Araştırır.
İnceler.
Görür.
İnsanlar kapana kısılmış.
Ya da kapana kısılmış insanlar var.
Onların durumunu tespit etmek için deney yapar.
Deneyde insanoğlunun en sadık dostunu kullanır.
Bir grup köpeği toplar.
Bir kafese atar.
Onlara sık sık şok verir.
Köpekler önce karşılık verir.
Kaçar.
Savunur.
Saldırır.
Belli zaman sonra çaresiz kalırlar.
Teslim olurlar.
Daha sonra…
Kafeslerin kapıları değiştirilir.
Köpeklerin kolayca kaçabileceği aralıklar bırakılır.
Ancak köpeklerin yüzde 65’i kaçmayı denemez.
Yere uzanırlar.
Umutsuzca sızlanırlar.
Deneyi ünlü Psikolog Martin Seligman 1975 yılında yapar.
Adını da ‘öğretilmiş çaresizlik’ olarak tanımlar.
Benzer süreç insanlar için de geçerli.
Bir Fransız atasözü der ki…
‘Aksilikler arka arka gelir.’
Bizim atasözlerimizde…
Deyimlerimizde…

Aksiliğe, belaya meydan okuma vardır.
- Üst üste gelmeyen belanın…
Seligman tam burada teşhisi koyar.
Arka arkaya gelen aksilikler, insanlara çaresizliği öğretir.
Umutsuzluğu öğretir.
* * * *
İnanç.
İman.
Hatta…
Tahlili iman bunun için çok önemli.
Bilgi…
İnandığı dini bilmek.
Yaratılanı bilmek.
İman ettiği peygamberi, kitabı bilmek.
İnsanı çaresizlikten kurtarır.
* * * *
İnandığın zaman…
Rabbini tanırsın.
Sıfatlarını bilirsin.
Rahmandır, rahimdir.
Onun nimetlerini.
İmtihanını…
Hatta dünyanın bir imtihan dünyası olduğunu…
Dünyevi sıkıntıların ilk peygamber Hz. Adem’den (as) son peygamber Hz. Muhammed’e (sav) kadar olduğunu…
En ağır sıkıntıları peygamberlerin yaşadığını…
Bilirsin.
Çıkış yolunu görürsün.
Müslüman, nimete şükreder.
Belaya sabreder.
Ve her iki durumda da kazançlı çıkar.
Her sıkıntıya dünyanın sonu olarak bakmaz.
Her nimeti sonsuz olarak görmez.
* * * *
Zaman zaman çaresizliğin içerisine düşüyoruz.
Birey olarak…
Toplum olarak…
Buhranlara giriyoruz.
Neden?
Ne zaman kendimizi unutsak.
İmanımızı boş versek.
Peygamberimizi, kitabımızı ihmal etsek.
Yaradandan uzaklaşmaya başlasak.
* * * *
Neyse…
Allah, kimseye dert verip derman aratmasın.
Kimseye çaresizlik yaşatmasın.
Mücadele, imanın gereğidir.
Allah imanımızı güçlendirsin.