“Maden Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı”, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu´nda kabul edildi. Komisyonda konuşma yapan Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, zarar eden kamu kuruluşlarına Türkiye Taşkömürü Kurumu’nu (TTK) örnek göstererek, zarar eden kamu kuruluşlarını özelleştirmek istediklerini söyledi. TTK ile ilgili planlarının bu doğrultuda olduğunu da belirten Taner Yıldız, bunu yaparken, istihdam konusunda sıkıntıya sebep vermeden yapmak istediklerini belirtti. Yeraltı kömür işletmelerinde maden ruhsat sahipleri, ruhsat sahalarının bir kısmında veya tamamında üçüncü kişilerle üretim faaliyetlerine yönelik rödevans sözleşmeleri yapamayacak. Maden sektöründe yapılan düzenlemelerin iyi niyetli düşünülerek yapıldığını ancak bu düzenlemelerin suiistimal edildiğini ifade etti. Maden işçilerinin çalışma şartlarını düzenleyen ve geçen yaz çıkartılan “Torba Kanun” içerisindeki usul ve esaslar Kamu İhale Kurumu’nun teklifi üzerine Bakanlar Kurulu´nca belirlenecek.

Zarar eden kamu kurum ve kuruluşlarının özelleştirilerek çalıştırılmasından yana olduklarını belirten Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, TTK’yı örnek göstererek şöyle konuştu:

“TTK, yılda 500 milyon zarar ediyor. Biz artık kamuda zarar eden bütün kuruluşlardaki işleri, istihdamda sıkıntıya sebep vermeden özel sektör eliyle yapmak istiyoruz. TTK ile ilgili planlarımız da bu yönde ancak bunu yaparken istihdamda herhangi bir sıkıntıya yol açmadan yapmalıyız.”

AK Parti hükümeti döneminde TTK´nın en büyük zarar eden kalem olduğunu belirten Yıldız, "Bu dönem içinde 6 milyar lira zarar ettik. TTK´nın yıllık üretimi 1,6 milyon ton. Biz bu parayla 3 milyon ton kömürü, sıfır riskle satın alabiliriz. İstihdamı devam ettirelim, kömürü çıkaralım ama gelin bunu özel sektör eliyle yapalım" değerlendirmesinde bulundu.

Bu arada, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, tasarının görüşmelerinde kamu kurum ve kuruluşlarıyla iştirakleri hariç yeraltı kömür işletmelerinde maden ruhsat sahiplerinin, ruhsat sahalarının üçüncü kişilerle üretim faaliyetlerine yönelik rödevans sözleşmeleri yapamayacağına yönelik düzenlemeyle ilgili bilgi verdi. Yıldız, yeraltı kömür işletmelerinde özel sektör için rödevans uygulamasının sona erdirilmesine ilişkin düzenlemeyle ilgili, "Sektörde özel şirket gerçekten rödevansçı olarak çalışacaksa alıp kendisi yapsın bu işi, devretmesin. Eğer gerçekten yatırımcıysa onu kendisi alsın. Devretmesini doğru bulmuyoruz. Kar, gerçek yatırımcıya gitsin istiyoruz. ´Gerçek yatırımcıysanız gelin ruhsatınızı alın´ diyeceğiz" diye konuştu.

Sektörle ilgili yapılan düzenlemelerde istismarlarla da karşılaştıklarını anlatan Yıldız, "Burada iyi niyetle, bütün partilerin desteği ile kanun çıkarılmıştı. Yeraltında çalışan işçilerin erken emekliliğine ilişkin... Ancak orada çalışmadan, yalnızca akrabalarını, yakınlarını orada çalışıyor olarak gösterip erken emekli edenler var. Oysa bizim amacımız ise yalnızca fiili olarak yeraltında çalışanlara yönelikti" dedi.

Ereğli Kömür Havzası´ndaki taşkömürü için kamu tarafından yürütülecek faaliyetler, tasarıdaki hak düşürücü ve mali hükümlere tabi olmayacak, ruhsat bedeli ve devlet hakkından muaf olacak. Ancak taşkömüründen özel idare payı ve köylere hizmet götürme birliği payı alınacak. Diğer madenler için yürütülen faaliyetlerden de devlet hakkı, özel idare payı ve köylere hizmet götürme birliği payı alınacak.
RÖDEVANS YASAĞI GELİYOR
Ruhsat sahipleriyle üçüncü kişiler arasındaki rödevans sözleşmeleri, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı´nın iznine tabi olacak. İzin alınmaksızın yapılan rödevans sözleşmesiyle yürütülen madencilik faaliyetleri durdurulacak. Kamu kurum ve kuruluşlarıyla iştirakleri hariç olmak üzere yeraltı kömür işletmelerinde maden ruhsat sahipleri, ruhsat sahalarının bir kısmında veya tamamında üçüncü kişilerle üretim faaliyetlerine yönelik rödevans sözleşmeleri yapamayacak. Aksi takdirde rödevans sözleşmesi ile yapılan madencilik faaliyetleri durdurulacak. Mevcut ruhsatların ruhsat bedeli yatırma yükümlülüğü 1 Ocak 2016´da başlayacak. Ruhsat bedeli yatırılan ruhsatların ruhsat teminatları iade edilecek. Mevcut rödevans sözleşmeleri, düzenlemenin yürürlüğe girmesinden itibaren üç ay içinde Genel Müdürlüğe verilecek. Aksi takdirde rödevans sözleşmesiyle yapılan madencilik faaliyetleri durdurulacak. Yeraltı kömür madenciliğine dair rödevans sözleşmeleri sona erdirilmeyen ruhsat sahalarının süre uzatım talepleri kabul edilmeyecek. Teknik nezaretçisi bulunan ancak daimi nezaretçisi bulunmayan sahalarda, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde daimi nezaretçinin atanması zorunlu olacak. Bu süre içinde teknik nezaretçinin istifa etmesi veya azledilmesi halinde derhal daimi nezaretçi atanacak. Daimi nezaretçi atamayanlara 30 bin lira idari para cezası verilecek ve ruhsat sahasındaki maden işletme faaliyetleri durdurulacak.
MALİYET ARTIŞI ÖDENMESİNİN YOLU AÇILIYOR
Uranyum, toryum, radyum gibi elementleri içeren radyoaktif mineraller ve diğer radyoaktif maddeler endüstriyel hammadde maden grubunda ruhsatlandırılacak. Kalker, kalsit ve dolomit ruhsat sahaları en fazla 100´er hektarlık alanlar halinde ruhsatlandırılacak. Tasarıyla, geçen yaz çıkan "Torba Kanun" kapsamında fazla çalışma ücreti, yıllık izin, çalışma saatlerinin düşürülmesi ve asgari ücret artışından kaynaklanan maliyet artışlarının fiyat farkı olarak ödenebilmesine ilişkin usul ve esaslar Kamu İhale Kurumu’nun teklifi üzerine Bakanlar Kurulu´nca belirlenecek.

Editör: Pusula Gazetesi