Efsane Vapur: Gülcemal

Türk denizcilik tarihinin yakın dönemlerinde, efsaneleşmiş olan vapurlarından birisi olan Gülcemal, Cumhuriyet döneminde Karadeniz, Ege ve Akdeniz hatlarında posta seferlerinde kullanılıyordu. Yolcuların çok sevdiği bu gemi özellikle düzenli posta seferleri yapmaya başladığında Karadeniz halkının sevgilisi olmuştu. 1920 li ve 1930'lu yıllarda yaşan baba ve dedelerimizden yıllarca dinlediğimiz manilere, türkülere karışmış, özellikle de Karadeniz de yaşayan halkın dilinde masallaşmış, her şeyi ile efsane olmuş bir Gülcemal birçok Karadeniz manisinde yer alıp, dilden dile söyleniyordu.
Gülcemal Vapurunu ünlü edebiyatçımız Rıfat Ilgaz anılarında "Bu vapurlar, Karadeniz'de İstanbul'dan Trabzon'a kadar gider ve tekrar geri dönerdi ve hemen hemen her limana uğrardı. İstanbul-Zonguldak-İnebolu-Sinop-Samsun-Ünye-Ordu-Giresun ve Trabzon'a kadar gider her limanda yolcu indirir, yük indirir ve yük ve yolcu alırdı.Sonra tekrar Trabzon'dan başlar geriye dönerek daha önce uğradığı limanlara tekrar uğrardı. Ordu'da bu yükleme ve boşaltma iki-üç saat kadar sürerdi. Ordu'dan yolcu ve esnafın İstanbul'a gönderdiği, fındık, kendir, fasulye, yumurta,mısır, elma ve benzeri emtiayı depolarına alırdı." diye anlatmaktadır...
Gülcemal vapuru için "Sakın Gülcemal vapuru gibi her yere uğramadan git gel" derlerdi. Bu gemi halk arasında o kadar sevilmişti ki sanki efsaneleşmiş gibiydi. Karadeniz'de pek çok kişi, bu geminin bazı hastalıkları iyi edeceğine inanmaya başlamıştı. Rize'ye gelip de açıkta demirlediği zaman bazı kimselerin hastalarını tedavi etmek amacıyla onları bir kayığa bindirerek Gülcemal'in çevresinde yedi kez dolaştırdıkları anlatılırdı." diye ifade ediyordu.
1920 yılında Gülcemal, Amerika seferi yapan ilk Türk yolcu gemisi olarak New York limanına yanaştığında Türk bayrağını da Birleşik Amerika'ya götüren ilk gemimiz oluyordu. Amerika'ya gemide görevli olarak gönderilen Ubeydullah Efendi daha sonra yayınlanan hatıralarında gemide çiçek yetiştirilen bir bahçe olduğundan söz etmektedir. "...yemek masalarının donatılmasında her gün taze olarak bu bahçeden koparılan bu renk renk çiçekler kullanıldığı" ayrıca ambarlarının belirli bir bölümünde de canlı inek beslendiğini, inekler sefer esnasında sağılıp birinci mevki yolcularına kahvaltıda taze süt ikram edildiğini... belirtmektedir. (Naim Güney)

Üstteki fotoğrafta İstanbul-Karaköy'den hareket edecek olan Gülcemal vapuru görünüyor.
Alttaki fotoğrafta Gülcemal vapuru Zonguldak limanında demirlemiş görünüyor...
Gülcemal'in yolcuları, İsmet İnönü ve Celal Bayar'ı Atatürk'ün Zonguldak'a ayak bastığı iskelede Zonguldak valisi Halit Aksoy karşılıyor...
Gülcemal vapuru yıllarca bu limanlarda yolcu ve yük taşıyan filomuzdan sadece biriydi...