•  
    •  Â» FOTO GALERİ
    •  Â» WEB TV
    •  Â» HABER ARA
    •  Â» ARŞİV ARAMA
    •  Â» MAKALE ARA
    •  Â» BİR YIL ÖNCE
    •  Â» BEÅž YIL ÖNCE
    •  Â» ON YIL ÖNCE
    •  Â» DÜZCE
    •  Â» BOLU
    •  Â» KASTAMONU
    •  Â» KARABÜK
    •  Â» BARTIN
    •  Â» TÜM HABERLER
    •  Â» ÃœLKE GÜNDEMİ
    •  Â» YAZARLARIMIZ
    •  Â» GÜNCEL
    •  Â» MUTFAÄžIMIZ
    •  Â» MANÅžETLER
  • COVID-19
  • SPOR
  • ZONGULDAK
  • ALAPLI
  • ÇAYCUMA
  • DEVREK
  • GÖKÇEBEY
  • KDZ EREÄžLİ
  • KİLİMLİ
  • KOZLU
Pusula Gazetesi
Rumeli'ndeki köylerle Zonguldak köyleri arasındaki benzerlik

Rumeli'ndeki köylerle Zonguldak köyleri arasındaki benzerlik
09 Nisan 2013 01:37:09

Yazar : Prof. Dr. Ali Osman Özcan

                Rumeli bölgesi İstanbul ve Çanakkale boÄŸazlarından baÅŸlayarak Köstence’ye kadar olan Ege Denizi ve Karadeniz arasındaki bölgeyi içermektedir. Bu bölgede Marmara’da Silivri ilçesine yakın İnciez veya İnceÄŸiz adlı yerleÅŸim yerini görünce Zonguldak’taki incivez yerleÅŸim yeri aklıma geldikten sonra aradaki benzerlikleri araÅŸtırarak bu yazı yazılmıştır. M. Tayyib Gökbilgin’in İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi yayınlarından çıkmış Rumeli’de Yürükler, Tatarlar ve Evlâd-ı Fâtihân adlı Osman Yalçın Matbaası İstanbul 1957 tarihli kitabında Yürükler, Tatarlar ve Evlad-ı Fatihan’ın yerleÅŸim yerleri hakkında bilgiler verilmektedir. Aynı kitabın içinde Rumeli’deki Yürük taifeleri, Fatih Kanunnamesinde Yürükler, Yürük Kanunnamelerinde Yürükler hakkında bilgi verildiÄŸi gibi Naldöken Yürükleri, Tanrıdağı (Karagöz) Yürükleri, Selanik Yürükleri, Ofçabolu Yürükleri, Vize Yürükleri, Kocacık Yürükleri ile birlikte Aktav Tatarları, Tırhala Tatarları, Yanbolu Tatarları, Bozapa-Bozata Tatarları hakkında bilgiler verilmektedir. Yürüklere ait Mühimme Defterleri 1509-1606, Yürüklere ait vesikalar listesi 1555-1775, Kocacık Yürükleri Defteri 1543 tarihlerini taşıdığı gibi Evlad-ı Fatihan’a ait belgeler 1691-1697, 1704, 1716, 1828 tarihlerini taşımakta ve BaÅŸvekâlet Osmanlı ArÅŸivinde’de 1691-1846 tarihli belgelerle Yürükler’in Rumeli’deki dağılışlarını gösteren haritalar da aynı kitabın içinde bulunmaktadır.

           

Rumeli adıyla ilgili olarak wikipedia adlı internet sayfasında aşağıdaki bilgiler yer almaktadır:

