1908 Topographic ZONGULDAK

Bu harita`da ilgimizi çekecek bilgiler var.
Örneğin; Ereğli`nin kuzeyinde bulunan sahilin ismi bugünkü gibi çığlık plajı değil. Adı bu haritada Değirmen-ağzı olarak geçiyor.Yani Zonguldak Merkez`e yakın bizim bildiğimiz Değirmen-ağzı`ndan başka bir de Ereğli`de Değirmen-ağzı isimli sahil var.Bu harita bizzat Zonguldak`ta yaşayan ve bugünkü ismi ile TTK için hazırlandığına göre hata yapma payı yok.
Haritanın değir yarısında ise, Zonguldak`tan Filyos`a kadar olan bölümde yazılanlara bakarsak! Çatal Ağız, benim de çok fazla dillendirdiğim bir tanım ile bugün Eren Enerji`nin Limanı olan Kuzyaka sahilinde kullanılmış.
Göbü`ye Göbü Ağız yazılmış. Ki zaten “ağız” isimleri genelde «koy» şeklinde veya bir çıkıntılı «burun» ile korunan sahiler için kullanılıyor.Bu «koy» şeklinde olan çıkıntıların, yani sandalların sahile daha rahat çıkabildiği “ağızlar” özelik ile Ereğli-Filyos arasında çok fazla.
İn-ağzı, Ömer-ağzı,Dana-ağzı vb. gibi.
Amasra`dan sonra ise bir iki ağız daha var.
Bu da bize, balıkçı Helen kabilelerinin “neden yerleşmek için Batı Kardeniz Bölgesini tercih ettiğini” açıklıyor.
Doğal liman, Antik Çağ‘da çok önemli yerleşim yerleridir.
“Türkali” için ağız denmemiş.Ama Türkali ile Filyos arasında bilmediğimiz bir isim var.Beyler Ağzı... “Beyler” diye`de bir yerleşim var.
Beyler-ağzı ile Filyos Kalesi arasında da iki isim yer alıyor.
Hemen Filyos`un batısı (Zonguldak tarafında ki tüneli olduğu yer ) “Hisar-arkası”, limanın olduğu yere de “Hisar-önü” denmiş.
Hisar-arkası; Filyos`un Türkali yönünde ki tünele doğru yerleşim yeri olarak veriliyor. (Pazar yerinin arka tarafları).
Aslında bu yerler, antik çağları gösteren haritalarda da var.
Filyos,“Tion” olarak gösterilirken hemen batısında ki bu yere “Agiua“, Filyos-Türkali arasında bulunan koya ise “Abadjk” olarak isimlendiriliyor.
Yani Filyos`ta yerleşim sadece kale etrafında değil, özelikle halkın iç kesimlerinde yaşadığını da gösteriyor.
Hep aklımıza Tion Antik Şehri, “neden bir tepenin üzerine kurulmuş, halk buradaki dar tepede neden yasamış? ” sorusu gelebilir.Aslında halk değil şehrin krallarının yaşadığı yer olarak bakılırsa,halkın bu kalenin dışında yaşıyor olması, çok olasılıklı gözüküyor.
Yani Filyos`ta araştırmalar sadece bu Akropolis kalede değil; bu bölgelere doğru genişletilirse, önemli kalıntıların bulunacağını düşünüyorum.
Unutmayalım ki; Ambrosia Mozaiği, Filyos Kalesinin çok dışında ve iç kesimde, Çaycuma`ya yakın Kadıoğlu`nda bulundu.
Bugün “Hisararkası” adı ile anılan yerleşim yeri çok eski yerleşim yeri olarak görülüyor
Harita`da diğer dikkat çeken isim ise, Filyos Kalesi`nin aka tarafında tepenin adı.Kurman Tepe yani Çorman Tepe