Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız&[#]8217;ın Türkiye Taşkömürü Kurumu&[#]8217;nun (TTK) zararından bahsederek özelleştirilmesi gerektiği yönündeki sözleri tartışma yaratmıştı.
Başbakan Başdanışmanı Hüseyin Çelik, apar topar Zonguldak&[#]8217;a gelmiş, haberlerin maksatlı çıkarıldığını söylemişti.
AK Parti İl Başkanı Zeki Tosun, Milletvekili Adayları Özcan Ulupınar ve Faruk Çaturoğlu kelime oyunlarıyla yalanlamaya çalıştılar.
Belki de nelerin olup bittiğini bilmeyecek kadar acizler!
Bilemiyorum.
Olayın aslını buradan paylaşıyoruz.
Hem de belgesiyle birlikte&[#]8230;
Olduğu gibi.
Konuşmalar, 21 Ocak&[#]8217;taki komisyon toplantısında yapılıyor.
Bakan Taner Yıldız, TTK ile ilgili ne demiş, ne demeye çalışmış, buyurun takdir sizin.
[*] [*] [*]
Başkan: Sayın Bakanım, son söz sizin.
Taner Yıldız: Sayın Başkan, değerli arkadaşlar; tabii, bu önemli bir politika tercih açısından baktığımızda. Ben yalnızca yanlış anlamayayım diye soruyorum Sayın Susam ve Sayın Işık da &[#]8220;Ben katılıyorum&[#]8221; deyince.
Şimdi, Ruhr havzasındaki gibi yaparsak&[#]8230;
Mehmet Ali Susam: Hayır, öyle yapın demiyorum.
Alim Işık: Hayır, hayır, öbürküne katılıyorum.
Taner Yıldız: Şöyle: Şimdi, Ruhr havzası kapattı ve ithal kömüre döndü.
Mehmet Ali Susam: Ben o konuyla ilgili örnek vermiyorum.
Taner Yıldız: Tamam, onu doğru anlamış olalım.
Alim Işık: Onunla ilgisi yok, tercihler.
Taner Yıldız: Tamam, yani, biz yerli kömür yapalım ama bunu doğru yapalım diyoruz.
Şimdi, değerli arkadaşlar, kazalar açısından baktığımızda çok beklenmedik hadiselerle karşılaşıyoruz. Sene 1992&[#]8217;de 263 işçimizi kaybettik, kamu kurumunda kaybettik, TTK&[#]8217;da kaybettik. Bunun bazen çok farklı ve enteresan sebepleri olabiliyor, özel sektör veya kamuda bunlar gerçekleşebiliyor. Önemli olan, bu iş sağlığı ve iş güvenliğiyle alakalı konular artık kamu ve özel sektörde çıtasını yükseltmemizle alakalı, diğer komisyondaki devam eden konu da bunları ihtiva ediyor, ihale şartnamelerinde bunlarla alakalı ağırlıklar daha da fazla verilmiş olacak.
[*] [*] [*]
Bizim şöyle bir politikamız var: Biz bunları özelleştireceğiz ama iş sağlığı ve iş güvenliğini artırarak özelleştireceğiz. Kamu kurumunun özellikle bu tür konularda, mesela Eti Holdingde başımızda var, yirmi üç yıllık, yirmi beş yıllık makine var. Aynı işlemi özel sektöre yaptırdık, dekapaj işiydi, 103 milyon TL daha artı kâr ettik yani hamdolsun, orada da kaza olmadı özel sektör yapmış olması hâlinde.
[*] [*] [*]
Geçen &[#]8220;Bir antrenman yapalım, kamuya tekrar geçirsek ne oluyor?&[#]8221; dedik, 2,2 milyar TL&[#]8217;lik yeni araç, ekipman almamız gerekiyor. Yani, biz ekmeği fırıncıdan almanın daha doğru olduğu kanaatindeyiz, gerçek ihtisas sahalarında onların bizden daha iyi olduğunu düşünüyoruz. Bugün, dediğim gibi, sırf havalandırmayla alakalı çalışan, sırf dinamitlemeyle alakalı çalışan firmalar var, onun üzerinde ihtisaslaşan firmalar var. Bizim buradaki en önemli bence katılmamız gereken nokta, bunların adam akıllı iş sağlığı ve iş güvenliğiyle beraber yapılıyor olması ve verimli şekilde yapılıyor olması.