Rumeli’nin sınırları Kuzey Bulgaristan, Batı Arnavutluk ve Mora yarımadası tarafındaki Güney Arnavutluk’u, veya diÄŸer bir ifadeyle içerisinde İstanbul ve Selanik, Trakya ve Makedonya’nın dâhil olduÄŸu bölgeleri ifade eder. 16. yüzyıl’da  Rumeli eyaletinin kapsadığı alan günümüz Bulgaristan'ı, güney Sırbistan, Makedonya, Bosna-Hersek, KaradaÄŸ, Arnavutluk ve Tesalya (orta Yunanistan) bölgelerini içermekteydi. 17.yüzyıldan baÅŸlayarak kurulan yeni eyaletler sonucunda Rumeli eyaletinin sahası giderek daralmış ve 1864'e gelindiÄŸinde sadece Arnavutluk ve batı Makedonya mıntıkalarından ibaret olmuÅŸtur. 1864'ten sonra yürürlüğe giren Vilâyât-ı Umumiye Nizamnâmesi ile birlikte Rumeli eyaleti ortadan kaldırılmıştır. Son olarak Rumeli ismi son olarak daha çok merkezi Arnavutluk'la çizilen ve Garbi (Batı) Makedonya'yı ve Manastır Vilayetini de içine alan bölgenin adıdır. İdari yapıdaki deÄŸiÅŸikliklerle,1870 ve 1875’de Rumeli ismi de mülki taksimatla uyumlu hale getirilmiÅŸ ve temsili de durdurulmuÅŸtur. DoÄŸu Rumeli 1878’de Berlin AntlaÅŸması ile Osmanlı İmparatorluÄŸu ile özerk bölge hâline getirilmiÅŸtir; fakat 18 Kasım 1885 tarihinde savaÅŸsız bir ihtilalden sonra Bulgaristan'la bütünleÅŸti. Bugün "Rumeli" ismi bazı zamanlar Türkiye'nin Avrupa kıtasındaki toprakları (Edirne, Kırklareli, TekirdaÄŸ illerinin tamamı, Ä°stanbul ve Ã‡anakkale illerinin Avrupa Yakası ) için kullanılır.

 

            M. Tayyib Gökbilgin’in adı geçen kitabında yer alan isimler T.C. İçiÅŸleri Balkanlığı Yayınları’ndan BaÅŸbakanlık Devlet Matbaası Ankara 1946’da basılmış iki ciltlik Türkiye’de Meskûn Yerler Kılavuzu adlı kitaptaki yerleÅŸim yeri adlarıyla karşılaÅŸtırılarak aradaki benzerlikler ortaya konmaya çalışılmıştır. Rumeli’de Yürükler, Tatarlar ve Evlâd-ı Fâtihân adlı kitabın 9. sayfasında Yürüklerin Balkan Yarımadası’na geliÅŸleriyle ilgili ÅŸu bilgiler verilmektedir:

           

OrtaçaÄŸ’ın ikinci kısmında Balkan Yarımadası’na muhtelif dalgalar halinde gelip de Bizans İmparatorları tarafından burada yerleÅŸtirilen birçok Türk halkı bulunduÄŸu malumdur. X. asırdan itibaren Peçenekler, OÄŸuzlar, Kumanlar ÅŸimal (kuzey) yoluyla Tuna’dan geçerek muhtelif zamanlarda gelmiÅŸ ve muhtelif yerlerde iskân edilmiÅŸlerdir. IX. asırda bile Bizans kaynaklarında “Vardarlı Türkler” diye zikredilen bazı Türk gruplarının Selanik civarında yerleÅŸtikleri vakidir” ifadesi yer alır. 13. sayfada ise Yürüklerin ilk olarak Rumeli’ye geçirilmeleri Avrupalı âlimlerde umumiyetle Beyazıd I. (Yıldırım) devrinde kabul edilir.   Aynı kitabın 29. sayfasında “İmparatorluk’un KuruluÅŸ Devri nihayet bulup da yeni fethedilen memlekette birçok hususların bir teÅŸkilat altına alınması ve aynı zamanda coÄŸrafi ve siyasi sebeplerin tesiri ile meydana gelen yeni vaziyetlerin icaplarına uymak zarureti hâsıl olunca her ÅŸeyden evvel askeri bir karakter taşıyan bu İmparatorluk’ta Yürüklerin de askeri ve dolayısıyla mali durumları bir esasa baÄŸlanmıştır. Bu Kanunname Yürükleri yirmi dörder kiÅŸilik kısımlara tefrik etmiÅŸtir” ifadesi yer almaktadır.  Ä°mparatorluk’un imar ve savaÅŸta da vurucu gücünü oluÅŸturan Yürükler, Rumeli bölgesinde devletin yıkılışına kadar sayıları azala azala günümüze kadar varlıklarını Evlâd-ı Fâtihân olarak sürdürmüşlerdir.

 

