Zonguldakta TTKnın maden sahalarından kiralama usulüyle
kömür üreten özel şirketler yıl sonu itibariyle işçilerine çıkış verip
madenlere kilit vuracak.
Somada yaşanan ve 301 işçinin hayatına mal olan maden
kazasının ardından çıkartılan Torba Yasa en çok Zonguldak kömür havzasını
etkiledi. Türkiye Taşkömürü Kurumuna ait maden sahalarından kiralama usulüyle
kömür üreten firmalar üretimi durdurma kararı aldı.
Çalışma ve İş-Kur İl Müdürlüğüne verilen dilekçe ile
birlikte işçilerine çıkış veren firmalar hükumet tarafından iyileştirilme
yapılmaması halinde kömür üretimine son verecek. Son yıllardaki olumsuz
gelişmelerin ardından 5 bine yakın göç veren şehir, yeni bir göç dalgası
karşısında olumsuz etkilenecek.
TTKnın sahalarında redevans usulüyle işçi çalıştıran 22
özel şirketten geriye kalan 18i de yıl sonu itibariyle maden ocaklarına kilit
vuracak.
MADENCİLİK SEKTÖRÜNDEN ÇEKİLİYORUZ
Zonguldakta 26 yıl önce yeraltı maden işletmeciliğine
başladıklarını belirten Arı Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Günay,
yaklaşık 100ü aşkın işçi çalıştırdıklarını ifade etti. Somadaki kazadan sonra
çıkan Torba Yasanın kendilerini olumsuz etkilediğini ifade eden Günay, şöyle
dedi:
Yaklaşık 26 yıl bu yeraltı maden işletmeciliğine devam
ediyoruz. 2014 yılında çıkan torba yasanın bize getirmiş olduğu zorluklar var.
Bir günde çalışma süresinin 6 saate indirilmesi. Bu 6 saatin 30 dakikası ocağa
iniş 30 dakikası ocaktan dönüş, 30 dakika da yemek molası olunca geriye 4 buçuk
saatlik bir zaman kalıyor. Bu zaman dilimi içerisinde ürettiğimiz kömür
çalışanımızın maaşına, ocağın elektriğine, direğine, TTKya ödediğimiz ton
başına 16 TL kiraya yetmiyor. Hükümetimizin koyduğu kurallara harfiyen uymuşuz,
uymak zorundayız. Bu şirketin öz sermayesi 4 buçuk milyon TLdir. 2014 ve 2015
yıllarındaki zararla Türk Ticaret Kanununda yer alan ilgili madde gereğince öz
sermayesi 3te 1in altına düşmüştür. Yasal olarak çalışmamız mümkün değildir.
KAÇAK OCAK ARTACAK, İŞ KAZALARI ÇOĞALACAK
Günay, iyileştirilme yapılmadığı takdirde madencilik
sektöründen çekileceklerini ifade etti. İzinli maden sahalarının kapanmasının
ardından kaçak ocakların artacağını ifade eden Günay, Biz; bizimle çalışacak
olan kardeşlerimize, çalışanlarımıza haklarını vereceğiz. Herkesin alacağını
verip madencilik sektöründen çekilmeye karar verdik. İnşallah hükümetimiz, bize
göre yanlış olduğunu düşündüğümüz kanunları düzeltir ve biz de işimize devam
ederiz. Önümüzdeki süreçte, kaçak ocak diye adlandırdığımız izinsiz
çalışanların sayısı yaklaşık 30 kat artacak. İş kazaları çoğalacak. Sağlıklı ve
güvenli olmayan izinsiz çalışmalarda çok sıkıntılar doğacak diye konuştu.
OCAKLAR KAPANIRSA GURBET BAŞLAYACAK
Yaklaşık 15 yıl boyunca madencilik yaparak geçimini sağlayan
Mustafa Açıkgöz, özel ocakların da kapanmasıyla Zonguldakta göç yaşanacağını
ifade etti. Devletin özel maden firmalarına yol haritası çizerek yardımcı
olmasını isteyen Açıkgöz, özel ocakların kapanması halinde insanların başka
şehirlere göç edeceğini dile getirdi.
Zonguldaka yatırım yapılmadığını da söyleyen Açıkgöz,
Bizim gibi Zonguldakta 5-6 bin işçi var. Ocaklar kapandığı zaman bu kadar
işçinin ailesini hesap ettiğinizde büyük bir rakam yapıyor. İşsizlik
başlayacak, göç başlayacak. Kaçakçılık gündeme gelecek. Büyük ihtimal göç
olacak. İnsanlar zor durumda kalacak. Evimde köyümde kömür varken başka
memlekete kömür çıkartmaya gideceğim. Gurbet başlayacak. Bundan 30 sene
öncesini yaşayacağız. Ben özel sektörün kapanmasını istemem. Güzergah çizip
özel sektörün ayakta kalmasından yanayım. İşçi karamsar, işçi olayın farkına
vardı. Yılbaşından sonra buraların kapanacağı gündeme geliyor. Yılbaşından
sonra işsiz kalacağız. Benim iki kızım üniversitede okuyor. Çocuklarım
üniversiteden mezun olana kadar çalışacağız. Devlet buraya 20-30 senedir
fabrika açmadı. Zonguldaka yatırım yok. Belirsizlik var diye konuştu.
Özel firmaların madenlere kilit vurmasıyla 20 bine yakın
kişi olumsuz etkilenecek. Hem firma sahipleri hem de işçiler hükumetin
taşkömürü madenleriyle ilgili yeni düzenlemesini bekliyor. Öte yandan, yalnızca
Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürlüğü beş ayrı müessesede çalışan 8 bine
yakın devlet işçisiyle kömür üretimini sürdürmeye çalışıyor.