Lavuar Alanı&8217;nda neler olacak?

Zonguldak&[#]8217;ta Lavuar Alanı&[#]8217;nın düzenlenmesi ve kent meydanı oluşturulması için yapılan proje yarışması sonuçlandı. Yarışmayı Ankara&[#]8217;da bulunan tasarım firmasından Oktay Nalbantoğlu, Ufuk Ertem, Okan Can, Tuğba Akyol, Abdullah Akagündüz ve Metehan Koyaş&[#]8217;ın bulunduğu ekip kazandı. Zonguldak Belediye Başkanı İsmail Eşref, beraberinde Zonguldak Vali Yardımcısı Fethi Özdemir, Kent Konseyi Başkanı Yesari Sezgi, Mimarlar Odası Başkanı Turhan Demirtaş ve belediye meclis üyeleri ile birlikte düzenledikleri basın toplantısının ardından kısa sürede inşaata başlamak istediklerini söyledi. En uygulanabilir ve ekonomik olduğu için tercih edilen proje üzerinde 25 gün içerisinde bazı değişiklikler yapılabilecek. Zonguldak Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü Şehir Plancısı ve Kent Konseyi Genel Sekreteri Gülsüm Yılmaz, &[#]8216;Zonguldak Lavuar Koruma Alanı ve Çevresi Koruma, Planlama, Kentsel Tasarım, Mimarlık ve Peyzaj Düzenleme Projesi&[#]8217; hakkında bilgi verdi. Zonguldak&[#]8217;ın öncelikli sorunu merkezdeki aşırı yoğunluk, trafikteki kargaşa ve yolların yetersizliği olduğunu belirten Yılmaz, bu olumsuzlukların etkisini özellikle yayalar üzerinde gösterdiğini ve hazırlanan projenin özelikle yayalara endeksli olacağını söyledi. Yılmaz proje hakkında bilgi vererek şunları söyledi:

Proje alanı bütününde yaya sürekliliği doğuda yaya köprüleri ve üst yaya platformları ile sağlanırken, batı ekseninde hemzemin olarak çözülmüştür. Merkezdeki otopark sorununu çözmeye yönelik 338 adedi yeraltı, 94 adedi ise yer üstünde olmak üzere toplam 432 araçlık otopark tasarlanmıştır. Kapalı otopark giriş ve çıkışı Kongre Merkezi binasının altından geçen yoldan sağlanmaktadır. Açık otoparkların birisi (66 oto) Çağdaş Sanatlar Galerisi ve Sergi Salonu&[#]8217;na, diğeri (28 oto) ise Kriblaj binasına hizmet edecektir. Milli Egemenlik Caddesinin mevcut kesiti genişletilerek geniş yaya kaldırımları tasarlanmıştır. Böylelikle cadde kimliğinden bulvar kimliğine geçiş sağlanmıştır. Mevcut taşıt sirkülasyonu ve kavşak çözümleri rehabilite edilmiş, yaya geçişleri rahatlatılmıştır.

Kent meydanının güneyinde önerilen yaklaşık 200 metre uzunluğundaki mimari kütle kent meydanını kuşatmasının yanı sıra mevcut kentsel dokuyla da bütünleştirilmiştir. Bu yapı aynı zamanda proje alanında yer verilen fonksiyonların bir çoğunu da (kongre merkezi, sinemalar, kafe ve restoranlar, dükkanlar, kapalı otopark) bünyesinde toplamaktadır.
Yapının her kotunun yayalar tarafından yoğun olarak kullanılması öngörülmüş, deniz cepheli terasları yaya kullanımına tahsis edilmiştir. Bu teraslar aynı zamanda yaya köprüleri ve yükseltilmiş yaya platformlarını da birbirine bağlamaktadır. Kent meydanının kentin çeşitli etkinliklerine evsahipliği yapmasının yanısıra Zonguldak kenti için çok önemli olan &[#]8220;boşluk&[#]8221; ihtiyacını karşılamış olacaktır. Bu meydan aynı zamanda yayalar için önemli bir transfer merkezi olacaktır.

Lavuar Meydan&[#]8217;ı özellikle sakin bırakılmış, dinginlik ön plana çıkartılmıştır. Meydanda bulunan kavaklar hariç mevcut ağaçların büyük bir kısmı korunmuştur. Yeraltı otoparkı kazısı bu ağaçlara belli bir mesafeye kadar yaklaşacak ve korunacak, ağaçlar adacıklar halinde bırakılacaktır. Ağaçların altlarında oturma elemanları tasarlanmıştır.
Diğer yapı önerisi koruma altında bulunan kulelerin hemen kuzeyinde yer alan Çağdaş Sanatlar Merkezi binasıdır. Bu bina kulelerin önünde şeffaf bir fon oluşturmak ve belleğin izlerini ortaya koymak üzere tasarlanmıştır. Geçmişte bu alanda yer alan Lavuar Binası&[#]8217;nın iz düşümünde tasarlanan çelik ve cam konstrüksiyonlu bu bina kentin sanat odağını oluşturacak, önündeki çim meydan ile bir çok klasik ve modern sanat etkinliklerine ve açık hava konserlerine ev sahipliği yapacaktır.

