Bahar gelirken yapraklarından önce çiçeklerini açarak bahar müjdecisi olan erik ağacı, kışın karına nazire yaparcasına bembeyaz çiçekler açar. Asıl vatanı Anadolu olan erik türlerine Zonguldak havalisinde her yerde rastlamak mümkündür. Çekirdekleri olgunlaşmadan önce yenilebilen cinsine bölgede can eriği denir. Erik, edebiyatımıza da girmiştir. Adı Eski Türkçe ürük, sonra irik daha sonra ise erik veya örük biçimlerine dönüşmüştür. Zonguldaklı olan herkes orta boylu bir ağaç olan erik ağacını gayet iyi bilir. Taze erikler sofrada yendiği gibi kurutularak erik kurusu yapılır. Pestil, konserve, marmelat, sirke, reçel, hoşaf vb. şekilde tüketilir.

Çekirdekleri sert, uzunca veya yuvarlak biçimli, ince ve kalın kabuklu, buruk veya tatlı, ekşi veya mayhoş, etli ve sulu, yaş ve kuru, çeşitli renklerde ve büyüklükte, mumsu bir tabaka ile kaplı kabuğu soyulabilen meyve olarak eriğin pek çok çeşidi vardır. Zonguldak bölgesindeki erik türlerine örnek olarak şunlar verilebilir: Can eriği, papaz eriği, burnu kızıl eriği, harman eriği, mürdüm eriği, tomtom eriği, ala erik, kara erik, ağ (ak) erik, sarı erik, yarma sere eriği, bardak eriği, çıtır erik, türbe eriği, üryani erik, kebap eriği, kabak eriği, camız eriği, yabani erik olarak da çakal eriği türleri bolca bulunmaktadır. Bölgede malta eriğine yenidünya adı da verilmektedir. Burnu kızıl eriğinin olgunlaşması erik mevsiminin başladığını gösterir. Temmuz başlangıcı ile sıcaklıklar yaz sıcağı olarak devam eder. Ağustos ayında kara erikler pazarda boy göstermeye başlar.

Erikle ilgili olarak manilere bir örnek de verebiliriz:

Ev yaptırdım erikten

Ne bakarsın delikten

Ben nasıl ayrılayım

Senin gibi ferikten.

Dolapta erik kaynana

Dişleri gedik kaynana

Ben oğlunla yan yana

Sen kapı dışarı kaynana.

Bu maniler Zonguldak bölgesinde eriğin yaşamın her alanına girdiğinin göstergesi olarak verilebilir. Ayrıca eriğin likör yapımında da kullanıldığına dair Ahmet Talat Onay tarafından yazılmış ve Prof. Dr. Cemal Kurnaz tarafından hazırlanmış Açıklamalı Divan Şiiri Sözlüğü adlı Hoşgörü yayınlarınca 2009 yılında basılmış sözlüğün 368. sayfasında &[#]8220;iri, parlak, yeşil kabuklu ve limon lezzetli bir çeşit can eriğine İzmir Rumlarınca papaz eriği denildiğini birinci hürriyet yıllarında İzmir&[#]8217;de duymuştum&[#]8221; kaydı ile birlikte; 434. sayfasında &[#]8220;keyf ehli kimselerin gül, nane rakısı çektikleri, vişne, portakal, erik vs. meyve likörleri bastırdıkları&[#]8221; gibi cümlesiyle aynı sayfada &[#]8220;Üzümden başka dut, hurma ve erikten de rakı çekilir, Rumeli&[#]8217;de İştova eriğinden çekilen rakı meşhurdur&[#]8221; denilmektedir.

Zonguldak bölgesinde eriklik, eriklik altı, kara örük tepesi, erik yanı vb. yer adları da bulunmaktadır. Bu durum eriğin bölgede yaşamla iç içe geçmiş bir bitki olduğunun göstergesidir. Ancak birinci manide &[#]8220;ev yaptırdım erikten&[#]8221; ifadesinde şairane bir benzetme vardır. Erik ağacı inşaat işlerinde tercih edilen bir ağaç değildir. Kafiyeye uydurmak için söylenmiştir denilebilir.

