Mimarlar Odası Başkanı Turhan Demirtaş, Van&[#]8217;da yaşanan deprem sonrası gündeme gelen yapı denetim bürolarıyla ilgili uygulamanın Zonguldak&[#]8217;ta da 2000 yılında başladığı ancak bir yıl sonra, siyasetçilerin, müteahhitlerin ve arsa rantiyesinin baskısına dayanamadığı için Zonguldak&[#]8217;ın pilot il uygulamasından çıkarıldığını söyledi.
Van&[#]8217;da yaşanan deprem sonrası yapılaşma üzerine başlayan tartışmalarla ilgili düşüncelerini Pusula ile paylaşan Mimarlar Odası Başkanı Turhan Demirtaş herkesi uyardı.
Zonguldak&[#]8217;ın bir tasman gerçeği olduğunun kabul edilmesi gerektiğini belirten Demirtaş, ihtiyaç oldukça kömürün alınacağını ve binaların hasar göreceğini söyledi.
Demirtaş, Van depremi sonrası kağıt üzerinde denetim yaptıkları iddiasıyla gündeme gelen Yapı Denetim Büroları&[#]8217;yla ilgili değerlendirmesinde, Zonguldak ve Bartın&[#]8217;ın sonradan çıkarıldığını belirterek; &[#]8220;10 Nisan 2000 tarih, 24016 sayılı resmi gazetede yayınlanan 595 sayılı KHK :Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin uygulanmasına pilot iller olarak; Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bartın, Bolu, Bursa, Çanakkale, Denizli, Düzce, Eskişehir, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Kütahya, Sakarya, Samsun, Tekirdağ, Trabzon, Yalova ve Zonguldak illeri. Siyasetçiler, müteahhitlerin ve arsa rantiyesinin baskısına dayanamadılar, daha aradan 1 yıl bile geçmeden bu illerden altları çizili koyu yazılı olanları denetim uygulaması dışına çıkardılar. İçlerinde 1. Derece Deprem kuşağındaki Bartın, Erzincan gibi illerin de olduğu, depremlerde en fazla hasarı gören yapıların, daha çok devletin müteahhitler kanalıyla yaptırdığı yapılar olduğu görülmesine rağmen, bu illerin bile yapı denetim uygulaması dışına çıkarılması için uğraşanların neyin peşinde olduklarının açık göstergesidir&[#]8221; dedi.
İşbirliği zinciri bozulmamalı
Demirtaş, Yapı Denetim Firmaları&[#]8217;nın yapılaşma sürecinde zincirin önemli bir halkası olduğunu belirterek; &[#]8220;2011 yılı başından bu yana tüm ülkede uygulanmaya başlanan Yapı Denetim Sistemi sağlıklı ve dayanıklı bina yapımına önemli katkılar sağlayacaktır. Ancak bu tek başına Yapı Denetim Kuruluşlarının becerebileceği bir husus değil. Bu bir iş birliği zinciri. Zincirin bir halkasındaki bozukluğun tüm zinciri bozacağı unutulmasın.
Bu iş, doğru jeolojik etütlerinden başlayarak, doğru imar planlaması, yapının doğru projelendirilmesi, belediyelerce doğru denetlenmesi, yapı denetim şirketlerinin denetimlerini taviz vermeden yapması ve başka değerlendirme süreçleri çok ciddi olarak ele alınmalı&[#]8221; görüşlerine yer verdi.
Zonguldak Birinci derece deprem bölgesi olabilir
Demirtaş, daha önce 3. bölge deprem bölgesi olarak anılan Zonguldak&[#]8217;ın yeni haritalarda bir kısmının birinci, bir kısmının ikinci bölge olarak gösterildiğini belirterek şöyle dedi; &[#]8220;Zonguldak Merkez ilçe 2.derece deprem kuşağında kabul ediliyor. Ama ne bu derece doğrudur bilemiyorum.
