CHP Bartın Milletvekili Rıza Yalçınkaya, Mersin&8217;de kurulması planlanan nükleer santralin ihalesiz bir şekilde &8216;devletten devlete anlaşma&8217; yoluyla yapılacağını öğrendiğini belirterek, Türkiye Büyük Millet Meclisi&8217;ne bunun sakıncalarını anlatan bir önerge verdi. Milletvekili Yalçınkaya, Enerji Bakanı Taner Yıldız&8217;ın yanıtlaması istemiyle verdiği önergede Türkiye&8217;nin nükleer santral gibi tehlikeli bir yatırıma hazır olup olmadığını da sordu. Yalçınkaya önergesinde nükleer santralle Türkiye&8217;nin altına dinamit yerleştirildiğini belirterek, devletten devlete anlaşma yöntemiyle de rekabet ortamının engellendiğini savundu. Yalçınkaya, Rusya&8217;dan başka ülkelere santral sözü verilip verilmediğini de sordu. Bakan Yıldız&8217;a 6 soru yönelten ve cevapları yazılı olarak isteyen Yalçınkaya&8217;nın önergesi şöyle;
1960 yılından beri sürüncemede
Ülkemizde 1960 yılından beri bir türlü sonuçlandırılamayan Nükleer Santral ihalesi ile ilgili, yeni bir yola çıkıldığını ve nükleer santrallerin &8220;devletten devlete anlaşma&8221; yöntemiyle yapılacağını basından öğreniyoruz. En son; Mersin Akkuyu da kurulması planlanan ve 2008 yılında ihalesi yapılan ilk nükleer santral işi için, yerli ve yabancı olmak üzere toplam 13 firma şartname almış, şartnamedeki belirsizlikler nedeniyle ihaleye 6 zarf ulaşmış, bunlardan 5 adedinden teşekkür mektubu çıkmış, ihaleye tek teklif veren firma ise Jsc Atomstroyexport Rusya, Jsc İnter Rao Ues/Rusya ve Park Teknik Elektrik Madencilik Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş/Türkiye Ortak Girişimi olmuştur.
Rusya&8217;ya bağımlı olmayacak mıyız?
Fakat yapılan bu ihalede; Danıştay&8217;ın, nükleer santral ihalesi yönetmeliğinin bazı maddeleri için vermiş olduğu yürütmeyi durdurma kararının ardından iptal edilmiştir. Bu nedenlerle;
1-Nükleer santraller güvenlik, maliyet ve verimlilik açısından çok sayıda soruya cevap verememektedir. Nükleer santral kurulması konusunda, Türkiye&8217;nin hazırlıklı olduğunu düşünüyor musunuz? &8220;Devletten devlete anlaşma&8221; yöntemiyle kurulması düşünülen santralle ilgili birçok belirsizliklerin yaşanmayacağı garanti edilebilir mi? Yapılacak olan anlaşmanın kabul edilebilir, tutarlı ve güvenli bir anlaşma olabileceğini düşünüyor musunuz?
2-Nükleer santrallerin maliyet hesabında; kullanılacak olan teknoloji, santralin kurulu gücü, kamulaştırma, yakıt temini, finansman koşulları, elektriğin satın alınma koşulları gibi birçok parametre etkili olduğuna göre, yapılacak anlaşma yöntemi ülkemizi her koşulda Rusya ya bağımlı hale getirmeyecek midir?
Yenilenebilir kaynakları değerlendirin
3-Türkiye, Rusya tarafından kurulacak olan nükleer santralin yaratacağı tehlikeler nedeniyle, devamlı tehdit altında olmayacak mıdır? Kurulumu yıllar süren, ömürleri kısa, maliyetleri milyar dolarları bulan ve dünya ülkelerinin artık terk ettiği, nükleer santral yatırımlarında, bu kadar aceleci ve inatçı olmanın gerekçeleri nelerdir? &8220;Devletten devlete anlaşma&8221; yöntemi neden yenilenebilir enerji kaynakları için düşünülmemektedir? Bu yatırımlara neden öncelik verilmemektedir? Türkiye de özellikle rüzgar ve güneş enerjisi yatırımlarına hız verilmesi gerekirken, neden nükleer santral yatırımlarına yönelinerek, Türkiye&8217;nin altına dinamit yerleştirilmeye çalışılmaktadır?
Rekabet ortamı engellenmiyor mu?
4-Milletlerarası anlaşmalarda, Anayasaya aykırılık iddiasıyla dava açılamayacağı nedeniyle, bu kadar önemli bir konuda ülkeler arası bir hukuki boşluk yaratılmış olmayacak mıdır? Bu yaratılan hukuksuzluğun sorumlusu kim olacaktır?
5-Rusya&8217;dan sonra başka hangi ülkelere santral kurma sözü verilmesi düşünülmektedir?
6-Yapılacak olan &8220;devletten devlete anlaşma&8221; yöntemi ile özel sektörün girişimleri ve rekabet ortamı engellenmiş olmayacak mıdır?
