ZONGULDAK'ta yedikleri konserveden bulaştığı tahmin edilen 'Clostridium Botulinum' (sinir sistemine saldıran zehirli ve ölümcül olabilen bakteri) toksini nedeniyle tüm vücutları felç olan Zuhriye (54) ve Ramazan Yıldız (55) çiftinin yoğun bakımdaki tedavisi devam ederken, uzmanlar konserve tüketiminde kapak kontrolüne dikkat çekti. Bülent Ecevit Üniversitesi (BEÜ) Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Tıbbi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Füsun Cömert, 'Clostridium Botulinum' bakterisinin kapalı ortamları seven bir bakteri olduğuna dikkat çekerek, "Gerek sanayi gerekse ev tipi konserveler tüketilmeden kapaklarının kontrol edilmesi önemli" uyarısında bulundu. Bakterinin en çok ise bal ile bulaştığına dikkat çekti.
Bakterinin bulaşması halinde 18 veya 36 saat sonra kişilerde çift görme, yutamama, ses kısıklığı, kabızlık ve solunum güçlüğü tablosu oluştuğunu ve bunun felç geçirmeye neden olduğunu belirten Prof. Dr. Füsun Cömert, "Batilismus, 'Clostridium Botulinum' adlı bakteriden oluşmaktadır. Bu bakteri havasız ortamda üreyerek bir toksin oluşturuyor ve bu toksinin etkisini görüyoruz. Aslında besin zehirlenmesi olarak isimlendirilmesine rağmen bu bakterinin oluşturduğu etki sinir sistemi üzerinde. Sinir uçlarından salınan ve kasların kasılmasına neden olan bir molekülün salınması engelleyen bir toksin. Buna bağlı olarak vücudumuza bu toksini aldıktan sonra öncelikli olarak küçük kaslardan başlayarak kasılma ortaya çıkıyor. Buna bağlıda çift görme, ses kısıklığı, yutamama gibi belirtiler görülüyor. Ardından bağırsak kaslarını etkilenmesine bağlı olarak kabızlık sonra kaslarda güçsüzlük ve en son olarak hayati bir kasımız var solunum almamızı sağlaya bir kas diyafram kasının felç olmasına bağlı olarak ta solunum yetmezliği olarak ölüm görülüyor. Hastaları bu şekilde kaybediyoruz" dedi.
BAKTERİ ARILARIN TAŞIDIĞI POLENLER NEDENİYLE EN FAZLA BALDAN BULAŞIYOR
"Bu besin zehirlenmesi iki şekilde ortaya çıkabiliyor" diyen Prof. Dr. Füsun Cömert, "İki yaş grubunda bunlardan ilki yeni doğan ya da erken çocukluk dönemi olarak ifade ettiğimiz bir yaşın altındaki çocuklarda, daha bağırsaklarda yararlı bakterilerimiz tam oluşmadığı dönemde bakterinin çevreden alınarak vücuda yerleşmesi sonucunda burada toksin üretmesine bağlı olarak görülüyor. Bebeklerde çift görme, ses kısıklığı, kabızlık ve aniden çocuk uykudayken solunum felci geçirmesiyle ani ölüm gerçekleşebiliyor. En fazla sorumlu tutulan gıda ise doğada bulunan bal bakterinin oluşturduğu sporlar arılar tarafından doğada çeşitli bitkiler tarafından toplanarak, balın içerisinde bulunma ihtimali en yüksek olarak bal suçlanıyor. 1 yaş altındaki çocuklara bal yedirmeyi önermiyoruz. En fazla çevrede sebze meyve üstünde bulunma ihtimali fazla" ifadelerini kullandı.
"ÇİFT GÖRME, YUTAMAMA, SES KISIKLIĞI VE NEFES ALAMAMA BELİRTİLERİ OLUŞUYOR"
"Bakteri çok işlenmemiş gıdalarda tespit edilmiş, en çok da bu sebzelerden oluşan ev tipi konservelerde görülmektedir" diyen Prof. Dr. Cömert, şöyle konuştu; "Erişkenlerde görülen formunda bağırsağa bakterinin yerleşmesi zor olarak görülen bir şey. Biz erişken olarak bunu toksinin hazır olarak alıyoruz. Bunun içinde en uygun gıda ev yapımı konserveler olduğunu biliyoruz. Tekniğine uygun hazırlanmamışsa bu konserveler hazırlanırken bakterilerin sporları olabiliyor. Ağzını sıkıcı kapattığımız zaman bu ortamda, oksijensiz ortamı da sevdikleri için, kolaylıkla çoğalıp bol miktarda toksin üretebiliyorlar. Yine en kuvvetli toksinlerden bir tanesi vücutta tutunduğu zaman 6 ay gibi bir ömürleri var burada. Etkilenen bireylerin çok uzun süre gözlem altında tutulmaları gereklidir. Ek konserveler tüketildikten sonra 18-36 saat sonra kişilerde çift görme, yutamama, ses kısıklığı, kabızlık ve solunum güçlüğü tablosu ortaya çıkabiliyor. Mümkün olan en kısa zamanda müdahale edilmesi gerekmektedir.
KONSERVE KAPAKLARI İÇE BOMBELİ OLMALI
Konserveleri üretirken kullandığımız, kavanoz kapakları steril etmemiz ve tam kapandığından emin olmamız gerekiyor. Her seferinden yeni kapak almamız gerekmektedir.Üretim sonrasında geniş su dolu tencerelerde kavanozun tam olarak daldırılarak 1 saat kaynatılması içinde varsa eğer öldürme yönünde yarar sağlıyor bu işlem. Daha da ideali basınçlı bir sıcaklık uygulanması konservelere düdüklü tencere gibi bir ortamda 15 dakika bekletilmesi oldukça iyi bir korunma sağlar. Yine kullanmadan önce kavanozun ısıtılması toksinin 80 santigrat derecede 15-20 dakika arasında tutarsak toksinin yok edilmesi açısından önemli bir önlem olarak ifade edilmektedir. Konservenin kapaklarını yemeden önce kontrol etmek gerekmektedir. Konservenin kapaklarının içe doğru bombeli olmalıdır. Dışa doğru bombe yapmışsa bu bakterinin oluştuğuna işarettir. Bu koşullara dikkat edilen üretimlerde bir sorun yaşanmayacaktır. Nadir olarak görülen bir klinik tablo hiçbir zamanda yüzde yüz olmayacak diyemeyiz."