Sayın Susam, siz değil ama bazı arkadaşlar şunu söylediler, tutanaklardan onu da çıkarttırdım: Bu kurumların zarar ettiğinden bahsediyor, redevansa veren kurumlardan. Diğer bir arkadaş da aşırı kâr ettiğinden bahsediyor. Ya, bunlar tezat şeyler, bunun kârlılığı piyasayla çok alakalı şeyler.
[*] [*] [*]
Bundan beş yıl önce -buradaki arkadaşlar bilirler- 165 dolardan Türkiye&[#]8217;ye gelen ithal kömür, şu anda 80 dolarlardan geliyor ve bizim TTK&[#]8217;nın şu anki maliyeti 80 doların çok üzerinde ve biz maliyet yani normalde yapmamız gereken yalnızca ticari&[#]8230; Mesela, Ruhr havzası gibi düşünürsek, oradaki yaklaşık direkt 9 bin 800, dolayda da 2 bin kişinin işine son vermek olur, bu da Zonguldak ekonomisinin durmasına sebep olur. Bizim on yılda verdiğimiz rakam oraya 5,5 milyar TL. O yüzden, ne onu yapalım, istihdamı durma noktasına getirelim ne de zarar hanemizin çok açılmasını sağlayalım.
[*] [*] [*]
Şöyle bir planımız var, Hazineyle en son konuştuk: Orada 5 tane müessese müdürlüğü var her birinde ikişer, üçer bin kişinin çalıştığı, bin 500 kişinin çalıştığı. Kademe kademe, herhangi bir işçi kardeşimizi işten çıkartmadan diğer müesseseye alalım. Bir tane müesseseye damar yapısı açısından bakalım, kalorifik değerleri orada az çok belli, o kısmını özelleştirelim. Oradaki çalışanlar ne olacak, müessesede çalışanlar ne olacak? Onlar diğer müesseselere geçecekler. Bu böylece hem geçiş dönemi doğru dürüst düzenlenmiş hem de&[#]8230; Bakın, on iki yıl içerisinde -açıkça söyleyeyim- bizim şu anda en büyük zarar eden kalemimiz TTK&[#]8217;dır. Yaklaşık on iki yıl boyunca, AK Parti hükümetlerimiz döneminde biz orada 6 milyar TL civarında zarar ettik. Tamam, sosyal bir proje diye bakılabilir ama ben ileriye böyle bir proje bırakmamak lazım geldiği kanaatindeyim. Milletvekillerimizle, Özcan Bey&[#]8217;le, diğer bütün arkadaşlarımızla da görüştüğümüzde, ne yardan vazgeçelim ne serden vazgeçelim, istihdamı devam ettirelim, yerli kömürü çıkartalım ama verimli şekilde de özel sektör eliyle çıkartalım diye konuştuk, temel politikalarımızın da bu olduğunu bir kez daha belirtmek isterim.
[*] [*] [*]
Mehmet Ali Susam: Yani, siz bu işe Zonguldak bölgesinde 1 Ocak&[#]8217;tan başlayarak, giderek Zonguldak bölgesindeki madenlerin tümünü bu sistemle bir işletmecilik noktasına getirmeyi düşündüğünüzü anlayabilir miyim?
Taner Yıldız: Hayır, öyle anlayamazsınız. Hedefimizin bu olduğunu ama bunu o süre içerisinde yapamayacağımızı söylemem lazım çünkü o geçiş döneminde hem orada sosyal açıdan bir sıkıntı çekmemek lazım, bu bizim önceliğimiz ama bir yandan da biz eğer bu sistemle Sayın Susam devam edersek, böyle on iki yıl değil, bir otuz iki yıl daha böyle altışar milyar zarar ede ede gider. Bu da yani şahsen Enerji Bakanlığı olarak benim içime sinen bir şey değil, bunu da doğru bulmuyorum. Yani, bizim, burada sosyal kaygıları bir kenara bırakmaksızın -siyaset adına söylemiyorum bunu, yalnızca oradaki istihdam, vatandaşımız, esnaf, sanatkâr hepsi açısından da söylüyorum- oradaki ekonomiyi zinde tutarak ama adım adım da müesseselerden başlayarak iyi bir planlamayla gerçek yapabilecek speklerin şartnamelerini iyi oluşturarak bunu yapmaktır.
