Adını duyanlar Dünya'nın en zengin şehri zanneder Namı-diğer Elmas derler. Ülkenin diğer şehirleri gibi yol geçen hanı değildir. Bu şehre gelen ya Zonguldaklıdır ya da Zonguldaklının misafiri. Çünkü, şehir giriş çıkış sadece Zonguldak içindir. Suyundan mıdır, toprağından mıdır bilinmez, Zonguldak`a gelenler dönmez. Mesela Zonguldak`ta Trabzonlular da yaşar, onların adı Trabzonguldak`dır Biz cevize "Cevüz" deriz, Değer verdiğimiz insanlara kıymatlım, Çok seviyorsak "tatlı ballı kıymatlum" Çorabını koynunda saklayan, arayıp arayıp bulamayan ninelerimiz vardır bizim. Geçen seneye "Bıldır", Su kanalına "Aklan" deriz. Kurbağası olmayan deremiz yoktur, Denize kaçanda çoktur. Güneşi çok severiz ama güneşte oturmayız. Dünya'nın ilk kablosuz iletişimini biz kurduk. Karşı ki tepeden bu tepeye yanımızda gibi konuşuruz. İstanbul'un en küçük şehri bile çok caddelidir, bizim ki tek. Zonguldak`ın büyüklüğünü sadece Zonguldaklı görür, geze geze bitiremez. Mesela bize kıvırcık derler, Neden dediklerini bilmeyiz biz. Git Zonguldaklıya sor, Zonguldak'ın en meşhur yeri hangisi diye, Fener der. -Hiç gitiy mü ? diye sor, Cık! der. Efenim? "Cık diyom cık" der 10 kerede sorsan"cık diyom' der. Mesela bizde madenci evde uyumaz, Ya trende ya minibüste, Çünkü adam eve kadar 3 saat yol gider, eee! gelişte 3 saat! Hamsiyi torbayla alır ama köfte ekmek yeriz. Bizde delikanlılık köçek karşısında oynamaktır. Havaya silah atmayı erkeklik sayarız. Gelini atla alırız, kaynanayı arabayla Oturdu mu beş sandalyeye birden oturuz. Nasıl konuşuyorsak öyle yazarız. "Burlara sigara gücüğü atmay" "Burlara park etmek yasaktur" diye uyarı asarız. Babanneye kocaana, dedeye kocabuba deriz. Eriğe,erük. Hıyar ile salatayıda karıştırız. Ama adamın hasından da anlarız. Köpek beslemeyi severiz ama bi kap yemek verdiğimiz görülmemiştir. Etrafınızda «getir ile götürü» karıştıran biri varsa bilin ki o Zonguldaklıdır. Yüzmeyi çok severiz ama bazen bir yaz denize gitmeyiz. Treni çok severiz ama bir yere gitmek için tercih etmeyiz. Genellikle evler 4 katlıdır. En üste ana, baba Ortada büyük oğlan en alttı da damada veririz. Çünkü bir Zonguldaklının kızı dönüp dolaşıp yine babasının evine yerleşir. Diğerleri gurbettedir. Zonguldak'tan çok dışarda yaşarız. Memlekette sarmaş dolaş, gurbette babamızı tanımayız. Kayseriler derneğine üye olan vardır Zonguldaklılar derneğine uğramayız. Zonguldak`ta yaşarken gitmek, gitiği zaman dönmek isteriz. Kestane ağaçtan ayağımıza düşse gider pazardan alırız. Birisi birisine "Ağanın" diyorsa bil ki amcasıdır. Mesela dolmuştan ineceğimiz zaman "indir!" demeyiz. Genelde düzde, merdivende, yol ayrımında, yokuşta deriz. Deniz her zaman bizim için giderken sağda, dönerken soldadır. Ama bi kere dönüp bakmayız. Dışardan gelirken biran önce görmek istediğimiz de denizdir. O yüzden Akcakoca'ya geldiğimizde, Zonguldak`a gelmiş sayarız. Simidimiz gevrektir, saçımız seyrek, kemerimiz gevşek. Kemerimiz gevşektir derken yanlış anlaşılmasın! Gerçekten gevşek takarız. Günde en az 50 merdiven çıkarız. Havasından mıdır bilinmez, romatizmadan yakınırız. Şu kelimelerden en az 5 tane bilen Zonguldak`ta yaşamıştır. Radar, Asma, Balkaya, Kaptaş, Çatı, İkinci Makas, domuzdamcı, Eki, Sapça, Apça, Fener , Anıt, Yayla, yağcılar, Ekonoma, Sigorta, Liman Arkası, Emral`ın Önünde, Kardeniz Bölgesi'nde olup, Karedenizli olmayan tek memleketiz. Dışarda herkes Zonguldaklıdır ama içerde herkes başkadır. Devrekli, Bartınlı, Tefenli, Çaycumalı, Abhaza, Azdavaylı deriz birbirimize. Şu kelimelerden en az 5 tanesini anlayan Zonguldaklıdır. Söyleseya, geleveycen, nedeyon, gıyguşuk , uşacuğum, götüvecem, demeyala, O neydi gı, neoliya saa, yemintosun, hinci, beynemek, buva, çövdürmek,iscaçuk, zemetmek, beridu, ötede... Zonguldaklının zaman dilimi şinçük yada bisetten, ölçü birimi eççüktür. Şiirden anlamayız ama Orhan Veli'nin bu şiirini bilmeyeni Zonguldaklı saymayız. Siyah Akar Zonguldak'ın deresi Siyah Yüz Karası Değil,Kömür karası; Böyle Kazanılır Ekmek Parası" Alıntı: Hayati YILMAZ