BÜLENT Ecevit Üniversitesi (BEÜ) Tıp Fakültesi Noroloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Tuğrul Atasoy, liman çevresinde fotoğrafladığı Kuzey Gümüş Martısı, Zonguldak'ın 306'ıncı kuş türü olarak kayıt altına alındı.
Zonguldak ve çevresinde kuş türlerine yönelik çalışmalar yapan Prof. Dr. Tuğrul Atasoy, dün kent merkezindeki limanda bulunan bir binanın çatısında martıların fotoğraflarını çekti. Fotoğrafları inceleyen Prof. Dr. Atasoy, Zonguldak'ta ilk kez görülen Kuzey Gümüş Martısı'nı tespit etti. Kuzey Gümüş Martısı, geçen Ağustos'ta Prof. Dr. Mustafa Sözen tarafından Zonguldak'ın 305'inci kuş türü olarak tespit edilen kara ağaç kakanın ardından 306'ıncı kuş türü olarak kayıtlara geçti.
Rusya, İrlanda, İskandinavya, İspanya ve İzlanda da görülen Kuzey Gümüş Martısı, Türkiye'de görülen Gümüş Martı ile benzerlik gösteriyor.
KUZEY GÜMÜŞ MARTISI
Ülkemizde görülen Gümüş martıya oldukça benzer bir türdür. Daha önce gümüş martı ile aynı tür olarak kabul edilmiştir. Son taksonomik ayrılıklardan sonra Bizdeki Gümüş martı (Larus michahellis) ten farklı tür olarak kabul edilmiştir. Büyük martılardandır. Erişkinlerinin ayakları pembe renkli (bazı bireylerde sarı ayaklarda görülebilmektedir), kafalarda bariz kırçıllaşması bulunur. Gençleri daha kahverengi tüy renklenmesine ve tersiyerleri ve örtücüleri oldukça desenli bir görünüme sahiptir.
Bu türün iki alttürü vardır; Larus a. argentatus ve Larus a. argenteus. Larus a. argenteus İzlanda, Britanya, Fransanın kuzeybatısında, Belçika, Hollanda ve Kuzey Almanyada bol miktarda üremektedir. Larus a. argentatus Avrupanın Kuzeydoğusunda, Danimarka'dan Balatik denizi kıyıları, İskandinavya ve Bezay Deniz kıyılarına kadar üreyen bir alttürdür. Batı Avrupada'ki argenteus daha soluk sırt rengi, kısmen daha küçük, nispeten kanat tipi daha koyudur. Kuzeydoğuda bulunan Argentatus altürü bir miktar daha büyük, sırtı daha koyu ve çok daha az siyah kanat tipi görülmektedir. Türkiyede görülen Kuzey gümüş martı bu yüzden Larus a. argentatus olduğu düşünülmektedir.
Larus a. argentatus popülasyonunda önemli sayıda sarı bacaklı kuzey gümüş martısı bulunmaktadır. Bunları "Finnmark sarı bacaklı Kuzey Gümüş Popülasyonu" olarak adlandırlabilir. Bu popülasyonda bacaklar soluk sarı renk görülmektedir. Bu popülasyonda P5 tüyündeki siyahlık ya çok az miktarda nokta şeklinde ya da subterminal bandın ortadan zayıflamış bir şekilde bir görüntüsü vardır. Bazen P6 da bile siyah görülmeyebilir.
Baltic popülasyondaki erişkin bireylerin sarı ayaklıları Gümüş martıdaki gibi parlak sarıdır. Sırt (mantle) rengi Batı popülasyonundan biraz daha koyu olmasına rağmen yine de gümüş martıdan daha soluk olmaktadır. Bu Baltik Kuzey Gümüş Popülasyonunda genellikle erişkinlerde P5 te subterminal bant nokta halinde görülmektedir.
