DNA testleri veya genetik şecere, aile tarihi (şecere) ile ilgilenen kişilerin, akrabalarından veya tarihsel belgelerden öğrenebileceklerinin ötesine geçmesinin bir yoludur. DNA varyasyonlarının incelenmesi, bir kişinin atalarının nereden gelebileceği ve aileler arasındaki ilişkiler hakkında ipuçları sağlayabilir. Belirli genetik varyasyon kalıpları genellikle belirli geçmişlere sahip kişiler arasında paylaşılır. İki birey, aile ya da nüfusla ne kadar yakından ilişkili olursa, tipik olarak paylaştıkları varyasyon o kadar fazla olur.

Günümüzde DNA testi talebi birçok açıdan oluşabilmektedir. Özellikle babalık testi, annelik testi ya da kardeşlik testi için yıl içinde birçok başvuru yapıldığı bilinmektedir. Bu sayede insanlar şecerelerine ait bilgileri elde edebilmekte ve aslında kendilerinin "Kim" olduğunu net bir şekilde öğrenmektedir. Şecere için yaygın olarak üç tip genetik soy testi kullanılır:

1- Y kromozom testi

Sadece babadan oğula geçen Y kromozomundaki varyasyonlar, doğrudan erkek hattındaki soyları keşfetmek için kullanılabilir. Y kromozom testi sadece erkeklerde yapılabilir, çünkü dişilerde Y kromozomu yoktur. Bununla birlikte, bu tip genetik testlerle ilgilenen kadınlar bazen testin yapılması için yakın bir erkek akrabayı kullanabilir. Y kromozomu birçok kültürde aile isimleriyle aynı desende iletildiğinden, aynı soyadı olan iki ailenin ilişkili olup olmadığı gibi soruları araştırmak için genellikle Y kromozom testi kullanılır.

2- Mitokondriyal DNA testi

Bu tip testler mitokondriyal DNA'daki genetik varyasyonları tanımlar. Çoğu DNA, hücre çekirdeği içindeki kromozomlarda olmasına rağmen, mitokondri adı verilen hücre yapılarının az miktarda kendi DNA'ları vardır (mitokondriyal DNA olarak bilinir). Hem erkekler hem de kadınlar annelerinden geçen mitokondriyal DNA'ya sahiptir, bu nedenle bu tür testler her iki cinsiyet tarafından da kullanılabilir. Doğrudan kadın ataları hakkında bilgi verir. Mitokondriyal DNA testi soyağacı için yararlı olabilir.

3- Tek nükleotid polimorfizm testi

Bu testler, bir kişinin tüm genomu boyunca çok sayıda varyasyonu ( tek nükleotid polimorfizmi veya SNP) değerlendirir. Sonuçlar, bir kişinin etnik kökenine ilişkin bir tahmin sağlamak için testleri yapan diğerleriyle karşılaştırılır. Örneğin, SNP örüntüleri bir kişinin soyunun yaklaşık yüzde 50 Afrikalı, yüzde 25 Avrupalı, yüzde 20 Asyalı ve yüzde 5 bilinmeyen olduğunu gösterebilir. Şecere uzmanları bu tür bir testi kullanırlar çünkü sadece tek ataları temsil eden Y kromozomu ve mitokondriyal DNA testi sonuçları bir bireyin genel etnik geçmişini yakalamaz.

Bu testler genellikle insanların şecereleri ile ilgili olarak kesin bilgi elde edebilmelerine yardımcı olmaktadır. Bununla birlikte bu testler aynı zamanda güvenlik birimleri tarafından da talep edilebilmektedir. Bu genellikle adli olaylarda kullanılmak üzere talep edilmekle birlikte çoğu zaman annelik testi de talep edilen seçenekler arasında yer almaktadır. Özellikle herhangi bir olayın çözümünde ya da nesep tespiti yapılırken oldukça sık kullanılmaktadır.

https://www.dnahospital.com