Genel Maden İşçileri Sendikası Genel Başkan Danışmanı, Araştırmacı-Yazar Turhan Oral. inanış Gazetesi'ndeki köşe yazısında önemli tespitler yaptı:
ZONGULDAK'TA BÜTÇE BAŞARILI, SİYASET BAŞARISIZ
Devletin tüm kurumları 2020 yılı bütçe hazırlıklarını yapıyor.
Yeni sistemde, yani Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nde devletin bütçesi Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanıyor. Bütçenin 17 Ekim'de Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) gelmesi bekleniyor.
Devletin Merkezi Yönetim Bütçesi gibi illerin de bütçeleri var. Devletin başında Cumhurbaşkanı, illerin başında valiler var. Bu bütçeden de illerin valileri sorumlu.
Devletin en büyük gelir kaynağı Vergi Gelirleri.
İkinci sırada faizler, paylar ve cezalardan gelen gelirler bulunuyor.
[*][*][*]
Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü iller itibariyle Merkezi Yönetim Bütçe Gelir ve Gider karşılaştırmalarını yayınlıyor.
Bu tabloda Zonguldak'ın yerine baktığımızda devlet açısından başarılı bir tablo görünüyor. Yani Zonguldak Valileri genelde başarılı sayılır.
Zonguldak, 81 il arasında ekonomik büyüklük olarak 20'inci sırada olsa da bütçe dengesi açısından 5'inci sırada bulunuyor.
Türkiye'de iller arasındaki gelir-gider tablolarına bakıldığında geliri harcamasından fazla olan 10 il var. Bazen 11 veya 12 oluyor ama Zonguldak her zaman ilk 10 içinde.
Türkiye'de oransal olarak büyüklük sırasına göre fazla veren iller şöyle; 1. Kocaeli, 2. İstanbul, 3. İzmir, 4. Tekirdağ, 5. Zonguldak, 6. Bursa, 7. Mersin, 8. Hatay, 9. Ankara, 10. Antalya.
[*][*][*]
Zonguldak 2018 yılında gelirinin yarısından azını harcamış. Yaklaşık 4.7 milyar TL gelire karşılık 2 milyar TL harcamış.
Tahsilat oranı açısından da Zonguldak bu 10 il arasında 3'üncü sırada. 81 il arasında ise 8'inci sırada. Yani devlet adına Zonguldak Valisi alacaklarına sahip çıkmış, memurlar çalışmış.
2019 yılı Ağustos ayına kadar durumda fazla değişiklik yok. Tahsilat oranı biraz gerilemiş ama gelir-gider oranı buna rağmen iki kat.
[*][*][*]
Muhasebat Genel Müdürlüğü istatistik tabloları arasında en son 2004 yılının tabloları var ve durum Zonguldak açısından oransal olarak hemen hemen aynı.
Yani Zonguldak bütçesi 2004 yılından bu yana fazla veriyor ve merkeze kaynak aktarıyor.
Ancak bütçesi fazla veren bu 10 il arasında göç veren tek il var, o da Zonguldak. Diğer illerin hepsi göç alıyor.
Yani Zonguldak, "Bu paraya benim ihtiyacım yok, Ankara değerlendirsin" diyor.
Zonguldaklı işsizler paranın peşinden başka illere çalışmaya gidiyor.
Yani Zonguldak Milletvekilleri, özellikle de iktidar partisi AK Parti'nin milletvekilleri Zonguldak'a yeterince sahip çıkamıyorlar.
Örneğin Zonguldak ile ekonomik olarak aynı büyüklükte sayılan Aydın ve Balıkesir illeri gelirlerinin 2 katını harcıyorlar. Zonguldak ise gelirinin yarısını harcıyor.
Ve bizim işsizlerimiz Zonguldak'tan başka illere iş aramak için göç ediyor.
[*][*][*]
Zonguldak'ta 2002'den bu yana (2015 Haziran seçimleri hariç) genel seçimlerde AK Parti-3, CHP-2 milletvekili çıkartıyor.
Yani Zonguldak'ta yetersiz olan sadece AK Parti değil. CHP ve diğer muhalefette böyle bir tabloyu siyasete yansıtamıyor. Muhalefetin işi iktidara oy veren halka kızmak değil, gerçekleri anlatmaktır.