Yarısı yıkılmış Kriblaj binasının hemen yanında Kriblaj binası ile aynı yükseklikte yine çelik-cam strüktürlü bir yapı önerisi getirilmiştir. Bu yapı dikdörtgen prizma formunda içi boş olarak tasarlanmıştır. Bu yapının içinde büyük ölçekli soyut madenci heykeli tasarlanacaktır. Bu heykelin geceleri özel aydınlatma efektleri kullanılarak kentin birçok noktasından algılanması sağlanacaktır.
Şeffaf bir yapının içinde yer alması ve malzemesinin siyah granit olması nedeniyle nedeniyle &[#]8220;kara elmas&[#]8221; olarak adlandırılmıştır. Bu binadan Kriblaj binasına geçiş imkanı sağlanarak ziyaretçilerin her iki binayı da gezmeleri sağlanmıştır. Bu bağlamda Kriblaj binası eski lavuar tesisine ait bilgilerin ve dökümanların sergilendiği, içinde kente hizmet edecek kütüphanenin de bulunduğu, madencilikle ilgili her türlü bilgilendirmelerin yapılacağı seminer ve sergi alanarının da bulunacağı bir kompleks olarak düşünülmüştür.

Kent meydanından Kriblaj Binası&[#]8217;na doğru olan aksta ziyaretçilerin belirli bir senaryo çerçevesinde, alanın geçmişini de duyumsayacakları tarzda bir düzenleme yapılmıştır. Bu bağlamda meydanın batı ucundan otoparka da bağlanan bir asansör ve merdiven sistemi ile &[#]8220;Silo Altı Sergi Binası&[#]8221;na geçiş yapılmıştır.
Sergi binasında lavuar alanında kullanılan makina ve aletler sergilenecek, video gösterileriyle ziyaretçiler alanın geçmişiyle ilgili bilgilendirilecektir. Ses, görüntü ve ışık oyunlarıyla madencilerin çalışırken içinde bulundukları psikolojik durum ve çalışma koşullarının zorlukları anlatılacak ve yerin altında olma hissini yaşamaları sağlanacaktır.
Daha sonra ziyaretçiler Kriblaj binası istikametinde batıya doğru yürüyerek tünelden çıkacaklar ve dışarıda bulunan servi ağaçlarının arasından yürüyerek &[#]8220;Karaelmas&[#]8221; anıtına ulaşacaklardır. Yol boyunca ziyaretçilere refakat eden servi ağaçları &[#]8220;madencileri&[#]8221; simgelemektedir.

Yürüyüş Modern Sanatlar Merkezi ve önündeki geniş çim alanda son bulacaktır. Bu alan konsepti gereği oldukça yalın ve sakindir. Burası dinginliği simglemektedir. Burada ziretçiler kendileriyle başbaşa kalacaklardır. Çağdaş Sanatlar Merkezini gezen ziyaretçiler isterlerse her birisi seyir ve dinlenme teraslarına dönüştürülen Kuleler&[#]8217;den proje alanını ve Zonguldak şehrini izleyebileceklerdir. Milli Egemenlik Caddesinin kentin batı ekseninde gelişmesi de dikkate alınarak yeniden düzenlenmesi kararlaştırılmıştır. Bu bağlamda cadde proje alanı yönünde bir miktar genişletilmiş ve bu genişlemenin Kozlu yönünde devam ettirilmesi önerilmiştir. Böylece kent önemli bir bulvara sahip olabilecektir. Bulvarın kıyıyla olan fiziksel ilişkisi ile kentin ikinci meydanı olarak tasarlanan mevcut otogar alanının konumu da dikkate alındığında Milli Egemenlik Bulvarı&[#]8217;nın önemi daha iyi anlaşılacaktır.

Diğer önemli dönüşüm ve yenileme önerisi Fekani Köprüsü altında yer alan ve Zonguldak Çaydamar Deresine cepheli dükkanların yeni kentsel tasarım yaklaşımıyla uyumlu olacak şekilde kafe ve restoranlara dönüştürülmesidir. Bu bağlamda bugün için kentsel çöküntü alanı olarak anlamlandırılacak bir bölge münibüs durakları ve Lavuar Meydanı&[#]8217;na cepheli, dereyle içiçe bir rekreasyon odağı haline gelecektir. Böylece arka cephesindeki ticaret alanlarıyla da daha medeni bir ilişki kurmuş olacaktır.Diğer taraftan Cumhuriyet Caddesi köprü altında yer alan mevcut ticari dokunun ise tamamen sıyrılarak kaldırılması önerilmektedir. Lavuar Meydanı ve çevresindeki yaya hareketini kısıtlamasının yanısıra çirkin bir görüntü oluşturması, kent estetiğine olan olumsuz etkisi bu kararın alınmasında etkili olmuştur.