Avrupalılar 1683&[#]8217;ten bu yana Osmanlı&[#]8217;dan kopardıkları topraklar üzerinde yaşayan halkı daha sonra bir araya toplanıp isyan etmesin diye dört bir yana dağıttıkları gibi, oralarda yaşayan insanlara sürgün, katliam, kırgın ve esaret gibi her türlü kötülüğü yapmışlardır. Bunun örneğini aşağıdaki tabloda görebiliriz. Ancak bu tablo yanıltıcı olabilir. Kayda geçmeyen, yerinden yurdundan, evinden barkından, çoluk çocuğundan koparılan pekçok insan olduğu da bilinen bir gerçektir.
Osmanlı Devleti&[#]8217;ni kuran Osman Bey, nasıl Söğüt kasabasını kendine merkez yapmış ise, Ankara Savaşı&[#]8217;nda yenilen Yıldırım Beyazıt&[#]8217;ın oğlu Çelebi Mehmet&[#]8217;te Bolu&[#]8217;yu kendine merkez edinmiştir. Esasen Bolu, Timur felaketine uğramamış, Moğol istilası görmemiş bir bölgedir. M. Zekai Konrapa Bolu Vilayet Matbaası&[#]8217;nda 1964 yılında basılmış Bolu Tarihi adlı kitabının 152. sayfasında &[#]8220;Doğruca Gerede taraflarına yürüdü. Bolu dağlarına sığındı. Bolu ahalisi de Osmanlılar tarafından Bolu&[#]8217;nun fethi sırasında buraya yerleşen Osmanlı Türklerinin torunlarındandı&[#]8221; demektedir. Çelebi Mehmet, Bolu dağlarında ordusunu bir yıldan fazla saklamıştır. Böyle bir durum bölgenin ne kadar saklanmaya elverişli bir bölge olduğunu göstermektedir. Aynı şekilde Doğu Avrupa ve Balkanlar&[#]8217;da zulme uğrayan, sürgüne gönderilen, öldürülmek istenen Osmanlı tebaası olan Müslüman Türkler, 1683&[#]8217;lerden itibaren Samsun&[#]8217;dan İstanbul&[#]8217;a kadar olan Batı Karadeniz Bölgesi&[#]8217;ndeki ormanlık bölgelere yerleşmişlerdir, diyebiliriz.
Avrupa&[#]8217;dan kaçarken yeni yerleştikleri yerlere kendi doğup büyüdükleri yerin adlarını vermeleri, Anadolu ile Avrupa arasında aynı adlı yerleşim yerlerini ortaya çıkarmıştır. M. Tayyib Gökbilgin&[#]8217;in İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi yayınlarından İstanbul 1957 yılında basılmış Rumeli&[#]8217;de Yürükler, Tatarlar ve Evlad-ı Fatihan adlı kitabının 257. sayfasında Evlad-ı Fatihan piyadelerinin listesi yer almaktadır. Bu defter 1691 tarihlidir. Bugün başka ülkelerin egemenliği altında olan topraklardaki yer adları şöyledir: Eymirli, Koparan, Asmalı, Hacılar, Cevizli, Yayla, Mansurlu, Şimşirlik, Çayırlı, Karahızır, Elmacık, Hacılı, Tımarcıhalil, Ereğli, Orhan, Topuzxlu, Karatepe, Katipali, Kavak, Şeyhli, Karayalılı, Ovacıklı, Duhanlı, Karaçullu, Kurtça, Hüseyince, Göbekli, Korucular, Yusuflu, Gökçeviran, Hızırfakih, Abdioğlu, Balcılar, Cankuroğlu, Yenice, İskenderli, Muratca, Balabanca, Okçular, Osmanlı, Dobruca, Demirciler, Selmanlı, Hasanbeyli, Polatlı, Mansurlu, Çarık, Konraz, Gökçeli, Germiyanlı, Topçu, Fındıklı, Karahüseyinli, Hacılar, Saruhanlu, Karacamurat, Kasımobası, Artuklar, Karaçatallı, Kulaklı, Çapaklı, Evrencik, Saruhan, Esirli, Dede, Kaymaklı, Osman, Erdoğanlı, Naibbayezit, Ahibali, Bozağaç, Aliobası, Eşkinci, Dereli, Simavlı, Yayalar, Kisutlu, Manyalı, Atlıoğlu, Subaşı, Yoğurtçu, Muharrembey, Çonali, Araplı, Karaca, Terziobası, Cumalı, Ilıca, Karaca, Naldöken, Halife, Ulufeci, Karapınar, Karahalil, Şahbazlı, Alacalı, Araplı, İnekçi, Kurtbasan, Danişmentli, Pirkıllı, Bozdoğancı, Söğütlüdeve, Şamlı, Yüklüsük, Pazarlı, Doğancıüzeyir, Işıksinekli, Uzunhasan, Çakallı, Gökbeyli, Cambazhızırbey, Akviran, Gümlüoğlu, Sülemişli, Karadelili, Ambarlı, Hamzalı, Baraklı, Soğucak, Yanıklı, Sungurlar, Yaylacık, Mümintatar, Doğancı, Kireci, Kazanlı, Avcıdoğancı, Karacaoğlu, Gökbaba, İbniiyaz, Alipaşa, Halid, Çanlı, Ekberli, Köseli, Göçerli, Meriçli, Çakalhöyüğü, Uysal, Karaağaç, İpşile, Aydınışık, Askerpınarı, Nasuhlu, Çakırlı, Kurtpınarı, Fariscık, Develi, Divanebeyli, Kızılcıklı, Kösehasanfakih, Karaviran, Hacıoğulları, Türkmenli, Okçular, Umurcu, Yangınlı, Kışla, Aşıklı, Akılhanlı, Seccadeli, Bala, Çağırganlı, Küçükoba, Hacı, Kozluca, Armağan, Büyükoba, Doymuşlar, Hasanlıtımarı, Akbaş, Evrenli, Yemişler, Mescidisinniler, Asun, Uzurlu, Şekürlü, Sofular, Saltıkalr, Çabakcı, Rahmanlı, Karahisarlı, Ahrımanlı, Kulkarlar, Çapakçılar, Küçükömerobası, Tatarlı, Ambarlı, Darıobası, İshakbeyli, Yeğenobası, Denizbeyli, Bildiler, Kızılcaali, Sametli, Eynelli, Cumalı, Abdallı, Çalluk, Davutlu, Dumanlı, Çepniler, Emirhanlı, Kılınçlar, Sadıklar, Salihli, Kuruculu, Sülemişli, Alifakih, Abraşlar, Resul, Kocabeyli, Papaslı, Bataklar, Sevindikli, Hisarlı, Kavakobası, Suşlu, Bekirli, Karabey, Yenişarlı, Göçebeler, Çengeller, Mahmutlu, Çokçeltikçi, Musacalı, Araplar, Emirkaralar, Şahnalı, Yürükeskisi, Kösebeyli, Velibey, Gürcü, Karapınar, Kavaklı, Yahyalı, Sivricekaya, Musabeyli, Uzurlar, Aydoğmuşlar, Ilıcatatarı, Gedikli, Dağharmanlı, Korucu, Maksutlar, Karaganlı, İğdebükü, Koçaşlı, Yağmalı, Kızılcakasaplı, Gökviran, Çamurlu, Uzuncaova, Avcılar, Öksüzler, Kulavuz, Eğercili, Dedeveliler, Kadı, Güneyli, Donuzlu, Kirazlı, Yuvalar, Kozlubük, Alemdar, Kirazlık, Akviran, Kumarlı, Sabarlı, Hisarbeyli, Kızıllı, Kutlu, Sekban, Kayalı, Rahcalı, Karadere, Karaorman, Karalar, Araçlı, Cehalı, Arcılı, Kölemenli, Turgutlu, Dervişli, Dırmıklı, Karamusullu, Durali, Ormanlı, Memişli, Çavuşlu, Dutluk, Kızıldoğan, Karaşahinli, Yunuslu, Kılkış, Bayrak, Cenderli, Akçakilise, Çölekçi, Avrethisarı, Süleymanlı, Aliceli, İstanbullu, Kabaklı, Abdüllü, Kurtbali, Kargıgölü, Deliceli, Gölcük, Saray, Çalıobası, Pirdede, Değirmenciler, Çakallı, Ayvalıdere, Çınarlı, Esili, Külahlı, Karaçulhalı, Haşlı, Demürlü, Tuzculu, Şabanlı, Turhanlı, Şahinli, Gündoğmaz, Cinciler, Karacalar, Buraklı, Karaağaç, Topallık, Sultanselim, Pürsenk, Kocalı, Baltalı, Çıtaklı, Bayırlı, Cuma, Muratlı, Çipilli, Bulduklu, Himmet, Akpınar, Darıderesi, Karlık, Tokullu, Karakurcalı, Bayatlı, Melekli, Çeribaşı, Yalımlı, Kabaağaç, Ağrıcan, Kuşluhanlu, Yalancılı, Karagözlü, Şaphane, Koyunderesi, Aralıkburdu, Küçükkozlu, Büyükkozlu, Kızılağaç, Hasköy, Çadırlı, Silivridere, Ayazma, Köseler, Sirkeli, Yürükhan, Sığırlı, Hamitli, Öksüzlü, Taşlık, Kopuzcu, Tıkızlı, Menteşeli, Olucak, Çakırlı, Nevselli, Kurtalanı, Beyenmiş, Karamanlı, Kolçalar, Kurudere, Toyran, Yenipazar, Evrenkoyu, Bükler, Macarlı, Nusretli, Borazanlı, Şahinler, Kürkçüler, Devekıran, Kemikli, Hoşkadem, Teke, Tuzcular, Turanlı, Rumlu, Saraçlı, İlyaslı, Maraşlı, Yahşili, İncikli, Serçeli, Yaşağanlı, Kölemenli, Atmacalı, Şerefli, Güleşli, Akkoyunlu, İncideresi, Yazıcı, Muğla, Köleler, Susuzköy, Rizeli, Azizbaşı, Köylük, Göncük, Aşcılar, Yalvaççı, Murathan, Karagözkuyusu, Kargalı, Aşataşı, Aydın, Ayaklı, Pelitli, Karaharman, Dişbudak, Yenice, Sungur, Yahşi,yiğit, Oluklu, Köseaydın, Karakoca, Veysigazi, Davutlar, Vakkaslar, Ormancevizi, Kovankuyusu, Komanca, Gorvan, Baylar, Hopa, Fındıklı, Karabdiler, Bayramdede, Kokarca, İdil, Konakkuyusu, Hacısadık, Ayvazlar, Damadası, Sofracılar, Öyükler, Kemaller, Hasanlar, Kopuzcu, Mumcular, Bağlan, Arslan, Sipahilertekkesi, Yardım, Kurtgeçidi, Umurbey, Paşa, Torlak, Kızıllar, Türbeliler, Helvacıtekkesi, Yassı, Çon, Kocaman, Ödlek, Semerciler, Beşevli, Sancılı, Çavuş, Çatma, Mekeş, Bedirli, burunlu, Meşhurveli, Günkul, Sirmiye, Kerestelik, Taptuklu, Dospatlı, Karakoz (viran), Keseroba, Aydın, Malkoçlu, Düşova, Kasırgalı, Çobandere, Karlı, Karakaşlı, Tkkekaralar, Osmanpazarı, Boğazkesen, Suyolu, Kocacıklı, Velibey, Bahçeli, Cadıpınarı, Aydoğdu, Maytaplı.
Listeye bakıldığında Rizeli, Hopalı ve Fındıklı adlı yerleşim yerleri dikkat çekicidir. Bu yer adları ülkemizin kuzey-doğusunda yer almaktadır. Yer adlarının Balkanlar ve Doğu Avrupa&[#]8217;ya yayılması ancak o bölgelerden bu adları taşıyacak insanlarla mümkündür. Demek ki daha önceden bölgeler arası bir göç olgusundan söz edilebilir. 1683 yılına kadar Avrupa&[#]8217;da ilerleyen ve fethettiği yerlerde katliam yapmayıp ahaliyi olduğu yerde bırakan Osmanlı İmparatorluğu bu siyasetinin acısını Cumhuriyet&[#]8217;e kadar çekmiştir. Osmanlı&[#]8217;yı yenen Hristiyan Avrupa devletleri Müslüman ahaliye acımamış, Müslüman ahalinin yoğun olduğu bölgelerde ya katliam ya sürgün ya esaret altına alma stratejisini uygulamıştır. Müslüman Türk ahaliye ancak düşmanının merhameti kalmıştır. Düşmanı da ona hiç acımamıştır. Çaresiz kalanlar Balkanlar ve Avrupa&[#]8217;dan bulabildikleri ve kaçabilecekleri her türlü aracı kullanarak devletin güvenli yerlerine yerleşmeye çalışmışlardır. İşte yukarıda adı geçen yerleşim yerlerinin adları, bu çaresiz kalıp kaçıp gelen yerleşimcilerin taşıdıkları isimlerdir. Yerleştikleri yerlerdeki ahali de onları bağrına basmıştır. Gelenler ve onları karşılayanlar aynı kültürden oldukları, aynı değerleri paylaştıkları için de herhangi bir çatışma söz konusu olmamıştır.
