Eski Roma Eyaletleri olarak bilinen fakat öncesinde her biri ayrı bir krallık olan bu devletlerden en bilineni bugün halen kullanılmakta olan CAPPADOCiA (Kapadokya) ve (Likaonya) Konya`dır.
Batı Karadeniz`de ise Bithynia Krallığı ve Paflagonya Krallığı vardır.
Batı Karadeniz'de her zaman sınır Bartın Çayı olarak bildiğimiz o zamanın adı ile Parthenios Irmağı olmuştur.
Bithynia Krallığı`nin gerçek sınırı Batı'da Sakarya Irmağıdır.
Bithynia `da iki bölge bulunuyor, Sakarya Irmağı`ndan Bartın Çayı`na kadar ki bölge Mariandyni (Yani gerçek BATI KARADENiZ Bölgesi)ile Doğu Marmara Bölgesi olan Thyni.
Zonguldak yani Heraklia ve Parthen arası Mariandyni'de ki yerleşim isimleri şöyleydi., Metroon (Köseağzı sahil)Poseideion(Posidium) Kandilli,Tyndaridai (Armutçuk ile Kireçlik arası) Nymphaion (Çavuşağzı Sahili) Oxinas,(Degirmenagzi) Sandrake (Zonguldak) Crenides (Kilimli) Psylla (Çatalağzı) (Tion, Filyos)
Bithynia `nin MÖ 377 ve MÖ 64 arsında başkentti de Iznik idi.
Bithynia , Trakya kökenli Bitinler tarafından kurulmuş devlettir.
Strabon, Antik Anadolu coğrafyasını anlattığı "Geographika" adlı eserinde; Mithridates Eupator'u yenen Romalı komutan Pompeius'un yıktığı Pont krallığının( Pontus veya Karadeniz Krallığı ) Karadeniz ve Kalkedon (Kadıköy) ağzına kadar olan bölümlerini Bithynia krallığının idaresi altına verdiğini, bu bölgede Bitin adlı bir halkın yaşadığını belirtir.
Aslında Bithynia bölgesinde yaşayan sadece Bitinler değildir. Örneğin; Ereğli ve Bartın arasında "Caucones" halkı ile Mariandyni`ler de bulunur.
Bithynia Krallığı yıkılmadan önce 4 kral bu bölgede hüküm sürmüştür .Bas (MÖ 377 - MÖ 327) ,Zipoites (MÖ 327 - MÖ 279)I, Nikomedes (MÖ 279 - MÖ 250) IV. Nikomedes (? - MÖ 64)
Büyük İskender'in komutanı Kalas bölgeyi ele geçirmeye çalışmış, Botiras'ın oğlu Bas, Kalas'ı yenmiştir. Bas'ın oğlu Zipoites zamanında Bithynia Krallığı,bölgede daha egemen haline gelmiştir. Onun oğlu I. Nikomedes zamanında ise ülke sınırları genişlemiştir.
MÖ 74 yılında IV. Nikomedes krallığı bir vasiyetle Roma İmparatorluğu'na bırakınca, bölge Roma egemenliğine geçmiştir.
Bölge 670`li yıllarda bir ara Emevilerin eline geçsede, Doğu Roma İmparatorluğu bölgeyi tekrar ele geçirir.
Bitinya 1079`da Rumların eline geçer, daha sonra`da Doğu Roma İmparatorluğu tekrar üstünlük kurar.
Doğu Roma`nın zayıflaması ile Nicaea Devleti (İznik İmparatorluğu ) Zonguldak`ı da içine alacak şekilde hakimiyeti ele alır.
1071 Malazgirt Savaşı ile Anadolu`ya giren Türklerin kurduğu Selçuklu Beyliği olan Çobanoğlu Beyliği, bölgeyi hakimiyeti altına alır.Çobanoğlu Beyliği bir ara İlhanlı Beyliği hakimiyetine girer fakat Çandaroğlu Beyliği daha sonra Batı Karadeniz`de hakimiyet kurmayı başarır.
Bölge çeşitli tarihlerde yeninden Rumlar tarafından başlatılan kaoslar yaşasada Osmanlı Beyliği Batı Anadolu`da güçlenmeye başlar ve ilk aldıkları yer 1339`da yine Bartın Irmağı sınır olmak kaydı ile, Batı Kardeniz Bölgesi olur.Osmanlı Devleti, Batı Trakya ve İstanbul'un fethi ile genişlemeye başlar fakat Zonguldak`ı aldıktan ancak 58 sene sonra 1397`de Bartın`dan Doğu Karadeniz`e kadar sınırlarını genişletir.
Böylelikle Bithynia eski haritalarda kalan bir bölge olarak hatırlanacaktır.
Hayati YILMAZ
Zonguldak Tarih
.
Kaynak.
Strabon (2000). Antik Anadolu Coğrafyası (Geographika XII-XIII-XIV
Hasan Bahar, (2014). Eskiçağ Uygarlıkları. Konya: Kömen Yayınları. ss. 350 -
Kurul (1982). "Anadolu'da Helenistik Dönem" Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi.
https://zonguldaktarih.site123.me/diğer-yazılar/bÜyÜk-oxinas / Büyük Oksinas Hayati YILMAZ
TW Allen JHS 30 (1910) 302.
Abulafia, David (1995). Yeni Cambridge Ortaçağ Tarihi
Kalkınma Ajansı Genel Müdürlüğü
Türk Coğrafya Kurumu
Mehmet Ali Kaya Anadolu'da Roma Eyaletieri: Sınırlar ve Roma
Yönetimi
 |
