Ekonomik kriz.
Bizi buraya getiren nedir?
Basit bakalım.
Üretim zayıflığı.
Az üretirseniz.
İhtiyacınızı karşılayamazsanız.
Çöküş başlar.
Kesinlikle üretim şart.
Üretmek de tek başına yetmez.
Doğru ürün üretmeli.
Ürettiğiniz ürün kıymetli olmalı.
Üretim maliyeti ürünü geçmemeli.
Mevsim itibariyle...
Örnek fındık...
Üretiyorsunuz.
Dal kesme.
Dip sürme.
Gübre.
Ot biçme.
İlaçlama.
Toplama.
Kurutma.
Harmanlama.
Paketleme.
Ve satış.
Tüm bunların bir maliyeti var.
Ürünün pazar fiyatına bakın.
Kurtarır mı?
Zor...
Kurtarması için mekanizasyon gerekiyor.
Arazi yapısı önemli.

İklim.
Fındık türü.
Ocak aralığı veya ağaç sistemi.
Ağaçtan-dipden toplama.
Ürün kalitesini, giderleri, rekolteyi böyle düzenleyebilirsiniz.
Kar marjınız artabilir.
Ama işin nihayetine bakalım.
Hiç masraf yapmadan bir ton fındık toplasanız...
Hepsi kar olsa...
Günümüzde bir telefon parası eder.
[*] [*] [*] [*]
Olaya buradan bakalım.
Üretim elbette önemli.
Ne ürettiğiniz.
Nasıl ürettiğiniz.
Maliyetleriniz.
Mutlaka önemli..
Hele hele bölgemizin içinde bulunduğu şartlar.
Arazilerin bölük-pörçük olması.
Eğitimi...

İklim şartları.
Hepsi ayrı bir dert.
[*] [*] [*] [*]
Ancak en önemlisi.
Tüketim.
Eğer bir yıl, bir telefona çalışırsanız.
Krize girersiniz.
Üretmek önemli.

Tüketmek ondan da önemli.

Kazandığınızı nereye nasıl harcadığınız, içinde bulunduğunuz durumun tek başına sebebi olamaz.
Bizim elimizde olmayan sebepler de var.
Yönetim.
İktidar.
Yapılan yanlış yatırımlar.
Büyük israflar.
Bakalım etrafımıza.
Makam araçlarına harcanan paralar.

[*][*][*]
Kişiyi vekil yapıyor.

Olmadı emekli ediyor.
Yetmedi danışman yapıyor.
Hızını alamıyor.
İstişare kurulu.
Bilmem nereye yönetim kurulu.
Bir kişi...
Bilmem kaç yerden maaş alıyor.
Durum böyle olunca...
Sizin bir yılda ürettiğiniz; bir ay sürmeden, bir şahsa, danışmanlık ücreti adı altında veriliyorsa...
Krizin çıkışı mutlaka üretmek.
Ama önce, üretilenin çar-çur edilmesinin önüne geçmek gerek.

Üretelim.
Ürettiğimize de sahip çıkacak insanları seçelim.
Adil insanları seçelim.
Yoksa üretmek kölelikten, sömürülmekten öteye geçen bir durum olmaktan öteye gidemez.