Ortaklığın giderilmesi davasında, ortaklar arasındaki anlaşmazlık ve fikir ayrılıkları, ortak sayısının çok olması nedeniyle ortaklık konusu maldan faydalanılamaması bu davayı açma nedenleri arasında yer alabilir.

ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI NASIL AÇILIR

Karcher Temizleme Makineleri Nasıl Kullanılır? Karcher Temizleme Makineleri Nasıl Kullanılır?

İzale-i Şuyu davası, paydaşlar arasındaki ortaklığın sona erdirilmesi, malın paylaştırılması veya satılması için açılan bir dava türüdür. Davanın açılması için yetkili ve görevli mahkemeye başvuru yapılması, dava dilekçesinde konuyla ilgili isteklerin açıkça belirtilmesi ve gerekli belgelerle birlikte mahkemeye sunulması gerekmektedir. Ayrıca dava dilekçesi ile birlikte harç ve masrafların da ödenmesi gerekir.

ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI ŞARTLARI

Ortaklığın giderilmesi davasının açılabilmesi için bazı şartların mevcut olması gerekir.

  1. Ortaklık ilişkisinin varlığı: İlk olarak, mevcut bir ortaklığın varlığının tespit edilmesi gerekir. Bu ortaklık, ya elbirliği mülkiyetiyle ya da paylı mülkiyetle var olabilir. Paylı mülkiyet ve elbirliği mülkiyetiyle var olan bir ortaklık durumu, ortaklığın giderilmesi davasını kimin açabileceği sorusunda detaylı bir şekilde ele alınmıştır.
  2. Anlaşmazlık ve Uyuşmazlığın varlığı: Davanın adından da anlaşılabileceği gibi, ortaklar arasında ortaklık ilişkisini sürdüremeyecek kadar ciddi bir anlaşmazlık bulunmalıdır. Bu anlaşmazlığın temelinde, ortakların kendi paylarını serbestçe kullanamamaları ve bu konuda bir fikir birliği sağlayamamaları yatar.

ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASINI KİMLER AÇABİLİR

Ortaklığın giderilmesi davası, diğer adıyla İzale-i şuyu davası, taşınır veya taşınmaz malda mülkiyet hakkına sahip olan herkes tarafından açılabilir. Bu mülkiyet iki şekilde gerçekleşebilir: paylı mülkiyet ve elbirliği ile mülkiyet.

1.Paylı mülkiyet

  1. Genel kurallar
    Madde 688-     Paylı mülkiyette birden çok kimse, maddî olarak bölünmüş olmayan bir şeyin tamamına belli paylarla maliktir. Başka türlü belirlenmedikçe, paylar eşit sayılır.
    Paydaşlardan her biri kendi payı bakımından malik hak ve yükümlülüklerine sahip olur. Pay devredilebilir, rehnedilebilir ve alacaklılar tarafından haczettirilebilir.

Paylı mülkiyet, bir taşınır veya taşınmaz mal üzerinde birçok kişinin aynı anda mülkiyet hakkına sahip olması anlamına gelir. Taşınır veya taşınmaz malın mülkiyeti paydaşlar (ortaklar) arasında paylaştırılmıştır. Paydaşlar arasında tasarruf etme üzerine bir ortaklık kurulmuştur.

2. Elbirliği mülkiyeti

  1. Kaynakları ve niteliği
    Madde 701-     Kanun veya kanunda öngörülen sözleşmeler uyarınca oluşan topluluk dolayısıyla mallara birlikte malik olanların mülkiyeti, elbirliği mülkiyetidir. Elbirliği mülkiyetinde ortakların belirlenmiş payları olmayıp her birinin hakkı, ortaklığa giren malların tamamına yaygındır.

Elbirliği ile mülkiyet, kanunun sınırlı sayıda tanıdığı bir ortaklık türüdür. Bir taşınır veya taşınmaz malın paydaşları, malın belirli bir kısmının tam mülkiyetine sahip olurlar.

ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASININ TARAFLARI

Her davada olduğu gibi ortaklığın giderilmesi davasında da davacı ve davalı tarafları mevcuttur.

  1. Davacı: Paylı veya elbirliği mülkiyetle kurulmuş bir ortaklıkta, taşınır veya taşınmaz mal üzerinde pay hakkı olan ve ortaklığın giderilmesini talep eden herhangi bir paydaş davacı sıfatıyla bu davayı açabilir. Birden fazla paydaş da birleşerek dava açabilir.
  2. Davalı: Davacılar dışındaki paylı ve elbirliği mülkiyetinin diğer tüm paydaşları davalı sıfatıyla taraf olurlar.

Tüm paydaşların taraf sıfatıyla davalı veya davacı olarak bulunmaları gerekmektedir. Mahkemenin vereceği ortalığın giderilmesi kararı her paydaşı etkileyeceğinden bundan haberdar olmalı ve bununla ilgili tercihleri doğrultusunda kendi savunmalarını mahkemeye sunmaları gerekir.

ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI ZAMANAŞIMI

Ortaklığın giderilmesi yani İzale-i Şuyu davasında bir zamanaşımı süresi bulunmamaktadır. Bu durumda paydaşlar, istedikleri zaman diliminde ortaklığın giderilmesi için dava açabilirler. Bununla birlikte ortaklığın giderilmesi davasının açılamamasının bazı istisnai durumları mevcuttur.

Türk Medeni Kanunu Madde 704: "Ortaklardan her biri, her zaman, mahkemeden ortaklığın giderilmesini isteyebilir."

İstisnai Durumlar:

1.Paylaşma İstemenin Sınırlandırılması:

Türk Medeni Kanunu Madde 705: "Paydaşlar, paylaşma isteğini on yıllık bir süre için sınırlayabilirler. Bu sınırlama, resmi şekle bağlı değildir."

Aileden miras kalan bir taşınır veya taşınmaz malın üzerindeki ortaklığın giderilmemesi için paydaşlar, yazılı bir sözleşme ile paylaşma isteme hakkını 10 yıllık bir süreyle sınırlandırabilirler. Sürenin dolmasıyla birlikte, herhangi bir paydaş izale-i şuyu davası açarak ortaklığın giderilmesini talep edebilir.

2.Paylaşmaya Uygun Zamanın Olmaması: Taşınır veya taşınmaz malın paylaşımına uygun olmamasının temelinde, malın paylaşılmasının hak ve dürüstlük kurallarına aykırı bir şekilde bir veya birden fazla paydaşa zarar verecek olması yatmaktadır. Ortaklığın giderilmesiyle ortaya çıkacak hakkaniyete aykırı sonuçlar, örneğin bir tarlanın ekimi sırasında paylaşma isteyen ortakların durumunda olduğu gibi, tarlanın ürün vermesini engelleyebilir. Bu gibi durumlarda, hakimin paydaşların menfaatlerini ve hakkaniyet ilkelerini gözeterek paylaşma için uygun bir zaman belirlemesi veya paylaşma şeklini belirlemesi gerekir.

Kaynak: Haber Merkezi