“Yürüklerin bulundukları yerler yalnız nomad (konar-göçer) hayatın birer tezahürlerini ifade eden yayla, kışla, oba vs. gibi isimlerden teÅŸekkül etmiÅŸ; mesela Sula Yaylası, Çukur Kışla, Sarıca Obası, Karlı gibi isimlere tesadüf ettiklerimiz olmayıp aynı zamanda Türkçe bir ÅŸahıs adından veya lakabıyla adlanmış mahallerde de onları aramamız lazım geldiÄŸi XVI. ve XVII. asırlardaki yer isimlerinin tetkikiyle anlaşılmaktadır. Bunlar; Yürükçü Kulübesi gibi isimlerle münhasıran bir Yürük’e göre ad almış olan yerlerde oturmuÅŸ deÄŸillerdir. Filhakika Köz Yürüğü, Sazlık Yürüğü, Yürük Kasım, Yürük Hacı veya Yürüklü Doruk, Yürükler, Yürük, Donuk Tatar, Yeni Tatar, Tatarlar, Tatar Gibi, Hacı Ali Yürüğü, Balta Yürüğü, Çolak Tatar, Çevik Tatar, Uzunca Tatar gibi adlarla tesmiye edilen yerler muhakkak ki Yürük ve Tatarların nomad veya sedanter bir halde kesif olarak bulundukları, bir kısmının sonradan kaybolduÄŸu, bazısının da uzun müddet hatta zamanımıza kadar devam edip geldiÄŸi mahallerdir.  DiÄŸer taraftan zamanla harpler, istilalar, muhaceretler sebebiyle buralarda Türk unsurunun azalması ve Türk olmayan milletlerin çoÄŸalmasıyla bittabi bu isimler deÄŸiÅŸmiÅŸ, deÄŸiÅŸtirilmiÅŸ, hiç deÄŸil ise orada hâkim olan milletin lisanına, lisanının ahenk kaidesine uydurulmuÅŸtur. Mesela Köstence civarında gördüğümüz Gargalacu’nun eski bir kargalık, Tatlageacu, Chioseler (Köseler), Kulakovo köylerinin eski Kocacık yürüklerinin bulunduklarını defterlerden anladığımız, yine o havalideki Kulaklı, Köseler, Tatlıcık’dan baÅŸka bir ÅŸey olamayacakları aÅŸikârdır. Bu geçen asrın son ve bu asrın başındaki vaziyettir. O mıntıkalardaki Türk unsurun daha azaldığı ve mütemadiyen azalmakta olduÄŸu bugün ise bu köy adları şüphesiz daha büyük mikyasta (ölçekte) BulgarlaÅŸmış, RomenleÅŸmiÅŸ, Yunanca ve Sırpça bir ÅŸekil almıştır”.

 

Tayyib Gökbilgin’in kitabında Rumeli’de kullanılan Arapça, Farsça ÅŸahıs adlarıyla dini ve mistik isimlerin listesiyle Türkçe aslından isim, sıfat ve fiillerden oluÅŸan listeler verilmiÅŸtir. Aynı kitabın 105. sayfasından itibaren köy adlarının –lı eki ile baÅŸlayanları, -cı, –cılar ekiyle yapılmış olanları yer almaktadır. –lı ekiyle yapılanlar: Osmanlı, BektaÅŸlı, Çakırlı, AladaÄŸlı, HasbeÄŸli, Ambarlı, Çardaklı, TaÅŸlı, Söğütlü, Çayırlı, Pürçekli, MaÅŸatlı, Köseli, Kasaplı, Güdeli, Kılavuzlu, Kocayusuflu vd. –cı, –cılar, -ce, -cık ekiyle yapılanlar: Kılıçcı, Balcı, Cinci, Bakırcılar, DoÄŸancılar, ÇavuÅŸlar, Döğenciler, Sofular, Yürükler, Ömerce, Ahmetce, Kayacık, Kuyucak.

 

YerleÅŸim yeri adlarına örnekler: Hacıköy, Yeniköy, Yeniceköy, ÇavuÅŸköy, Sarıköy, Tepeköy, Kadıköy, AÄŸaköy, OÄŸuzköy, Akıncıköy, Hüseyinbey, Hasanbey, Alibey, Eymirbey, ÇobanoÄŸlu, Kocamusa, Karahamza, Alagöz, Karagöz, Karaburun, Güngörmez, Ahili( Ahıllı), Korucuobası, Kurtkayası, DeÄŸirmenderesi, PaÅŸaderesi, TavÅŸanderesi, Koyunpınarı, Karaviran, Gökçeviran, Yılanlık, Balçık, Kayalıdere, Elmalıdere, TaÅŸağıl, Akpınar, Karapınar vb. yerleÅŸim yerleri adı geçen eserde yer almaktadır. Daha sonra Rumeli’deki Ahıyolu, Aydost, Akkerman, Bender-Kili, Babeski, Dobruca, Edirne, Filibe, Hırsova, Karinâbad, Kırkkilise (Kırklareli), Provadi, Ruskasrı, Silistre, Åžumnu (NiÄŸbolu), Tekfurgölü, Varna, Yanbolu, YenicekızılaÄŸaç yerleÅŸim yerlerindeki köylerin listesi de alfabetik olarak eÅŸkinci (savaÅŸa giden atlı asker) ve yamaklarıyla birlikte verilmektedir.

