‘Köy Enstitüleri, Anadolu’ya adeta ışık saçtı’

Köy Enstitülerinin kuruluşunun 79'uncu yılı Zonguldak'ta yapılan bir etkinlikle kutlandı. Zonguldak Kültür ve Eğitim Vakfı (ZOKEV) tarafından düzenlenen ve Eğitim-Sen, Atatürkçü Düşünce Derneği ve Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği tarafından düzenlenen etkinliğe büyük katılım oldu. TMMOB Maden Mühendisleri Odası Zonguldak Şubesi Lokali'nde yapılan toplantıya düzenleyici kuruluşların yönetici ve üyelerinin yanı sıra GMİS Genel Sekreteri Hüseyin Kolçak ve CHP Merkez İlçe Başkanı Yusuf Mar da katıldı. Etkinliğin açılış konuşmasını yapan ZOKEV Yönetim Kurulu Başkanı Kürşat Coşgun, "1940'lı yılların başlarında, demiryolu güzergahına yakın, tarıma elverişli noktalarda seçilen yirmi bir köyde kuruldu Köy Enstitüleri. Amacı köylerde öğretmen, tarım ve sağlık görevlisi olarak çalışacak köy çocuklarını yetiştirmekti. Cumhuriyetin aydınlığını Anadolu'nun dört bir köşesine yaymak, o günlerde ilkel koşullarda yürütülen tarım ve hayvancılık konularında köylüyü eğitmekti bütün çabası. Yalnızca bir eğitim modeli olarak değil, aynı zamanda nüfusunun yüzde 70'i köylerde yaşayan o günün Türkiye'si için bir kırsal kalkınma modeli olarak da düşünülmüştü" dedi.

COŞGUN: "KÖY ENSTİTÜLERİ ANADOLU'YA ADETA IŞIK SAÇTI"

Coşgun, konuşmasını, "Öğrenci ve öğretmenlerin, bulundukları coğrafyaya uygun yaratıcı fikirleri ile bu fikirlerin hayata geçirilmesi planlanmıştı. Ve planlandığı gibi, köylerde eğitim hizmetine ulaşamayan yoksul çocuklar için hem aydınlanmanın bir yolu açılmış hem de köylerde çeşitli meslek alanlarında iş ve geçim olanakları yaratılmıştı. Öğrencilerin ilk üç yıllık başarı düzeylerine bakılarak en başarılıları öğretmenliğe, geri kalanlar öteki köy hizmetlerine yönlendirildi. Okullar aynı zamanda birer tarım işliği, sağlık ocağı olarak işlev gördü, çeşitli tohum ve tarım araçlarının ilk denemeleri buralarda yapıldı. Bu okullarda okutulan derslerin yüzde 50'si kültür, yüzde 25'i tarım, yüzde 25'i de teknik dersleriydi. Köy Enstitüleri, eğitim gören öğrencilerin mezun olmaları ve ülkenin dört bir yanına dağılmalarıyla tüm Anadolu'ya adeta ışık saçtı. Ancak her güzel şey gibi ne yazık ki ömrü uzun olamadı. Çok partili hayata geçişimizle birlikte, gerici odakların zorlama ve dayatmaları sonucu önce içeriği boşaltıldı, ardından da kapatıldı. Geriye boynu bükük köy çocukları ve aydınlık bir gelecek hayalinden vazgeçmek zorunda bırakılan bir ülke kaldı. Bugün bu hayalin öyküsünü çok değerli konuklarımızdan dinlemek üzere buradayız" diyerek tamamladı.

KABADAYIOĞLU: "DANİMARKA EĞİTİM SİSTEMİ, KÖY ENSTİTÜLERİ MODELİYLE AYNI"

Ardından Şef Sevinç Atik yönetimindeki Atatürkçü Düşünce Derneği Emekli Öğretmenler Korosu o yıllardan günümüze kadar okullarda söylenen marşlardan oluşan bir konser sundu. Koronun gösterdiği performans salondan büyük alkış aldı. Daha sonra Cumhuriyet Gazetesi Yazarı Ceylan Adanalı Kabadayıoğlu bir konuşma yaptı. Bugün dünyada en başarılı bulunan İskandinav eğitim modelinin Köy Enstitüleri ile aynı olduğunu açıklayan Kabadayıoğlu, "Bizim Milli Eğitim Bakanı geçen gün yaptığı açıklamada Danimarka'daki eğitim modelini övdü. Kendisini açıkça kınıyorum. O model 1940'lı yıllarda Türkiye'de uygulanan Köy Enstitüleri modeli ile aynı. Kendi öz be öz yerli eğitim sistemi hakkında bilgisi yok" dedi. Kendisinin Zonguldak'ın gelini olduğunu söyleyen Kabadayıoğlu, cumhuriyetin çok değer verdiği Zonguldak'ta eğitim alanında yapılan öncü çalışmalarla ilgili çok güzel bir yazı dizisi hazırlayarak gazetede yayımlayacağı sözü de verdi.

90'INCI YAŞINA SÜRPRİZ YAŞ GÜNÜ İLE GİRDİ

Daha sonra Eğitim-Sen Zonguldak Şubesi eski Başkanı Nuri Genç'in yönetip Kastamonu Göl Köy Enstitüsü Mezunu Emekli Eğitimciler Ali Nuri Gültekin ve Saim Şen'in konuşmacı olduğu panel yapıldı. Köy Enstitüsü mezunu eski eğitimcilerin zaman zaman anılarını da ekleyerek yaptığı konuşma, salonda bulunanlarca ilgiyle dinlendi. Konuşmaların ardından panelist Saim Şen'e sürpriz bir yaş günü partisi yapıldı. 90'ıncı yaşına salondakilerle birlikte giren Şen, panel masasına getirilen pastayı sağlık ve uzun ömür dilekleriyle keserek kendisine bu güzel sürprizi yapanlara teşekkür etti. Etkinlik katılanların birbiriyle bolca hatıra fotoğrafı çektirmesiyle son buldu.