tanısı fizik muayene ve biyopsi ile konulabilir.
Aslında doktorunuzun sadece fizik muayene ile Sedef hastalığına tanı koyması kolaydır. Ailenizde Sedef hastalığının olması ya da tipik döküntüleri ile tanı konulabilir. Belirtiler tam olarak belirleyici değil ise deri biyopsisi alınır. Bunda da küçük bir deri parçası alınır ve patolojiye yollanarak çok kolaylıkla tanısı konulabilir.
Esra Geyikli: Sedef hastalığı nasıl tedavi edilir?
Dr. Ümran Gökgöz: Aslında Sedef hastalığının tam olarak tedavisi yoktur. Ama mevcut tedaviler bu lezyonların hafiflemesi ve hastaların hayatını konforlu bir şekilde sürdürmesini sağlamaktadır. Tedavileri kısaca topikal tedaviler, sistemik tedaviler ve ışık tedavisi olarak kabaca 3 başlık altında toplayabiliriz. Işık tedavisi de Zonguldak ta BEÜ de yapılmakta.
Esra Geyikli: Medikal tedavinin yanı sıra yapılan alternatif tedaviler var mıdır?
Dr. Ümran Gökgöz: Aslında alternatif tedaviler Sedef hastaları için sıkıntılı bir durum, çünkü hastalar tıbben faydası kanıtlanmamış birçok farklı uygulamaya başvurmakta. Psikolojik faktörlerin de önemli bir rol oynadığı bu hastalıkta çok çabuk kandırılabilirler. Ben tv de ya da internette birçok reklam görüyorum Sedef hastalığını tedavi ettik diye ama maalesef bunların çoğu sahtekarlıktan başka birşey değil. Örneğin; Sedef hastalığını tedavi eden bir Balıklıgöl'de aslında balıkların pulları yediği ve o sudaki çeşitli minerallerin Sedef hastalığı plağına geçici olarak fayda ettiği gösterilmiş.
Esra Geyikli: Sedef hastalarının dikkat etmesi gerekenler nelerdir?
Dr. Ümran Gökgöz: Sedef hastaları özellikle travmalar (ağda,kese,kaşıma gibi) ve güneş yanığından kendilerini korumalılar. Bunun dışında psikolojik stres, enfeksiyonlar, sigara,düzensiz beslenme de Sedef hastalığının kötüleşmesine sebep olabilir.
Esra Geyikli: Sedef hastalığında %100 iyileşme söz konusu mu?
Dr. Ümran Gökgöz: Bir ilaç verip Sedef hastalığının bir daha çıkmayacağı söylenemez fakat elimizdeki mevcut tedavilerle belirtilerin neredeyse tamamının düzelebileceğini söyleyebilirim.
Esra Geyikli: Sedef hastalığı strese de bağlı psikosomatik bir hastalık ise tedavide bir psikiyatrist desteği de gerekli mi?
Dr. Ümran Gökgöz: Evet Sedef hastalığında gerçekten psikolojik faktörler çok önemli. Ben özellikle psikolojik streslerle baş etmekte güçlük çeken hastalarıma psikolojik destek öneriyorum ve çok faydasını görüyorum. Bu birçok deri hastalığı için geçerli aslında!
Esra Geyikli: Hastalıkla ilgili son gelişmeler nelerdir?
Dr. Ümran Gökgöz: Hastalıkla ilgili son zamanlarda birçok yeni tedavi seçeneği elde ettik bunlar özellikle etyopatogenezde rol oynayan bağışıklık sistemi üzerine olan ilaçlar. Özellikle tedaviye dirençli yaygın Sedef hastalığı olan kişilerde çok başarılı sonuçlar elde ediliyor.
Esra Geyikli: Son olarak eklemek istedikleriniz nelerdir?
Dr. Ümran Gökgöz: Son olarak şunu söylemek isterim ki; bu hastalık toplumumuzda çok görülüyor ve aslında belirtileri iyi bir tedavi ile yok edilebilir. Sedef hastalarının,bu hastalıkla ilgili olarak tedavilerinin,mutlaka bir cildiye uzmanı tarafından düzenlendikten sonra düzenli kontrollerle bu hastalıkla başa çıkabildiklerini görüyoruz. Bir de nemlendirici kullanmaları da çok önemli.