Zira Bartın, Karabük, Ereğli de dahil tüm il 3. derece idi. 1968 de Bartın depremi oldu, hemen Bartın 1. bölge ilan edildi. Devrek ve Ereğli de 3 bölgeydi, 1999 Marmara ve Düzce depremi sonrası 1. Bölge oldular. Deprem uzmanı değilim ama, böyle sallamayla bölge tespit edilmesine bakınca, Zonguldak&[#]8217;ın 2.bölgede olması, ileride burada 7-8 şiddetinde deprem olmayacağı, buranın 1.derece deprem bölgesi olmaması anlamını taşımaz.&[#]8221;
Müdür Bey&[#]8217;in sesini duyan yok
Demirtaş, Zonguldak İl Afet ve Acil Durum Müdürü Ahmet Güngör&[#]8217;ün daha önce defalarca Bahçelievler- İncivez güzergâhında meydana gelen zenindeki oynamalarla ilgili uyarmasına rağmen kimsenin kulak asmadığını belirterek; &[#]8220;Adam bas bas bağırıyor. Site çöküyor diyor. Bunu kimse dikkate almıyor.
Deprem olmasa da tasman kaçınılmaz
Turhan Demirtaş bir dönem Ontemmuz ve Kozlu Güney Mahallesi&[#]8217;nde yoğun olarak yaşanan ve çok sayıda evin göçmesine veya çatlamasına neden olan tasman olayının artarak yaşanabileceğini söyledi. Türkiye&[#]8217;de taşkömürüne duyulan ihtiyacın bilindiğini ve bu kömürün sadece Zonguldak&[#]8217;taki yerleşim birimlerin altında bulunduğuna dikkat çeken Demirtaş yıllar içinde bu kömürün alınması sonucunda daha büyük tasman olaylarının yaşanacağını ileri sürdü. Tasmanın deprem kadar önemli olduğunu belirten Demirtaş; &[#]8220;Zonguldak&[#]8217;ta deprem kadar önemli konu tasman. Belki deprem gibi kısa sürede etkisi ve hasarı görünmüyor, can kayıplarına neden olmuyor ama önlem alınmazsa onun da hasarları çok büyük oluyor.
Zonguldak&[#]8217;ın altında kömür oldukça ve bu kömür ülke için, demir-çelik sektörü için önem taşıdıkça, bu kömür mutlaka bir şekilde çıkarılacaktır. Kömür çıkarıldıkça tasman da olacaktır.
Binanın oturtulduğu sağlam zeminin altındaki kömür alınıyor ve boşaltılıyorsa, zamanla üstteki sağlam kabul edilen zeminde de, oturma veya yarılmalar oluyorsa, ne yaparsanız buranın üstündeki binada yan yatma, çatlama, kırılma, batma gibi hareketleri önleyemezsiniz.
O nedenle Zonguldak&[#]8217;ta, altında kömür olan yerlerin bir gün tasmana maruz kalabileceği düşünülerek, tasmana dayanıklı veya tasmandan en az zarar görecek tarzda yapı yapmak ve imar planlarıyla bunu desteklemek doğru olur görüşündeyim&[#]8221;
Başbakan&[#]8217;ın sözlerine destek
Demirtaş, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan&[#]8217;ın; &[#]8220;Artık şehirlerimizde kaçak yapı, gecekondu, bunlara yönelik gerekirse yetkiyi tamamen Bakanlığımıza alacağız ve bu tür binalarını değiştirmeyen, bunları yıkmayanlara sormadan kamulaştırmasını yapacak ve bu binaları biz yıkacağız&[#]8221; şeklindeki sözlerini değerlendirerek destek verdiğini açıkladı.
Demirtaş; &[#]8220;Bu arada bu gün gazetelerde okuduğum, Sayın Başbakanın yapılaşma ile ilgili sözlerine aynen katıldığımı da belirtmek isterim&[#]8221; dedi.
Bizdeki şirketler işi sıkı tutuyor
Demirtaş, Yapı Denetim Şirketleriyle ilgili uygulamanın 2011 yılı başında Zonguldak&[#]8217;ta yeniden başladığını belirterek; &[#]8220;Öncekileri bilmiyorum ama Zonguldak&[#]8217;taki yapı denetim kuruluşları çok ciddi ve sıkı denetim altındalar ve görevlerinin sorumluluğu bilinci ile çok dikkatli çalışıyorlar.
Başlarda, öğrenme, alışma devresinde belki ufak tefek evrak eksiklikleri olmuş olabilir.
Ama onlarda aşılmış durumda. İl Bayındırlık Müdürlüğü bünyesinde ilgili meslek mensupları teknik elemanlardan oluşturulan denetim bürosu elemanları, her bir kuruluşu ve Zonguldak ili genelindeki inşaatları habersizce denetliyorlar. Sanırım Zonguldak bu konuda da ülkemizde örnek olabilecek bir çalışma sergiliyor&[#]8221; dedi.
