Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS) Yönetim Kurulu, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) 550 Milletvekiline ve siyasi partilerin TBMM'de Grup Başkan Vekillerine bir mektup gönderdi.
Genel Maden İşçileri Sendikası adına Genel Başkan Ahmet Demirci ile Genel Sekreter Satılmış Uludağ imzası ile gönderilen mektupta, Torba Yasa Tasarısı'ndaki 58'inci maddenin TBMM Genel Kurulu'nda yapılacak görüşmelerde tasarıdan çıkartılması istendi.
İşte o mektup;
"SAYIN MİLLETVEKİLİM
Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) Torba Yasa Tasarısı olarak gelen 27.09.2017 tarihli "Bazı Vergi Kanunları ile Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı"nın 58'inci Maddesi ile 3213 Sayılı Maden Kanunu'nda değişiklik yapılmak isteniyor.
- Madde şöyledir; "3213 sayılı Kanunun Ek-1'inci maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Türkiye Taşkömürü Kurumu ile Türkiye Kömür İşletmeleri, uhdelerinde bulunan maden ruhsat sahalarını işletmeye, işlettirmeye, bunları bölerek yeni ruhsat talep etmeye ve bu ruhsatları ihale etmeye yetkilidir"
Gerekçede ise şu görüşlere yer veriliyor;
"Madde ile, 3213 Sayılı Maden Kanunun Ek-1'inci maddesinde değişiklik yapılmak suretiyle Türkiye Taşkömürü Kurumu ile Türkiye Kömür İşletmeleri uhdelerinde bulunan maden ruhsatlarını işletmeye, işlettirmeye, ve bunları bölerek yeni ruhsat talep etmeye yetkili kılınmaktadır. Böylelikle, atıl vaziyetteki sahaların ekonomik, güvenli ve rantabl şekilde değerlendirilmesine olanak sağlanmaktadır. Ayrıca rödovans süreleri kısıtlı olduğundan dolayı iş sağlığı ve güvenliğine yönelik uzun vadeli modern teknolojiye uygun yatırımlar yapılamamaktadır. Düzenleme ile belirtilen gerekçelere göre uzun vadeli yatırım yapılabilmesinin önü açılmaktadır".
Sayın Milletvekilim,
Aynı gerekçe ile 1990 ve 2004 yılından bu yana Türkiye Kömür İşletmeleri'nde (TKİ) ve Türkiye Taşkömürü Kurumu'nda (TTK) maden sahaları rödovansçı şirketlere ve taşeron şirketlere verildi.
Yeni gerekçede süre nedeniyle şirketlerin yeterince yatırım yapamadıkları, iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin aksadığı belirtiliyor. Yani bir anlamda özeleştiri yapılıyor.
Çünkü 17 Mayıs 2017 tarihinde Karadon'da 30, 7 Ocak 2013 tarihinde Kozlu'da 8 arkadaşımızı taşeron şirketlerde, 13 Mayıs 2014 tarihinde Soma'da 301 arkadaşımızı, son olarak Şırnak'ta 8 arkadaşımızı kaybettik. Büyük maden kazalarının hepsi 2004 yılı sonrasında özel sektörde meydana geldi. Bu kazaların gerekçesini süre kısalığı olarak açıklamak doğru değildir. Üretim zorlaması ve kar hırsı asıl neden olmuştur.
Ruhsatları TKİ ve TTK'da olan bu sahalarda, asıl işveren olarak bu kurumların üçüncü şahıslara karşı sorumluluğu var.
Şimdi ruhsatlar parçalanarak, yani şirketlere verilerek TTK ve TKİ'nin üçüncü kişilere karşı sorumluluğu kaldırılmak isteniyor.
Bu şekilde yaklaşık ikibin dava olduğu belirtiliyor, ancak tasarıdaki gerekçede buna yer verilmemiş.
TTK ve TKİ, rödovansçı şirketlerden ya da taşeron şirketlerden yeterli teminat almadıkları ya da kurumsal kimliği güçlü olmayan şirketlere iş verdikleri için tazminat ödemekle karşı karşıya kalıyorlar.
Şimdi sağlam sözleşmeler yapmak, sağlam şirketlerle çalışmak yerine kolaycı bir yola sapılıyor ve üçüncü kişilerin mağdur olacakları bir ortam hazırlanıyor. Yani "Altta kalanın canı çıksın" deniliyor. Söz konusu alacakların büyük çoğunluğu çalışanlar ve yakınlarıdır.
Getirilmek istenen düzenleme, demokratik, sosyal bir hukuk devletine yakışır bir düzenleme değildir.
Sayın Milletvekilim,
Eğer ruhsatlar verilirse, TTK ve TKİ gibi uzman kurumların denetimi ortadan kalkacak ve sahalara yabancı diğer devlet kurumları şirketleri denetleyecek. Böylece denetim daha da zorlaşacak ve kazalar artacak.
Ruhsatların parçalanması ile maden sahaları daha küçük parçalara bölünecek ve özellikle Zonguldak Taşkömürü Havzası'nda özelleştirme süreci hızlanacak.
Bu durumda çok daha küçük ve yetersiz şirketler maden sahalarını alabilecek.
Zonguldak gibi 500 - 600 metre derinliklerde ve gazlı ocaklarda çalışabilecek kapasitede maden şirketi yoktur. Bunun içindir ki özel sektöre yüzeye yakın ocaklarda çalışma imkanı verilmiştir.
Bu durumda küçük şirketler daha derinlere, sahaya girecek ve iş cinayetlerinin önü açılacaktır.
Karadon ve Kozlu kazalarından sonra sahadan çekilen şirketlere yeniden imkan verilecektir.
Sayın Milletvekilim,
Biz bu gerekçelerle Torba Yasa Tasarısı'nın 58'nci Maddesinin tasarıdan çıkartılmasını istiyoruz.
İş verilecek özel sektörün kurumsal kimliğine önem verilmesinin, TKİ ve TTK başta olmak üzere diğer kurumların madenlerle ilgili denetimlerin daha da sıklaştırılmasının ve üçüncü şahısların mağduriyetine yönelik önlemlerin artırılmasının daha doğru olacağına inanıyoruz.
Söz konusu yasa tasarısı TBMM Gündemine geldiğinde gereken hassasiyeti göstereceğinize inanıyor, çalışmalarınızda başarılar diliyoruz. Saygılarımızla".
