Zonguldak'ta kömürün bulunmasıyla başlayan süreçte yabancı sermayenin etkilerini görüyoruz. İlk dalgakıran rıhtımını inşa eden Fransızlar (1890-99), Fransız-Ereğli şirketini de kurarak kömür çıkardılar...
Yayla'dan Fener'e kadar olan bölgede Fransızlar ikamet etmiştir. Eski Zonguldak'ta bu bölgenin adı Fransız mahallesidir. O yıllarda bu bölgeye girmek yasaktır. İşgal yıllarında Fransız sivillerini, çoğunluğu arap kökenli olan Fransız askerleri korumuştur...
Şimdiki müdürlük durağı olan bölgede Fransız hastanesi bulunur. Ve yine hastane çevresinde Fransız evleri ve Fransız şirketi direktörünün ikamet ettiği Yayla Konağı bulunuyordu...
Zonguldak limanı ve eski hızlı kömür yükleme iskelesi inşaası sırasında, Genel Direktörlük (işçi Müdürlüğü) binasının da bu bölgede olması, Fransızların bu mahalleye yerleşmesinde etken olmuştur...
Liman arkasını Fener mahallesine bağlayan atık taşıma tüneli ile şimdiki Yayla konağı arkasından, çarşı karakolunun yanında bulunan sığınağın birbirine yakın tarih aralığında yapıldığı eski fotoğraflardan ve haritalardan alınan bilgilerle tahmin edilmektedir...
Endüstri meslek lisesi önünde bu tünellere bağlantılı olduğu tahmin edilen diğer bir giriş, yakın bir zamana kadar da bulunmaktaydı...
Bu yer altı geçitleri hakkında, net bir bilgi, plan ve projenin olmamasının sebebi; birinci dünya savaşı ve sonrasında Zonguldak'ta yaşayan Fransızların kendi güvenlikleri için geçiş yolu ve sığınak projesini hayata gizli geçirdikleri düşüncesini akla getirmektedir.
Elimizdeki belgelere dayanarak, Liman arkasına ait 1910'lu yıllara ait bir fotoğrafta desandere ve tünellerin henüz olmadığını gözlemlersek 1921 yılından sonra Zonguldak'ı terk etmeye başlayan Fransızların yaptığı haritalarda bu tünellerin gösterilmesi, yapıldıkları tarihin, tahmini 1915 ile 1920'li yıllar arasında olduğunu işaret etmektedir.
Fener mahallesinden, liman arkasına inen ve bugün turizme açılan tünelin inşaat sebebinin ise 1920'den 1956 yılına kadar ocaklardan çıkartılan atıkların liman arkasından ve Fenerdeki bu burundan denize dökülmesi sebebiyle açılmış servis tüneli olduğunu görmekteyiz.
Fenerdeki kır kahvesi diye adlandırılan eski yerin yanında bulunan vinç binası da bant yardımıyla yukarı çekilen atıkların, oradan denize dökülmesi için kullanılıyordu...
