
Umursuzlar şehri Zonguldak
26 Temmuz 2014 00:11:35
Umur sözcüğü Arapça Emr sözcüğünden gelmekte ve işler,
görevler anlamında kullanılmaktadır. Umursamak
sözcüğü de Umur sözcüğünden gelip
önem verip, üstünde durma, aldırış etme anlamlarındayken, Umursuzluk, umursamazlık sözcükleri ise umursamama, aldırmama,
önem vermeme, işten saymama anlamlarındadır. Güzel şehrimiz Zonguldak, Umur Han
Beyliğinin hemen sınırında olan bir şehirdir.
Meydan
Larousseauun 12nci cildinin 421inci sayfasında 14üncü yüzyılda Umurhan
Beyliğinin kurucusu olarak Umur Bey gösterilmektedir. Beylik, Kastamonu ile
Sakarya Irmağı arasında kurulmuştur. Merkezi ise, Akyazı ve Göynük olduğu
sanılmaktadır. Bu iki şehir 14üncü yüzyıl başlarında Osmanlılar tarafından
alınmış ve geri kalan toprakları da 1333de Candaroğlu Süleyman Bey tarafından
alınarak beyliğe son verildiği yazılmaktadır.
Donald
Edgar Pitcherin 2013 yılında Yapı Kredi Yayınları arasında yayınlanan Osmanlı İmparatorluğunun Tarihsel
Coğrafyası adlı kitabın 7nci haritasında Taraklıdan Kastamonuya kadar
olan bölge Umur Han Beyliği olarak gösterilmektedir. Bölgede Mudurnu, Bolu,
Gerede, Göynük gibi şehirler yer alırken; 6ncı harita da Devrekin 1197
yılında Anadolu Selçuklularının eline geçtiği kaydı görülmektedir. Ereğli ve
Amasra şehirleri ise henüz Anadolu Selçuklularının elinde görülmemektedir.
T.C.
İçişleri Bakanlığı tarafından 1947de yayınlanan Türkiyede Meskûn Yerler adlı kitabın ikinci cildinin 1090ncı
sayfasında Umur sözcüğü ile başlayan köyler genellikle Bursa, Balıkesir,
Çanakkale, Edirne, Kocaeli, Tekirdağ, Kırklareli, Bolu, Kastamonu ve Aydın
illerinde yer almaktadır. Ancak Umur Han Beyliğinin dağılması ile birlikte
buradaki boyların Trakyaya da muhaceret ettikleri veya yerleştirildikleri
düşünülebilir.
Umur
Han Beyliği ile ilgili bilgilerin eksikliği gerçekten araştırılmaya değer bir
konudur. Gerede.web.tr uzantılı sitede de Umur Han Beyliği yerine Gerede Beyliği
ifadesi kullanılmış ve hayli ilginç açıklamalarda bulunulmuştur. Tarık Mümtaz
Yaman, bu dönemde Safranbolu - Gerede havalisinde Umur Bey' in bağımsız bir
beylik kurduğunu belirtmektedir. Umur Bey adı, ya da buna benzer bir ad Bizans
kaynaklarında da geçmekte olup, beyin adı ve beyliğin egemenlik alanı
kaynaklarda tartışmalıdır. İsmail Hami Danişmend'e göre Umur Han Beyliği "Sakarya Nehriyle Candaroğlu Beyliği
arasında bulunan arazide" hüküm sürmüştür.
Öte
yandan 1332 yılında Gerede'yi ziyaret eden Arap gezgini İbn Batuta'dan
Gerede'de bağımsız bir beyliğin yaşamakta olduğunu ve beyin "Şah Bey" adıyla anıldığını
öğrenmekteyiz. Aynı beylikten söz eden bir başka Arap yazarı, El-Ömeri, bu
beyliği "Şahin İli" olarak
adlandırmaktadır. Bu durumda "Şah Bey"
kelimesinin bir özel ad değil, beye verilen unvan olduğu ortaya çıkmaktadır.
Umur
Han Beyliği ile ilgili yapılan umursuzluk davranışları aynen Zonguldak için de
geçerlidir. Zonguldak şehri kendisiyle ilgilenecek, kendisinin umurunu
taşıyacak insanlara muhtaçtır. Umur Han Bey, tebaasının sorumluluğunu üstlenmiş
biri olarak görülen tarihi bir şahsiyettir. Zonguldak ile ilgili ödev, görev,
sorumluluk ve yükümlülük almaktan kaçınan yöneticiler umursuzluklarıyla adı
geçen kente katkı yapamazlar. Cumhuriyet ile beraber il olan Zonguldak,
maalesef üçe bölünerek umursuzluklardan nasibini çoktan almıştır. Şehri
yönetenler, şehri büyütmek, genişletmek, geliştirmek ve dönüştürmek yerine
siyasi heveslerine kurban olarak böl, parçala ve yönet ilkesini tercih etmişlerdir.
Şehrin
umurunu üstlenecek ve onu dünya şehri yapacak, halkın ümitsizliğini ümide
dönüştürerek yöneticilik kimliğine sahip insanlar neler yapmaz ki! Umur Han
Beye kurduğu beyliği bile layık görmeyenler, Zonguldakı mı
kalkındıracaklardır?