 

İstanbul BoÄŸazı’nın Karadeniz giriÅŸinden Köstence’ye kadar olan sahili ve iç kesimlerinde yerleÅŸen Yürük ve Tatarlarla 1691 yılından itibaren Evlâd-ı Fâtihân olarak adlandırılan grupların Rumeli’de bıraktıkları adlarla Zonguldak bölgesindeki köy adlandırmaları arasında büyük benzerlik olduÄŸu Meskûn Yerler Kılavuzu adlı kitaptaki adlara bakıldığında rahatlıkla görülebilir. Zonguldak bölgesine doÄŸudan ve güneyden gelen gruplar burada söz konusu edilmemiÅŸtir.
Bu Yazı Toplam 5984 Defa OkunmuÅŸtur
Yazdır
Yorumlar
Yorumlar, editörlerimiz tarafından onaylandıktan sonra yayınlanır. Kanunlara aykırı, konuyla ilgisi olmayan, küfür içeren yorumlar onaylanmamaktadır.

 Yorumlar ( 6 )

Gokhan
4 ay önce

Bı etnik kökenimizi bulamadı bu tarihciler biri Kıpçak der biri laz der biri yörük manav der şimdide kıvırcık derler bı ermeni demediniz kaldı

 BeÄŸen

Cengiz Karagözoğlu
9 yıl önce

Benim baba tarafım da Üsküp Usturumca'ya bağlı Hamzalı köyündendir.. 1928 yılında Kırklareli'ne gelmişlerdir..
Anne tarafım ise Selanik Doyran'lıdır..
Değerli hocam Ali Osman Özcan'ın 25 yıldır öğrencisiyim, hala ondan çok şey öğreniyoruz..

Saygılarımla..

 BeÄŸen (1)

Kemalettin Kuzucu
9 yıl önce

Sayın Geçgel’in belirttiği gibi Türklerin yer adı geleneğinde Türkçenin söz varlığı ve toprağa bağlılık mühim rol oynamıştır. Benim köyümdeki yer isimlerinden Kayacık, Akpınar, Kayapınar, Evren, Kurtkayası, Kuşkayası, Aladağ, Karalı, Acısu, Bostan, Uludere, Boğaz, Kamışlı, Elmaderesi vb. isimler hem toprağa bağlılığı, hem de Rumeli ve Zonguldak’taki isimlerle yakın benzerliği göz önüne sermektedir. Toprağa dayalı isimlendirme, yerleşik hayata geçmiş olmanın da göstergesidir. Elinize ve kaleminize sağlık hocam. Selam ve saygılarımla.

 BeÄŸen

zeki ibik
9 yıl önce

hocam; yazdıklarınızı heyecanla takip ediyorum. teşekkürler.

 BeÄŸen

Hüseyin AKSAKAL
9 yıl önce

Hocam,
tarladaki ekinlerin yağıştan çürümemesi için istiflenme modellerinden birisi, halen kullanılmakta olan, ekin demetlerinden bir tür piramit olan 'Dikme'dir. Babalarımızın naklettiğine göre, doğup büyüdüğümüz Sücüllü Köyünde daha önceden, ekinleri farklı bir istif şekli varmış ve adına da "Tokurdum" derlermiş.
Kendisi bir Bulgaristan göçmeni olan Zonguldak ÇGD Başkanı Ali Ayaroğlu ile tesadüf eseri bu kelimeden söz etme imkanı bulduk. O bu istif yöntemine Bulgaristan'da "Tokurcum" denildiğini söyleyince, bunun tesadüf olamayacağını düşünmekten başka bir şey elimizden gelmedi.
Gerçek tarihimize ulaŠ... DEVAMI

 BeÄŸen (1)

Hulusi Geçgel
9 yıl önce

Türkler yaşadıkları coğrafyaları yurt edinirken güzel Türkçemizin söz varlıklarını da taşımışlardır. Tarih, coğrafya, dilbilim gibi disiplinlerden de yararlanarak bizleri aydınlatan bu yazılarınızda Türkçemizin güzelliklerini ve ruhunu da buluyoruz. Yer adı bilimi (toponimi) toprağın dili diye de tarif edilir. Son dört yazınızda bunu daha yakından tanıma fırsatı buldum. Teşekkür ederim.

 BeÄŸen

  • s.
  • 1
gölgeler



Günün Pusula Gazetesi'ni okuyabilirsiniz.
jpeg formatında indirebilirsiniz.

