HIV aşısı, hem tedavi edici hem de önleyici bir etkiye sahip olan aşıdır. Cinsiyetten bağımsız olarak erkeklere ve kadınlara uygulanabilir. Human Immunodeficiency Virus, yani HIV; “İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü” şeklinde tanımlanır. Bu virüs, T hücreleri olarak adlandırılan ve yardımcı rolü üstlenen C94 hücrelerine saldırır. Saldırının hedefi bağışıklık sistemidir. Keza saldırının sonucunda ise AIDS hastalığı meydana gelir. AIDS, bulaşıcı bir hastalıktır ve tedavi edilmemesi durumunda ölümle dahi sonuçlanabilir. Bu hastalık genellikle cinsel yolla, kan veya anneden bebeğe emzirme yoluyla geçer. HIV aşısı, günümüzde AIDS hastalığının tedavisinde kullanılan en etkili yöntemlerdendir. Bununla birlikte Anadolu Sağlık Merkezi tarafından da uygulanan bu aşının tek bir türü yoktur. İhtiyaçlar, hastalığın durumu ve kişinin bağışıklık sistemine göre farklı türden aşılar tercih edilebilir.
HIV Aşısı Nedir?
HIV aşısı, dorudan bağışıklık sistemini hedef alan ve vücudu dışarıdan gelebilecek saldırılara karşı dirençsiz hale getiren HIV virüsünün etkisini tedavi etmek ya da koruma sağlamak amacıyla uygulanan bir aşıdır. Genellikle HIV aşısı, üç farklı neden doğrultusunda uygulanır. Bunlardan ilki aşının tedbiren uygulanmasına yöneliktir.
Özellikle HIV virüsünün yoğun olduğu coğrafi bölgelere seyahat edenlere uygulanır. HIV aşısının bir diğer uygulanma nedeni ise önleyici amaçlı kullanımdır. HIV virüsü ile yakın temasta bulunan kişilere uygulanır. Ayrıca HIV pozitif teşhisinin koyulmasının ardından HIV aşısı, tedavi sürecinde de kişinin iyileşmesine destek sağlar.
HIV Aşısı Ne Zaman Yapılmalıdır?
HIV aşısı, diğer aşı uygulamalarında olduğu gibi temel olarak kişinin hastalıklardan korunmasına yönelik bir enjeksiyondur. Bununla birlikte ek olarak tedavi amaçlı da kullanılabilir. Dolayısıyla HIV aşısının temel olarak önleyici ve tedavi edici olmak üzere iki farklı neden doğrultusunda yapılabildiğini belirtmek mümkündür.
HIV Aşısı Zorunlu mudur?
HIV aşısı, yasal olarak zorunlu değildir. Bununla birlikte günümüzde AIDS ve HIV virüsüne karşı alınan önlemler, bölgesel düzenlemelere göre farklılık gösterir. Ülkemizde HIV testi pozitif çıkan yurttaşların, bu tehlikeli ve bulaşıcı hastalığın bildirimini yapmasına ilişkin yükümlülükleri mevcuttur. Dolayısıyla aşı yaptırmak her ne kadar zorun olmasa da HIV pozitif vakalarının kişiler nezdinde devletin ilgili birimlerine bildirilmesi bir zorunluluktur.
HIV Aşısını Kimler Yaptırabilir?
HIV aşısı, HIV virüsünün enfekte olduğu kişilerce uygulanır. Tedbiren ya da önleyici maksatla da yine bu aşının düzenli olarak yaptırılması gerekebilir. Özellikle sıklıkla seyahat edenler, HIV virüsünün yoğun olduğu bölgelerle temas eden bireylerin önleyicilik kapsamında bu aşıyı yaptırması önemlidir. HIV pozitif kişilerde ise aşı, çok daha önemli bir görevi üstlenir.
-
HIV virüsünün yaptırabilecek kişileri genel olarak şu şekilde sıralamak mümkündür:
-
Sıklıkla seyahat edenler ve HIV enfeksiyonunun yüksek olduğu bölgelerde bulunacak kişiler
-
Hepatit B ve hepatit A hastaları
-
Kabakulak, kızamık, boğmaca, menenjit, suçiçeği gibi hastalıkların önlenmesi amacıyla
-
Zona, tetanoz ve difteri
Özellikle HIV virüsü ile enfekte olan kişilerin bu aşıları düzenli aralıklarla ve kontrollerle yaptırması, hastalığın neden olabileceği ölümcül sonuçların önlenmesi açısından önemlidir.
HIV Aşısının Faydaları
HIV aşısının faydaları, bu kronik hastalığın iyileşmesi ve önlenmesi açısından önem arz eder. Keza HIV virüsü, bulaşa maruz kalınmasının ardından mutlaka tedavi edilmesi gereken hastalıklara yol açar. Tedavinin başlamaması halinde ise vakaların ölümle sonuçlanması olasıdır. Bununla birlikte HIV virüsü, vücuttan tam olarak uzaklaştırılamaz. Dolayısıyla komplikasyonların önlenmesi, kişinin yaşam kalitesinin artırılması ve olası bulaş risklerinin azaltılması bakımından HIV aşısının birçok faydası vardır. Bu uygulamada temel amaç, vücuda alınan viral yükün olabildiğince azaltılmasıdır.
