Pusula Gazetesi
  •  
    •  Â» ARŞİV ARAMA
    •  Â» YAZARLARIMIZ
    •  Â» MAKALE ARA
    •  Â» GÜNCEL
    •  Â» BARTIN
    •  Â» KARABÜK
    •  Â» KASTAMONU
    •  Â» BOLU
    •  Â» DÜZCE
    •  Â» ON YIL ÖNCE
    •  Â» BEÅž YIL ÖNCE
    •  Â» BİR YIL ÖNCE
  • SPOR
  • ZONGULDAK
  • WEB TV
  • ALAPLI
  • ÇAYCUMA
  • DEVREK
  • GÖKÇEBEY
  • KDZ EREÄžLİ
  • KİLİMLİ
  • KOZLU



Zonguldak’ta Terzilik Mesleğinin Tarihi
aky.67@hotmail.com

Zonguldak’ta Terzilik Mesleğinin Tarihi
07 Temmuz 2019 22:00:48

Yazar : Ali Kaya

Terzi; deri, kumaÅŸ ve benzeri ÅŸeylerden giysi biçip diken kimsedir. Günümüzde elbise dikenlere “terzi”, bu mesleÄŸe de “terzilik” ismi verilmektedir.
Terzilik; tarihi çok eskilere dayanan bir meslektir. Rivayete göre; ilk insan ve ilk peygamber Âdem Aleyhisselam zamanından beri insanlar giyinme ihtiyaçlarını dokuma, deri ve buna benzer ÅŸeylerden elbiseler dikerek karşılıyorlardı. Daha sonraları kumaÅŸ dokuma sanatı geliÅŸti. Dokunan bu kumaÅŸları kesip biçme, dikip süsleme, insan vücuduna uydurma durumu ortaya çıktı. Bu iÅŸin ortaya çıkması, terziliÄŸin ilk adımı oldu. Kur'an-ı Kerim’de ismi geçen, ilk defa kalemle yazı yazan İdris Aleyhisselam, ok ve yay kullanmanın yanında terzilik mesleÄŸini de insanlara öğretti. Bunun için İdris Peygamber (Aleyhisselam), terzilerin ve âlimlerin piridir.

Bu işler zamanla gelişerek cemiyetin bir ihtiyacı haline geldi. Çeşitli ustalık ve ince zevke dayanan bir meslek şekline girdi.
İlk zamanlar erkek ve kadın elbiselerini aynı terziler dikerlerdi. Günümüzde genel olarak erkek ve bayan terzileri ayrıdır. Bazı yerlerdeyse hem erkek, hem kadın elbise dikimleriyle uğraşan erkek terziler de vardır.
Son yıllarda ise konfeksiyonculuk (hazır elbise sanayii) çok geliştiğinden ısmarlama elbise diken terzilik mesleğine rağbet azalmıştı.

(Kaynak: Rehber Ansiklopedisi)

ZONGULDAK’TA TERZİLİK

Terzilik hizmeti, insanların vazgeçilmez ihtiyaçlarından biridir.

Bu nedenle de Zonguldak’ta kömürün iÅŸletilmeye baÅŸlanmasıyla 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren terzilik mesleÄŸi de yapılmaya baÅŸlanır.

Ancak Cumhuriyetin kurulduğu 1923 yılına kadar mesleğin yerli unsurlardan çok, azınlık statüsündeki ustalarca yürütüldüğü görülür. Örneğin;

Terzi Todori

Bodos Bedevi OÄŸlu Lazari

Minas OÄŸlu Devrekli NiÅŸan

Kalfan OÄŸlu Yuvakim

Bulgaroğlularından Sava Oğlu Teövfani

İstepan Usta Yanında Şehverdi Oğlu Agop

Devrekli Mikraz OÄŸlu Gazeros

Bartınlı Aragil Oğlu Bağdasar

İstepan Oğlu Kiğork

Devrekli Bedros OÄŸlu Ohannes

Todori OÄŸlu Bedos

gibi isimleri sayabiliriz.

Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası’nın 1933 yılında yayımlamış olduÄŸu “Cumhuriyetin On Yılında Zonguldak Ve Maden Kömürü Havzası” isimli kitaptaki bilgilere göre, Cumhuriyet öncesinde odaya kayıtlı 280 esnaf ve tüccarın sadece 40 tanesi Türk olup, geri kalan 240’ı ise azınlık statüsündedir. Bunlar köken olarak Sırp, KaradaÄŸ, Bulgar, İtalyan, hatta İspanyol olduÄŸu gibi; çoÄŸunluÄŸu da Çaycuma, Devrek, EreÄŸli, Bolu, Kozlu, Safranbolu, Bartın, Trabzon, NiÄŸde, NevÅŸehir gibi Osmanlı uyruÄŸundandırlar.

Cumhuriyet sonrasında 1923-24 ve sonrası mübadeleler sonucunda azınlıkların Zonguldak’tan ayrılmasıyla, büyük ihtimalle 3 azınlığa tabi ustaların yanında mesleÄŸi öğrenen Türk Müslüman ustalar sanatlarını icra etmeye baÅŸlarlar.

Azınlık olarak adlandırılan bu ustaların nereye gittiÄŸini merak edenlere AraÅŸtırmacı Yazar Erol Çatma’nın 9.9.2012 tarihli Pusula gazetesindeki “Rum ve Ermeni KomÅŸularımız Nereye Gittiler” baÅŸlıklı yazısını okumalarını öneririm.

1933 yılında 54 üyesi olan (TSO bünyesinde kurulu) bir Terziler Cemiyeti vardır. Ancak; bu üyelerin sadece altısı terzidir. Geri kalanı ise tuhafiyeci ve elbise satıcılarıdır.

Bu altı terzinin isimleri;

Hacı Kavaszade Mehmet Yekta Efendi

Sefa ve Nihat Beyler

Abdullah Sabri Efendi

Kara Mahmut OÄŸlu Mehmet Ali Efendi

Döşoğlu Tahsin Efendi

Çıkrıkçıoğlu Kadir Usta

Bu ustalardan ilk üçü Zonguldak, diÄŸer üçü ise EreÄŸli’de bulunmaktadır.          

Cemiyetin başkanı da Mehmet Yekta beydir.

Bu kısa Tarihi bilgilerden sonra konuya sözlü tanıklıklarla devam edelim… 

Oda Başkanı Murat Bahadır ile konuşuyoruz.

 

- Murat Başkan; kendini kısaca tanıtır mısın?

- 1958 Trabzon Tonya doÄŸumluyum. 1972 yılında EKİ’de çalışan babamın yanına geldik. MesleÄŸe Çaydamar pavyonlarının karşısında dükkânı olan Hakkı Gültepe’nin yanında çırak olarak baÅŸladım. Allah rahmet etsin, elimi baÄŸlayan ustamdır. Onun yanında iki yıl çalıştım. 1976’da Kozlu’da Celal Aygenç’in yanında iki yıl çalıştım, 1977’den 1978’e kadar Sadık Gür usta ile çalışmaya baÅŸladım. Burada pantoloncu, yani kalfa oldum. 1980 yılında askere gittim. 1982’de kendi dükkânımı açtım. 2010 yılında oda baÅŸkanı oldum.

 

- Odanızın geçmişi konusunda neler söyleyebilirsin?

- BildiÄŸim kadarıyla 1957 yılında dernek olarak kurulmuÅŸ, daha sonra “Esnaf Odası” olmuÅŸ. Hatırladığımız baÅŸkanlar; Yılmaz SuratoÄŸlu (1970-1973), Åževki Üzülmez (1973-1982), İsmail Gürsoy (1982-1996), Lütfü Altun (1996-2000), Aydın Gümüşyazıcı (2000), Gülcan Yalnız (2000-2005), AyÅŸe Güzel (2005-2010), Murat Bahadır (2010-Devam).

 

- Peki, mesleğin eski ustalarından hatırladıklarınızı sayabilir misiniz?

- İlk akla gelenleri, alfabetik sıralamaya göre söyleyelim: Baki Usta, Bilal Tarakçı, Cahit Köktürk, Celal Bahtiyar,  Celal Aygenç,  Cemil Zırtıl, Cevat Gümüş, Geredeli Haydar Usta, Hakkı Gültepe,  Hasan Mahir, Hasan Muslu, Hasan TopaloÄŸlu, İbrahim Ak, İdris Uçar, İrfan Gerey, İsmail Gürsoy, Lütfü Altun, Mahir Uzun, Mehmet Kaya, Murat Azman, Muzaffer Kaya, Nazım TopaloÄŸlu, Nihat Kaya, Osman TopaloÄŸlu Ömer Gümüş Rıfat Bulut Nihat Sadık Gür, Sedat Gür, Seyfi Bal, Åževket Hindistan, Åževket Kaya, Åževki Gümüş, Åževki Üzülmez Şükrü Yavuzdemir, Şükrü Yıldız, Yılmaz SuratoÄŸlu.

