SON 30 YILIN SiYASi OYUNLARI
Zonguldak; 1 Nisan 1924 tarih ve 491 sayılı Teşkilat- ı Esasiye Kanunu' nun 60. maddesine göre sancaklar kaldırılınca, bağımsız il yapılmıştır.
Yani Zonguldak, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk vilayetidir.
Bunu biliyoruz zaten.
1991`e kadar; Bartın, Amasra, Kurcaşile, Ulus, Karabük ,Safranbolu, Eflani, Yenice sınırlarımızın içindeydi.
1991`de. ilkönce Bartın`ı sınırlarımızdan çıkartılar,1995`de de Karabük`ü
Kimerin buna neden olduğunu bu şehir gayet iyi biliyor zaten.
Bartın sınırlarımızdan çıktıktan sonra Zonguldak`ın yüzölçümü yaklaşık 7 Bin km² civarında kaldı.
1995`de ise bu sefer siyasi irade Karabük`ü il yaptı. Karabük il olması ile birlikte Zonguldak`tan ayrılan parça 4 Bin Klm² civarında oldu.
Ve Zonguldak`ın toplam yüzölcümü 1995`de 3304 Klm² kaldı.
Yani bu iki ilçemiz Zonguldak toprağının 3/2`sinden daha fazlasını götürdü.
Nüfus oranına bakıldığında ise burada tam bir adaletsizlik yapıldığı anlaşılıyor.
Zonguldak`ta ; Yüzölçümü 3304 Klm² ve 1 Klm²`ye 179 kişi düşmektedir.
Bartın`da ;Yüzölçümü 2.086 Klm² ve 1 Klm²`ye 96 insan düşmektedir.
Karabük`te ;Yüzölçümü 4.109 Klm² ve 1 Klm²`ye 60 insan düşmektedir.
Görüldüğü gibi toprak bölümü bile Nüfusa oranla çok adaletsizlik yapılıyor.
Üstelik Zonguldak 1991`den önce de Türkiye`nin illeri arasında normalin altında bir yüzölçümü olan illerdendi. O zamanlar da Konya Erzurum, Kastamonu gibi iller Zonguldak`tan kat be kat fazla yüzölçümü olmasına rağmen bugün halen tek bütün olarak durmakta.
Bugünlerde de Ereğli ayrılmak istiyor.
Eğer Ereğli ayrılırsa Zonguldak il olarak kalması mümkün değil. Zira Ereğli il olduğunda yüzölçümü olarak Zonguldak`ın neredeyse yarısından fazlasını götürecek.
O zaman Zonguldak İstanbul'un bir semti dahi etmeyecek.
Gün gelir siyasi irade eğer Ereğli'yi il yapmaya kalkarsa ben size söyleyeyim, Zonguldak Ereğli`ye bağlı bir ilçe yapılır.
Oysa ;
Şimdi gelelim esas konumuza.
Zonguldak ilinin oluşmasında en önemli faktör kömürdür. Ve merkez olarak Zonguldak'ın seçilmesi şans işi değildir.
Ereğli, Bartın Yunan medeniyetinde devlet olabilir ama Türklerin eline geçtiğinde bu topraklarda hiç bir zaman il konumunda olmadı.
Tarihsel olarak baktığımız zaman; bu bölgeye Türkler gelmeden önce Filyos ırmağı her zaman bir sınır olarak kalmıştır. Batı`da da sınır Sakarya ırmağıdır. Bu bölge Mariandyni, Filyos `un doğusu ise Paphlagonia`dır. Fakat, Fatih Sultan Mehmet ile aslında Cumhuriyet döneminde ki sınırlar belirlenmeye başlıyor. Bizim ortak kültürümüzün olması bundan kaynaklanır. Bu bölgeye birlikte yerleştik. Kültürel olarak Yeniceyi Gökçebey'den ,Ereğli'yi Alaplı`dan, Çaycuma'yı, Bartın`dan ayırmak imkansızdır. Aynı şive, aynı kültür yaşanır. Kastamonu şivesi bile biraz daha farklıdır.
Cumhuriyet ile birlikte bu şehir kurulurken bile birlikte kurulur. Karabük Demirçelik Fabrikası ilk önceleri Gökçebey'e kurulmak istenir fakat bu durumda Zonguldak`ın doğu bölgesi yani Safranbolu, Karabük, Eflani çok aciz durumda kalacağından 1937 yılında Safranbolu`nun bir köyü olan Karabük`e kurulur. Aynı şekilde ikinci Demir Çelik Fabrikası da Zonguldak`ın bir diğer ucuna, Ereğli'ye kurulur. Bartın`a Çimento Fabrikası ve Çatalağzı'na Elektrik Santrali ve Filyos`a da Ateş Tuğla fabrikaları kurulur. Bu aynı zamanda Zonguldak`a yayılmış bir sanayi düzenidir. Bu sanayiler de birbirine bağımlı çalışır.
Ereğli bugün nüfusuna bakıldığında çoğu konutlaşmadan sonra Zonguldak`ın iç bölgelerinden yerleşen insanların oluşturduğu kalabalık hakimiyeti vardır.
Karabük ve Bartın il olmasına rağmen bu şehirleri beseleyen yine Zonguldak`tır. Zonguldak ile bu illerin ticari alışverişine baktığınızda bu şehirlerin ekonomisini besleyen yine Zonguldak`tır.
Batı Karadeniz'in en güçlü olduğu yıllar yine bu üç şehrin bir şehir olduğu yıllardır.
O günlerde Türkiye`nin sanayisinin en yüksek olduğu yer olmasına rağmen bugün Batı Karadeniz Kalkınma Projesi adı altında batık gemiyi kurtarma operasyonları yapılan bir bölge haline gelmiştir.
Siyasi oyunlarla ayrıştırılan Zonguldak`ın bir an önce tekrar birleştirilmesi bölgenin çıkarına olacağını düşünenlerdenim.
Tıpkı 1924`te ki gibi bu birleştirici unsur yine Zonguldak Merkez olmalıdır.
Hep derim ya; nasıl emperyalizmin oyununu "böl, parçala, yönet" şeklinde açıklıyorsak. 1991 Büyük Madenci Grevi'nden sonra siyasi olarak Zonguldak bölünüp bilinçli olarak parçalanmıştır. Ve daha kolay siyasi manevralara getirilmiştir.
Şimdi bir siyasi tehlike daha var Zonguldak'ın üstünde.
Dikkatinizi 31 Mart yerel seçimlerinde Cumhurbaşkanı'nın Ereğli`ye iki kere gelmesinin nedenini çekmek isterim. Zira Başdanışman Ereğli doğumludur.
Ne zaman ki siyasi iktidara yakınlığı olan bir Zonguldaklı görürsem bu beni korkutuyor. Köksal Toptan, Mehmet Ali Sahin, Mehmet Haberal, Zeki Çakan gibi.
Ne demek istediğimi anlamışınızdır.
Başka hiç bir şehirde olmaz bu !
Bütün bu bilgiler ışığında, Zonguldak`a ne kadar haksızlık edildiğini göstermek istedim.
Oysa birlikte biz daha güçlüydük.
Batı Karadeniz Kalkınmasının en önemli ayağı bölünmek değil birleşmektir.
Bugün birleşsek bile, hem ekonomi olarak hem de Nüfus olarak o günkü Zonguldak`ı yakalayamıyoruz.
Hayati YILMAZ
Zonguldak Tarih