Aynı şekilde Ziya Gökalp Alageyik adlı şiirinde de erikten söz etmektedir:

Çocuktum, ufacıktım,
Top oynadım, acıktım.

Buldum yerde bir erik,
Kaptı bir Ala Geyik.

Ziya Gökalp, eriği çocuğa yerde buldurarak kutsallaştırmaktadır. Dalından yere düşmüş bir erikten söz etmektedir. Şairler de erik ağacı ile ilgili pek çok şiir yazmışlardır. Edebiyatımızda erikle ilgili zengin bir literatür bulunmaktadır. Örneğin erik ağaçlarına kurulan salıncaklar, erik ağacı altında verilen sözler, beklenen sevgililer, erik gibi kuruyan ümitler vb. hayata ait konular edebiyatçılar tarafından erikle ilişkilendirilerek anlatılmıştır.

Eriğin insan sağlığına katkıları da fazladır. Uzmanlar eriğin, karaciğer, kalp, böbrek ve romatizma hastalıkları ile sindirim sistemi rahatsızlıklarına iyi geldiğini ve mevsiminde bol bol tüketilmesi gereken, sahip olduğu zengin vitamin içeriği, çeşitli hastalıklara karşı gösterdiği olumlu etki ve düşük kalorisi nedeniyle çok faydalı bir meyve olduğundan bir meyve olduğundan söz etmektedirler. Ayrıca potasyum ve magnezyum minerali açısından da zengin bir meyve olduğu bilinmektedir. Eriğin karaciğer, kalp, böbrek ve romatizma hastalıkları ile sindirim rahatsızlığı çeken ve tuzsuz diyet uygulayan kişilerce tüketilmesi önerilmektedir. Ayrıca eriğin regl düzenleyici, idrar söktürücü ve terletici özellikleri de bulunmaktadır. Çiğ erikte çeşitli minerallerin yanı sıra C, A ve E vitaminleri ile beta karoten de bulunuyor. (http://www.sagliksiteniz.com/erigin-faydalari.html). Kanser hastalarına tedavi amaçlı günde birkaç adet kara erik yedirildiği de belirtilmektedir. Erik çekirdekleri mide ve bağırsaklarda hazmedilir. Kiraz ve deşti (yabani kiraz) çekirdekleri ise mide ve bağırsaklarda erimez.

Zonguldak bölgesine has olan erik adlarına internet sitelerinde tamamen rastlamak zordur. Can eriği, papaz eriği, mürdüm eriği, malta eriği vb. erik adları internette yer alırken diğer erik türlerinin yer almadığı görülmektedir. Oysa bu erik adlarının geleceğe intikali kültür aktarımı açısından son derece önemlidir. Bu açıdan öncelikle Zonguldak bölgesine has olan erik türleriyle ilgili bir kitap hazırlanmalıdır. Zonguldak bölgesinde yetişen eriklerle ilgili envanter çalışmaları yapılmalıdır. Örneğin Malatya ilimizde kayısı ile ilgili pek çok yayın bulmak mümkündür. Lakin Zonguldak ilimizde yetişen eriklerle ilgili yayın bulmak çok zordur. Bölgedeki eriklerin dünya sofralarını şereflendirmesi için tanıtıcı çalışmalara ihtiyaç bulunmaktadır. Bunun için gerek il ve ilçe yöneticilerine gerek yerel yönetimlere gerekse Bülent Ecevit Üniversitesine büyük görev ve sorumluluklar düşmektedir. Erik festivalleri kadar ulusal ve uluslar arası düzeyde seminer, sempozyum, konferans ve kongreler düzenlenmesi bölgenin tanıtımı açısından önem taşımaktadır. Bunun için öncelikle il ve ilçe yöneticilerinin bölge halkını bilinçlendirmesi gerekmektedir. &[#]8220;2013 Erik Diyarı Zonguldak Festivali&[#]8221; neden yapılmasın? Bu festival bölgenin ülke içi kadar uluslar arası düzeyde de tanıtımına katkı sağlayacaktır. Bölgedeki konaklama tesislerinin bilinçli hareketi uygulamanın başarısını da artıracaktır.