 

* * * *

 

Sevgili okurlar;

Zonguldak’ta terzilik mesleÄŸinin tarihi konusunda yukarıda anlattıklarımın dışında;

Terzilikte çıraklık,

Ustanın, çırağın parmağını bağlaması,

Bir elbise dikmek için harcanan emek,

Konfeksiyon sektörünün terzilik mesleğindeki yıkıcı etkisi,

Bayan terziliÄŸi, 

Mesleğin bugünkü durumu ve geleceği,

Ustaları meslekte yaşadıkları ilginç anılar konularında daha geniş bilgiye https://www.youtube.com/watch?v=3VOInbb50Og adresindeki videoyu izleyerek ulaşabilirsiniz.

Eski ütüler, kömürle ısıtılırdı. İçinde mangal kömürü ya da odun yakılarak ıstılırdı. Ütüleme sırasında ütüden dökülen köz parçaları binbir emekle dikilen giysiye zarar verebilirdi.

 

Daha sonra bu ütüler elektrikli hale geldi. Giderek buharlı ve press ütüler ortaya çıktı.

Bu Yazı Toplam 6328 Defa OkunmuÅŸtur
Yazdır
Yorumlar
Yorumlar, editörlerimiz tarafından onaylandıktan sonra yayınlanır. Kanunlara aykırı, konuyla ilgisi olmayan, küfür içeren yorumlar onaylanmamaktadır.

 Yorumlar ( 8 )

Meltem Okumalı
4 ay önce

Herkesin kurban Bayramı kutlu olsun. Sayın Ali Cemal Ağırman,a çok teşekkür ederim. Babamla yaşanmış güzel anıları paylaştığımız için bayramlarda buruk bir varmış bir yokmuş lar sağlıklı bir yaşam diliyorum.

 BeÄŸen (1)

Ali Cemal AÄžIRMAN
5 ay önce

Nurlar içinde yatsın evet terzi Ali Okumalı yıl Kozlu 1977 ünüversite sınavına gitmiştim o sıralar bir kıza aşık olmuştum kızında talipleri çoktu sınav sonrası geldim rahmetli babama durumu anlattım hemen evladım gel terzi Aliye gidelim sana önce bir elbise diktirelim üstün başın düzgün olsun bu işi çabuklaştıralım kızı biz alalım madem çok sevdin Ali abiiye gittik durumun aciliyetini anlattık hemen ölçülerimi aldı ertesi gün gece 12 istanbul güvene sizi yetiştiririm dedi ve öylede oldu aynı sırada birde Cemil abi vardı ondanda yüksek topuklu epa ayakabı aldık veresiye o zaman modaydı elbiselerim pantolonu ispanyol paça yaptırmıŠ... DEVAMI

 BeÄŸen (4)

Meltem Okumalı
5 ay önce

Sayın Başkan Devrekli Ali Okumalı unutulur mu Ben çocuktum TTK çalışanlara dikerdi hem bayan hem erkek terrzisiydi kozluda tek di unutulmiyacak isimlerden biriydi benim Babam Nurlar içinde uyusun.

 BeÄŸen (4)

Suat pazar
5 ay önce

Devrekli Mehmet karadayı.yı unutmayın

 BeÄŸen (1)

Suat pazar
5 ay önce

Mehmet Karadayı da vardı unutmayın

 BeÄŸen (1)

Fkrsl
5 ay önce

Terzi coşkun’uda (Aksoy) unutmuşsun başkannnn

 BeÄŸen (2)

Md
5 ay önce

Laz nihatı unutmussun başkan

 BeÄŸen (2)

Bostancı
5 ay önce

Ahhh ahhh benim dedem ve annemde terziydi çocukluk cağımdaki en güzel oyuncakları o eski ütüler..

