TEMA Vakfı Zonguldak İl Temsilcisi Berran Aydan, Filyos Limanı'na yapılması planlanan demiryolu ve karayolu bağlantı projesinin, Filyos Vadisi'ni geri döndürülemez biçimde tahrip edeceğine ve aralarında endemik türlerin de bulunduğu birçok canlının yaşamını tehdit edeceğine dikkat çekti. Konuyla ilgili olarak Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ve siyasi partileri ziyaret ederek görüşmeler gerçekleştiren ekip, ilgililerden Zonguldak'a insan sağlığını tehdit edecek ağır sanayi yatırımları yerine doğa ile uyumlu ve insan sağlığını tehdit etmeyecek yeni yatırım talep etti. Covid-19 Pandemi sürecinde hassas ve kırılgan olduğu için '30 büyükşehir ve Zonguldak' olarak anılan ve tüm kısıtlamaların uygulandığı Zonguldak'ta, Filyos Limanı'na demiryolu ve karayolu bağlantı projesinin ilan edilmesi şehirde tepkilere sebep oldu. Proje dosyasında göze çarpan noktalardan biri bu alanda planlanan yatırım türleri. Dosyada; limanın yanı sıra tersane, termik santral, çimento ve toprak sanayi, demir çelik tesisi, LPG depolama tesisleri, petrokimya tesisi, petrol ve petrol ürünleri depolama tesisi, kömür-cevher stok alanı ve kül atım sahası gibi tüm kirli teknoloji ürünü yatırımların Filyos Vadisi'nde planlandığı açıkça ifade ediliyor. Duruma dikkat çeken TEMA Vakfı Zonguldak İl Temsilciği, illerinde Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ve siyasi partileri ziyaret ederek, Zonguldak'ta artık yeni tek bir ünite termik santral daha yapılmamasını, mevcutların ise teknolojiye uygun olarak daha iyi çevresel şartlarda çalışmalarının sağlanmasını ve denetlenmelerini talep etti. Zonguldak'ta pandemi esnasında yaşanan kısıtlamanın ve yüksek ölüm oranının şehirdeki kömürlü termik santrallerin sebep olduğu yoğun hava kirliliğinden kaynaklandığını belirten TEMA Vakfı Zonguldak İl Temsilcisi Berran Aydan, "Pandemi süreciyle beraber ilimizde uygulanan tüm kısıtlamaların sebebini Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan, 'Zonguldak halkı hastadır, akciğer sorunu vardır' diyerek açıkladı. Evet, Zonguldak'ta solunum hastalıkları, koah, kanser ve akciğer hastalıkları yaygındır. Pandemi sürecinde İstanbul'da bir insan ölürken, Zonguldak'ta üç ölüm olmuştur. Bu durumun nedenleri arasında ise maden çalışanları ile emeklilerinin çalışma şartlarından kaynaklı meslek hastalıkları ve coğrafi şartlar olduğu kadar, yaşanan hava kirliliği de yer almaktadır. Hava kirliliğinin başlıca nedeni ise kömürlü termik santrallerdir. Şu anda 7 ünite termik santral 1.5 km'lik vadide çalışmaktadır. Zonguldak halkı, Dünya Sağlık Örgütü'nün belirlediği normal değerlerin üç katı daha fazla kirli hava solumaktadır. Bu durum Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın iki yıl önce Çatalağzı ve Muslu'da mobil araç ile yaptığı ölçümlerde ve Çevre Mühendisleri Odası'nın yaptığı ölçümlerde açıkça ortaya konmaktadır" dedi. Durum oldukça kötüyken, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın Filyos Limanı'na demiryolu ve karayolu bağlantı projesini resmi internet sitesinde ilan ettiğini belirten Aydan; "İlanda demiryolu hattı, karayolu hattı, istasyon, köprü, yük rampası, idari bina, depo alanları, şantiye sahası gibi bileşenlerden oluşan projeye 2020 yılının sonunda ya da 2021'de başlanacağı belirtiliyor. Sunulan proje, Filyos Vadisi'ni geri döndürülemez biçimde tahrip edecek öğeler içeriyor. Filyos Irmağı'nın denize döküldüğü tamamı sulak ve kumul alanda planlanan bağlantı projesi, aralarında endemik türlerin de bulunduğu birçok canlının yaşamını tehdit edecektir" dedi. Proje yalnızca doğal varlıklarımızı değil, tarihsel mirasımızı da tehdit ediyor Hazırlanan dosyaya göre, Tios Antik Kenti ve Tios Nekropol Alanı'nın kamulaştırma sınırına çok yakın bir yerde inşa edilecek bağlantı hattı, Sazköy 3. derece arkeolojik alanının tamamını içine alıyor. Bir nekropol olduğu düşünülen alanın inşaat faaliyetlerinden olumsuz etkileneceğinin dosyayı hazırlayanlar tarafından da kabul edildiğini belirten Aydan, "Proje yalnızca doğal varlıklarımızı değil, tarihsel mirasımızı da tehdit ediyor. Filyos Vadisi, sadece ulusal mevzuat değil, Türkiye'nin taraf olduğu birçok uluslararası sözleşme gereği de korunması gereken bir alandır.TEMA vakfı bu vadinin ekosisteminin korunması için 11 yıldır hukuksal mücadele yürütmektedir. 2015 yılında, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan 'Filyos Endüstri Bölgesi Fizibilite Raporu' da aslında bölgenin hassasiyetini, sanayi amaçlı geliştirilmesindeki fiziki kısıtlamaları açıkça ortaya koymaktadır" diyerek yörede artık dönemin Bakanı Sayın Faruk Özlü'nün ifade ettiği gibi 3Y kuralına uygun; yeşil, yenilikçi ve yerli yatırımlar olması için destek ve çalışmalar talep ediyor. Mevcut kömürlü termik santrallerin teknolojiye uygun olarak daha iyi çevresel şartlarda çalışmasını ve denetlenmeleri gerektiğini söyleyen ekip, Filyos Endüstri Bölgesi içinde termik santral, demir çelik, petro kimya tesisi, LPG dolum tesisi vb. kirletici ve insan sağlığını tehdit edecek ağır sanayi yatırımları yerine doğa ile uyumlu ve insan sağlığını tehdit etmeyecek yatırımlar istiyor. TEMA Vakfı Zonguldak İl Temsilciliği ekibi, Zonguldak Çatalağzı'nda yaşanan olumsuzlukların bir eşinin Filyos Havzası'nda yaşanmaması için karar vericilerin, yetkili kurumların, basının ve kamuoyunun dikkatini çekmek istiyor. Zonguldak artık doğa ile uyumlu ve insan sağlığını tehdit etmeyecek yatırımlar istiyor. Projenin Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'ndaki linki: https://aygm.uab.gov.tr/uploads/pages/dunya-bankasi-turkiye-de-demiryolu-lojistigini-gel/csed-filyos-revize-14052020.pdf Zonguldak'ın en değerli ekosistemi olan Filyos'un flora ve faunasına verdiği zararlar nedeniyle tüm canlı çeşitliliğini tehdit eden proje; Sazköy, Aşağı İhsaniye, Derecikören Köyleri başta olmak üzere önemli bir nüfus barındıran yerleşim alanlarını da tahrip edecektir. Projede bulunan ilgili sayfa: