Dünya Sağlık Örgütü´nün raporuna göre Türkiye´nin neredeyse
tamamı zehir soluyor. Hava kirliliğinin en yüksek olduğu iller ise sanayinin en
az olduğu Iğdır, Batman, Afyon, Osmaniye, Gaziantep ve Siirt. Cumhuriyet´ten
Özlem Güvenli´nin haberine göre Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Baran Bozoğlu,
Türkiyedeki hava kirliliğinin temel nedeninin kömür kullanımı ve yanlış
kentleşme politikaları olduğuna dikkat çekti. Bozoğlu, Listedeki 6 kent çanak
şeklinde. Bu yüzden yaşanan hava kirliliği dağılamıyor. Türkiyenin bütün
illerinde çevre ve şehircilik il müdürlüklerinin 2014-2019 yıllarına ait Temiz
Hava Eylem Planları hazırlanması gerekiyordu. Bu planların hazırlanmadığını
görüyoruz. O 6 kentte de böyle bir hazırlık yok diye konuştu. Bozoğlu, planlar
hazırlanmadığı için kent yöneticilerinin, vatandaşların hava kirliliği
yükseldiğinde ne yapacaklarını bilmediğini vurguladı.
TEHLİKE ÇANLARI ÇALIYOR
Dünya Sağlık Örgütünün (WHO) son raporuna göre Türkiyenin
6 kentinde hava kirliliği için belirlenen eşik değerler 4-5 kat aşılmış
durumda. Iğdır, Batman, Afyon, Osmaniye, Gaziantep, Siirt zehir soluyor. Hava
kirliliği akciğer kanserinden kalp ve damar hastalıklarına kadar birçok ciddi
sağlık sorununa yol açıyor. OECD merkezinde uzun yıllar uzman olarak görev
yapan Atila Alpögenin WHOnun raporundan derlediği Türkiye verileri, korkunç
bir tabloyu ortaya koydu. Türkiyeden 71 kentin yer aldığı değerlendirmede WHO,
havadaki kirliliği yüzer-gezer küçücük parçacıkların miktarı ile ölçtü. Ölçümde
çapı 10 mikrometreden küçük parçacıklar PM10 olarak isimlendiriliyor. WHOya
göre havadaki PM10ların yıllık ortalamasının 20 &[#]956;g/ metreküpü aşmaması
gerekiyor. Bu oranı geçtiğinde insan sağlığı tehdit altına giriyor.
Türkiyedeki kentlerin durumu incelendiğinde birçok noktada 20 &[#]956;g/ metreküp
sınırının aşılması da tehlikenin boyutunu gözler önüne seriyor.
EN KÖTÜ DURUMDAKİ 6 İL
WHOnun verilerine göre Türkiyenin en kötü durumda olan,
zehirlenmeye terk edilen 6 kentinde eşik değer olan 20 birim, 100 birimin bile
üzerine çıkıyor: Iğdır 135, Batman 115, Afyon 112, Osmaniye 109, Gaziantep
101, Siirt 101.
Listedeki 44 kentte ciddi hava kirliliği yaşanıyor. Yıllık
ortalaması 20 birimi aşan ve 50-100 &[#]956;g/metreküp arasında seyreden kentler şöyle:
Isparta 100, Aydın 95, Düzce 93, Mardin 89, Denizli 87,
Zonguldak 87, Burdur 86, Adıyaman 83, Kütahya 80, Balıkesir 79, Edirne 79,
Manisa 78, Diyarbakır 77, Niğde 76, Çorum 75, Van 74, Muğla 74, Uşak 72,
Malatya 72, Hakkâri 71, Maraş 71, Bartın 71, Kilis 71, Aksaray 70, Kırşehir 69,
Trabzon 64, Konya 63, Antalya 63, Ordu 61, Kırıkkale 60, Erzurum 59, Bolu 59,
Gümüşhane 59, Ankara 58, Yozgat 58, Bilecik 58, Nevşehir 55, İzmir 54, Kars 54,
Kayseri 53, Karabük 52, Ağrı 51, Adana 51.
İSTANBUL DA KİRLENİYOR
İstanbulun da aralarında bulunduğu 17 kent ise kirlenme
sorunları yaşayan Yıllık ortalama PM10 değerleri 30-50 birimi arasında olan
kentler şunlar: İstanbul 48, Sivas 48, Bayburt 48, Elazığ 46, Şırnak 46,
Çankırı 46, Amasya 43, Yalova 41, Tunceli 41, Erzincan 40, Samsun 39, Sinop 38,
Kastamonu 34, Artvin 34, Muş 33, Eskişehir 31, Tokat 31.