Tarihte bugün. Zonguldak tarihinden...
15 Mayıs 1919. Zonguldak Mitingi...
M. Kemal daha Samsun'a çıkmadan, tüm yurtta haberi yayılmıştı. Ülkede ki gelişmeler halkı tedirgin ediyor, halk ve Devlet eşrafı diken üstünde yatıyorlardı.
Aslında her şey farkında olunmasına rağmen kimse dilendiremiyordu.
şehirlerdeki devlet erkanlarından bazıları yükselen sesleri susturuyor, bazıları da hak veriyordu.
Osmanlı Memurları adeta ikiye bölünmüştü.
Fransızlar, Zonguldak Kömürlerini kontrol edebilmek için 8 Mart 1919'da Zonguldak Limanı'na asker çıkardılar.
Bartın sahillerini de itilaf gemileri sık sık kontrol altında tutmaya başladı. Bu, halk tarafından tedirginlikle karşılandı.
Fransızlar Zonguldak`ta Fener Mahallesi'ne yerleşmekle kalmadı, burayı bir [sınır gibi] tel örgülerle çevirdiler. İçeri girmek yasaktı.
Madenlerde genelde çok az Türk çalıştığından ocaklara İngiliz, İtalyan, Fransız ve Rumlardan oluşan işçiler hakimdi.
İstanbul Hükümeti`nin anlaşması ile Zonguldak`a gelen yabancı asker ve işçilere halk "padişahlarına bağlılığından olsa gerek" kabullenmişti bile! Sadece gençler bundan oldukça rahatsızdı. Bu gençlerden ipsiz Recep, Laz Emin, Dursun Reis gibi delikanlılıkları ile meşhur kişiler zaman zaman Zonguldak caddelerinde Fransız askerleri ile didişmeye başladı. Bazı gençler tutuklanıp halkın fazla tepkisini çekmemek için bu gençler hırpalandıktan sonra salıverilirdi.
Geceleri ise Fransız Askerleri, bugün On Temmuz, Site, Acılık sırtlarındaki tepelere gizli toplantılar örgütlenmeler toplanmalara karşı, Fener Mahallesi'nden ışıklar ile tarama yapıyorlardı.
Kiliselerin bir bir açıldığı dönemde Zonguldak`ta bir cami yapılması için esnaf Fransızlardan izni ancak bir kaç ay sonra alıyor zaten mevcut camiden Ezan okunduğu sırada şehirde bando eşliğinde kasti olarak geçiş törenleri yapmaktaydılar.
Bunun üzerine birde İzmir'in işgali başlayınca Yunanlıların İzmir'e çıktığı gün (15 Mayıs 1919) Zonguldak'ta büyük katılım ile bir miting yapıldı.
İzmir'in işgali Zonguldak'ta duyulur duyulmaz burada da bir protesto mitingi tertip edilmiştir. Miting sonunda sadarete (Osmanlı İmparatorluğu'nda Başbakanlık) bir protesto metni gönderilmiştir.
Bu telgrafta Yunan işgalinin Türklerin kalbinde büyük yaralar açtığı ifade edilerek şunlar belirtilmiştir;
"İzmir'siz bir Türk, başsız bir ceset halinde kalacağından bu kıymetli uzvumuzu kaybetmektense malımızı ve hayatımızı bu uğurda fedaya hazırız. Bu sebeple, işgal keyfiyetini Zonguldak İslam ahalisi bütün varlığı ile protesto eder ve sevgili İzmir'imizin mukadderatı hakkında İtilaf Devletlerince yapılan muamelenin düzeltilmesi için, hükümetimizin yapacağı teşebbüs ve çalışmalara bütün kuvvetimiz ile yardımcı olacağımızı arz ile hayırlı neticeleri sabırsızlıkla intizar ederiz.
Alaplı, Ereğli, Zonguldak, Bartın Amasra`da yapılan mitinglerde halkın ağzında tek bir marş vardı; Şehzade Süleyman marşı.
Düştü vakta ki rahm-ı maderden Osman aşikar
Saçtı rahmet millet-i Osmaniyane Girdigar
ileri, ileri haydi ileri
Alalım düşmandan eski yerleri
Şehzade Sultan Süleyman hem vezir, hem şahımız
Geçtiler Rumeli'ye sal ile, arttı şanımız
ileri, ileri haydi ileri
Alalım düşmandan eski yerleri
Dört yüz arslandan bu vatan kaldı bize yadigar
Terk edersek lanet etmez mi bize perverdigar
ileri, ileri haydi ileri
Alalım düşmandan eski yerleri''
 |