Sağlık Haberleri


Çok okunan yazıları


  • Kdz. EreÄŸli CehennemaÄŸzı MaÄŸarası'ndaki gizem
    22-04-2012 | 23 : 52 53
  • Anadolu Beylikleri'nden Osmanlı'ya Zonguldak
    14-08-2012 | 02 : 11 41
  • Anadolu Beylikleri döneminde Zonguldak'ın dipsiz kuyusu
    06-12-2015 | 21 : 20 47
  • 16. Yüzyıldan günümüze Zonguldak Bölgesi'ndeki nüfus hareketleri ve köyler
    03-08-2014 | 20 : 55 50
  • Zonguldak'ta "Kırk kulplu kazan" efsanesi
    14-03-2012 | 14 : 43 22
  • Zonguldak zorbalarından Ali Molla
    04-12-2012 | 00 : 01 49
  • Altın karasaban ve boyunduruk nerede?
    08-05-2012 | 00 : 25 50
  • Erik diyarı Zonguldak
    24-07-2012 | 13 : 18 45
  • Zonguldak'ta Osmanlıların ilk dönemi
    22-06-2015 | 22 : 26 24
  • Zonguldak; Göç alan ilden, göç veren ile
    02-12-2014 | 21 : 51 36
  • Rumeli'ndeki köylerle Zonguldak köyleri arasındaki benzerlik
    09-04-2013 | 01 : 37 09
  • Saka, sucu deÄŸildir
    23-03-2015 | 00 : 14 44
Tüm Yazıları

Köşe Yazarlarımız


  • Ali Rıza Tığ
    Hayat seçtiğiniz kadındır
  • Bayram Tomakin
    Orman köylüsü nasıl sömürülüyor?
  • Öznur GüneÅŸ
    Bir taraf krizdeyken, diğer taraf para basıyor!
  • Cüneyt Özfidan
    ‘Her yerde yanmış madenciler vardı, onların üzerinden sürünerek çıktık!’
  • Prof. Dr. Åženol KuÅŸcu
    Ekonomide tasarruf reformu paketi
  • Raif Tokel
    YAYLA MAHALLESİ’NİN DÜNÜ VE BUGÜNÜ - II

Çok Okunan Köşe Yazıları


  • BUGÜN
  • BU HAFTA
  • BU AY

» Henüz BUGÜN Yazı Görünmüyor
  • Öznur GüneÅŸ
    Cumhurbaşkanının Zonguldak'a müjdesi...
  • Ali Rıza Tığ
    Ich liebe dich Zonguldak...
  • Ali Rıza Tığ
    Ne bu ÅŸiddet, bu celal?
  • Ali Rıza Tığ
    Hayat seçtiğiniz kadındır
  • Ali Rıza Tığ
    Zonguldak’ta işler neden bitmiyor?
  • Ali Rıza Tığ
    Parti deÄŸiÅŸtirirse eÅŸi kesin boÅŸar!
  • Ali Rıza Tığ
    Üvey anneyle ilişki cinayetinin anatomisi
  • Ali Rıza Tığ
    Şaplakların sesi ırmak gıyından duyuluya!
  • Ali Rıza Tığ
    Gazeteciliğin yüz karası…
  • Prof. Dr. Åženol KuÅŸcu
    Ekonomide tasarruf reformu paketi
Logo
  • Ana Sayfa

  • Künye
  • İletiÅŸim
  • Hakkımızda
  • Reklam
  • Üye GiriÅŸi
  • Üye Kayıt
  • Bize Yazın
  • Zonguldak
  • Spor
  • Kdz.EreÄŸli
  • Alaplı
  • Çaycuma
  • Devrek
  • Gökçebey
  • Kilimli
  • Kozlu
  • Tüm Haberler
  • Facebook
  • Twitter
  • ArÅŸiv
  • Gazete 1 nci Sayfalar
  • Videolu Haberler
  • Çok Okunanlar
  • Foto Galeri
  • Pusula TV

ETİKET

            • Zonguldak  Kozlu Kilimli Alçakoca imece
              EreÄŸli   Alaplı   Çaycuma   Devrek
              Gökçebey   ttk   Göçük   Erdemir
              çates   termik   santral   Akdemir   Tünel  Zonguldaksporchp mhp ak parti Zonguldak Evden Eve
               evden eve nakliyat  maltepe evden eve nakliyat
         

Mobil uygulamayı indirmek için tıklayınız

Copyright © Pusula Gazetesi Tüm hakları pusulagazetesi.com.tr'ye aittir.

EreÄŸli Haberleri

Zonguldak Haberleri

Günün Haberleri

Son Dakika

YUKARI