 BeÄŸen (2)

  • s.
  • 1
gölgeler

Sağlık Haberleri


Çok okunan yazıları


  • Demir Ailesi ve Zonguldak…
    19-10-2017 | 22 : 00 00
  • TTK; yalanlar ve gerçekler…
    30-10-2017 | 22 : 00 00
  • Katilin itirafı…
    30-05-2017 | 22 : 00 00
  • Can Hoca…
    20-02-2018 | 22 : 00 00
  • DEVLET HALKINI SOYAR MI?
    23-09-2019 | 22 : 00 42
  • Hasretin hissettirdikleri…
    28-07-2019 | 22 : 00 04
  • Fıkra bu ya…
    18-01-2018 | 22 : 00 00
  • Hoşça kalınÂ…
    01-09-2015 | 22 : 00 00
  • Yusuf Çebi…
    24-04-2018 | 15 : 47 00
  • Zonguldak’ın ilk özel bankası: Efes BankÂ…
    13-11-2014 | 12 : 19 19
  • Köprüaltı’nın Son Kabadayısı - Hüseyin Çelikdal –
    24-11-2019 | 22 : 00 31
  • Kıvırcıklar
    04-09-2018 | 22 : 00 00
Tüm Yazıları

Köşe Yazarlarımız


  • Ali Rıza Tığ
    Belediyeye kira ödeme, o parayla gazete al!
  • Bayram Tomakin
    Hayvanlık suçu…
  • Prof. Dr. Åženol KuÅŸcu
    Takdiri hakeden bir özel sektör faaliyeti!
  • Yüksel Yıldırım
    1931 fırtınası fotoğraf albümü…
  • Öznur GüneÅŸ
    Polisi kullandılar ama yanlış hesap!
  • Hasan ÇaÄŸlar Gürol
    Fibromiyaljiden nasıl kurtuluruz?
  • Ali Kaya
    Ulu Cami’nin öyküsü
  • Raif Tokel
    Kültür Mirasını Koruma ve Tarihi Kentler Birliği Üzerine…

Çok Okunan Köşe Yazıları


  • BUGÜN
  • BU HAFTA
  • BU AY

» Henüz BUGÜN Yazı Görünmüyor
  • Ali Rıza Tığ
    Polis memuru kimdi? Neden oraya gitti?
  • Ali Rıza Tığ
    Belediyeye kira ödeme, o parayla gazete al!
  • Ali Rıza Tığ
    Ahmet Çınar bizi niye öptü?
  • Ali Rıza Tığ
    Adliye otoparksız, hastane otoparksız!
  • Ali Rıza Tığ
    Biri çalıyorsa hırsızdır, paylaşıyorsa iyi hırsızdır!
  • Ali Rıza Tığ
    O müdürün asaleti geliyor...
  • Ali Kaya
    Köprüaltı’nın Son Kabadayısı - Hüseyin Çelikdal –
  • Ali Rıza Tığ
    Polis memuru kimdi? Neden oraya gitti?
  • Ali Rıza Tığ
    Zonguldak bu kez kesinlikle deÄŸiÅŸecek
  • Yüksel Yıldırım
    Mr. Grew’un Zonguldak Günlüğü…

Günün Pusula Gazetesi'ni okuyabilirsiniz.
jpeg formatında indirebilirsiniz.

Logo
  • Ana Sayfa

  • Künye
  • İletiÅŸim
  • Hakkımızda
  • Reklam
  • Üye GiriÅŸi
  • Üye Kayıt
  • Bize Yazın
  • Zonguldak
  • Spor
  • Kdz.EreÄŸli
  • Alaplı
  • Çaycuma
  • Devrek
  • Gökçebey
  • Kilimli
  • Kozlu
  • Tüm Haberler
  • Facebook
  • Twitter
  • ArÅŸiv
  • Gazete 1 nci Sayfalar
  • Videolu Haberler
  • Çok Okunanlar
  • Foto Galeri
  • Pusula TV

ETİKET

  • Zonguldak  Kozlu Kilimli Alçakoca imece
    EreÄŸli   Alaplı   Çaycuma   Devrek
    Gökçebey   ttk   Göçük   Erdemir
    çates   termik   santral   Akdemir   Tünel  su arıtma
    Zonguldakspor chp  mhp   ak parti  Zonguldak Evden Eve
         

Mobil uygulamayı indirmek için tıklayınız

Copyright © Pusula Gazetesi Tüm hakları pusulagazetesi.com.tr'ye aittir.

EreÄŸli Haberleri

Zonguldak Haberleri

Günün Haberleri

Son Dakika

YUKARI