[*] [*] [*]
Taner Yıldız: Bütün bu dediklerinizi bir kenara bırakarak bunları söylemiyorum. Hepsiyle alakalı, yurt dışı, yurt içi birçok tecrübeler birleştirilerek söyleniyor. Neyi yapacağımızı düşünelim ama neyi yapmayacağımız biraz ortada gibi geliyor bana.
Teşekkürler.
[*] [*] [*]
Başkan: Evet, Ercan Hocam, buyurun.
Ercan Candan: Sayın Başkanım, Sayın Bakanım; ben, tabii Sayın Bakanımı burada desteklemek için, Zonguldak Milletvekili olarak herhâlde bize bir konuşma düştüğü için ben söz aldım.
Şimdi, Sayın Susam&[#]8217;ın dikkate almadığı bir şey var. Aslında Sayın Bakanım tam açıklamadılar, bu kadar zararın esas, temel nedeni şu: Koskoca bir fabrika var, aslında kapasitesi bin kişilik ama 100 kişi çalışıyor, dolayısıyla sektörlerde yeterli eleman yok gibi görülüyor fakat birçok yerde kömür damarı da bitmiş durumda.
Sayın Bakanım aslında orada doğru bir şey söyledi.
Birkaç tane müessese var, daha iyi olan yerlere...
Mesela Üzülmez&[#]8217;in bundan sonra bir veya iki yıllık kömür damarı ya var ya yok ama orada birkaç bin kişi çalışıyor, bin 500 kişi çalışıyor.
Bunların gerçekte oradan çıkan kömürü özel sektördeki 150-200 kişinin çıkartacağı kömür. Onun için Sayın Bakanım aslında doğru söylediler.
550 milyon lira Zonguldak&[#]8217;ı her sene sübvanse ediyoruz ama Zonguldak&[#]8217;a geleniniz var mıdır bilmiyorum, Türkiye´nin birçok şehrinden çok daha geri kalmış durumdadır.
Neden? Altyapısı yok, perişan olmuş bir durumda. Neden? Çünkü, sürekli sübvanse ediyoruz bir kenti.
Onun için, TTK&[#]8217;yı artık canımız yansa da bir ameliyat masasına yatırmanın zamanı geldi ve geçiyor.
Ben Zonguldak Milletvekili olarak bunu söylemek mecburiyetindeyim.
[*] [*] [*]
Taner Yıldız: Ünal Bey tabii kesinlikle haklı. Sırf bir mukayese açısından söylüyorum: Bütün iktidarlarda bu manada maliyet problemi yaşamıştır Zonguldak ama biz bugün oraya verdiğimiz parayla, zarar hanesine yazdığımız parayla -şimdi TTK&[#]8217;nın yıllık üretimi 1,6 milyon ton civarında, 1,3 ila 1,6 milyon ton civarında- bugünün şartlarında, piyasasında 3 milyon ton kömürü sıfır riskle istediğimiz limana teslim alabiliyoruz. 3 milyon ton kömürü aynı speklerde 6 bin 500 kilo/kaloriyle.
[*] [*] [*]
Başkan: Sıfır risk...
Taner Yıldız: Sıfır risk, hem de ayağını uzatıyorsun, telefonun başına geçiyorsun &[#]8220;sevdim, sevmedim&[#]8221; diyorsun gelen malı da, &[#]8220;sülfürü şöyle, kükürdü böyle&[#]8221; diyorsun. Yani, o açıdan, burada istihdamın desteklenmesi adına yapılan önemli bir aktivitedir ama bunun da böyle sürdürülebilir olmadığını açıklıkla beyan etmemiz lazım.
[*] [*] [*]
Buyurun beyler!
