Konuşacağın yerde susma. Susacağın yerde konuşma.
|
Aralık 2003 Pusula Dergisi
|
Sizlere bu kez, ünlü düşünür Sokrat'tan bir hikaye anlatacağım. 'Hiçbir şey bilmediğimi biliyorum' sözü ile hatırladığımız Sokrat, Yunan aydınlanmasının kurucularından. İnsan yaşamının değer yargılarını, aklın süzgecinden geçirerek aydınlığa çıkarmaya çalıştı. Yaşamdaki en büyük amacın, bilgiyle varılan erdem olduğunu yolundaki görüşü bir çok düşünürü etkiledi.
Neyse, hikayemize başlayalım.
ÜÇLÜ SÜZGEÇ
Duyduğu haberi, bir an önce Sokrat'a ulaştırma telaşındaki bir adam, ünlü filozofu arayıp bulmuş.
- Arkadaşınla ilgili ne duyduğumu biliyor musun ?
- Bir dakika sus. Bana bir şey söylemeden önce
'Üçlü Süzgeç Testi'nden geçmeni istiyorum.
- Üçlü Süzgeç Testi ne ?
- Benimle arkadaşım hakkında konuşmaya başlama-dan önce, ne söyleyeceğini süzgeçten geçirmek, iyi bir fikir olabilir. Ona üçlü süzgeç testi dememin sebebi de bu.
Birinci süzgeç, 'Gerçek Süzgeci'.
Bana birazdan söyleyeceğin şeyin tam anlamıyla gerçek olduğundan emin misin ?
- Hayır. Aslında bunu sadece duydum ve ....
- Sadece duydun mu ? Yani emin değilsin !
Akıllı konuşur, çünkü söylemek istedikleri vardır. Aptal konuşur, çünkü bir şeyler söylemek zorunda olduğunu sanır. |
Arkadaşım hakkında bana söylemek istediğin, iyi bir şey mi?
- Hayır, tam tersi...
- Öyleyse, onun hakkında bana kötü bir şey söylemek istiyorsun ve bunun doğru olduğundan da emin değilsin.
Fakat yine de testi geçebilirsin. Çünkü geriye bir süzgeç daha kaldı. 'İşe Yararlık Süzgeci'
Bana arkadaşım hakkında söyleyeceğin şey, benim işime yarar mı?
- Sanmıyorum...
- Eğer, söyleyeceğin şey;
ü gerçek değilse,
ü iyi değilse,
ü işe yararlı, değilse,
bana niye söylüyorsun !...
USTA'DAN KISSA
Sokrat Usta'nın hikayesi böyle. Biz özetlersek ; düşündüğünü söyleyenden korkma, söylediğini düşünmeyenden kork.
VİCDANIMIZ YANILMAZ BİR YARGIÇTIR.
BİZ ONU ÖLDÜRMEDİKÇE...
