’Filyos Vadisi’nin muazzam biyoçeşitliliği tehdit altında’

Orman ve Su İşleri Bakanlığı 10&[#]8217;uncu Bölge Müdürlüğü ile Zonguldak Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü organizasyonuyla &[#]8220;Türkiye&[#]8217;de Doğa Turizmi Master Planları Hazırlanması Sürecinde Alternatif Turizmin Gelişim imkânlarının Batı Karadeniz ve Zonguldak Özelinde Değerlendirilmesi Sempozyumu&[#]8221;, 11-12 Ocak 2013 tarihleri arasında Zonguldak Dedeman Otel&[#]8217;de gerçekleşti.

Doç. Dr. Zuhal Kunduracılar, Orman ve Su İşleri 10&[#]8217;uncu Bölge Müdürü Ercan Yeni, Orman ve Su İşleri Bakanlığı-Bakanlık Müşaviri Nazmiye Uzun ve Orman ve Su İşleri Bakanlığı-Bakanlık Müşaviri Dr. Nihan Yenilmez Arpa moderatörlüğünde; Doç. Dr. Nazmiye Erdoğan (Başkent Üniversitesi), Yrd. Doç. Dr. S.Gül Güneş (Atılım Üniversitesi İşletme Fakültesi), Prof. Dr. Bülent Gülçubuk (Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi) Prof. Dr. Mustafa Sözen (Bülent Ecevit Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi),Yrd. Doç. Dr. Nuray Türker (Karabük Üniversitesi Safranbolu Meslek Yüksek Okulu), Erdem Öztürk-Ulaş Karagüllü (Kültür ve Turizm Bakanlığı), Öğretim Görevlisi Halime Barutçu ve Öğretim Görevlisi Filiz Arslan (Bülent Ecevit Üniversitesi) ile turizm işletmecileri düşüncelerini sempozyumda sundu.

Bakanlığın 81 ilde yaptığı Master Planı çalışmalarının Zonguldak ayağında Orman ve Su İşleri ile Kültür ve Turizm Müdürlüğü&[#]8217;nün düzenlediği sempozyumla, doğa turizmi çerçevesinde kaynakların fazla yarar, az zarar ilkesi ile yaratılması; katılımcılığı artırarak doğal kaynakların değerlendirilmesi prensibiyle alternatif turizmin kırsal kalkınmaya katkı sağlaması doğrultusunda akademisyenler ve işletmeciler eko-turizmin teknik ve pratik taraflarını kamuoyuna sundu.

Sürdürülebilir turizm olgusuyla kırsal kalkınmanın nasıl yapılabileceği üzerine gerçekleştirilen ve akademisyenlerce çarpıcı önerilerin sunulduğu toplantıya izleyiciler hariç, ilgili kurum/kuruluş ve kişilerin ilgi göstermeyişi ve katılanların da (İl, İlçe ve Belde Belediye Başkanları) sunumları dinlemeden toplantıyı terk edişi ister istemez &[#]8220;Süpür halının altına sorunu&[#]8221; esprisini hatırlattı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı&[#]8217;nın Master Planı çerçevesinde 81 ilde yürüttüğü alternatif turizm/sürdürülebilir turizm yaklaşımına göre, ilimiz ve bölgemize muazzam olanaklar sunan/sunacak Filyos beldesinin kaderi ise, &[#]8220;Endüstri Bölgesi&[#]8221; olması için (!) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı kararının uygulanıp uygulanmayacağına bağlı.

Bülent Ecevit Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Zooloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mustafa Sözen, sempozyumda yaptığı konuşmada, şunları söyledi:

&[#]8220;ÜLKEMİZİN KUŞ TÜRLERİNİN YARIDAN FAZLASININ İLİMİZDE OLMASI ŞAŞIRTIYOR&[#]8221;

&[#]8220;Zonguldak ili, biyoçeşitliliğini belirleme çalışması 2000 yılında başlayıp proje kapsamında Bülent Ecevit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü ile Bartın Orman Fakültesi&[#]8217;nin ortak çalışması ile gerçekleştirildi. Sonuçlar 2008&[#]8217;de bir kitap halinde yayımlandı. Devam eden çalışmalar ile guruplar için belirlenen tür sayıları sürekli artıyor. Türkiye&[#]8217;de bulunan Liken, ciğerotları, karayosunları, bitki, mantar, böcek, kelebek, amfibiler (sürüngenler) memeliler ve özellikle kuşların önemli kısmı Filyos deltasında barınmaktadır.

Deltada bulunan endemik (yöreye özgü) türler mevcudu ilimizin biyo-çeşitliliği açısından ne kadar şanslı olduğumuzu göstermektedir. Zonguldak İlinde likenleri Dr. Atila Yıldız, ciğerotlarını Dr. Tamer Keçeli, karayosunları Doç. Dr.Güray Uyar, bitkileri Prof. Dr. Metin Sarıbaş ve Doç. Dr. Ayşe Kaplan, mantarları Prof. Dr. Ahmet Afyon ile Prof. Dr. Muhsin Konuk ve Güray Uyar, böcekleri Prof. Dr. Azize Toper Kaygın, Prof. Dr. Oktay Özkazanç ve Doç. Dr. İrfan Kandemir, kelebekleri Prof. Dr. Mustafa Sözen, Murat Yangın, Tuncer Tozsin, Güner Yaşkan ve Mustafa Erturhan (ki Büyük Bakır, Huş ve Kafkas Fistosu ülkemizde az sayıda ve tehlikede bulunan bir kelebektir), deniz ve tatlı su balıklarını; amfibileri Prof. Dr. Mustafa Sözen (Baran Engereği, İstanbul Kertenkelesi, Hemşin Yılanı ülkemizin en nadir ve yöreye özgü türüdür.), kuşları Prof.Dr. Mustafa Sözen, Prof.Dr. Oktay Özkazanç, Mustafa Erturhan, Murat Soydaş ve Tuncer Tozsin tarafından belgelendi. Ülkemizde tespit edilen 470 kuş türünün 294 çeşidi Zonguldak ilinde bulunuyor ve bunların önemli kısmı Filyos Deltası&[#]8217;nda barınıyor. Bu da ilimizi ilk on içerisine sokuyor. Karaördek, Paçalı Şahin ve Çöl Ötleğeni, Filyos&[#]8217;ta yaşayıp, Türkiye&[#]8217;de ilk tespit edilenlerden&[#]8230; 470 kuş türünün bulunduğu ülkemizde 92 nadir kuşun 30&[#]8217;u ilimizde bulunuyor.&[#]8221;

&[#]8220;ÇED RAPORU SORUNU HALININ ALTINA SÜPÜRDÜ&[#]8221;

&[#]8220;Filyos Deltası&[#]8217;nın yok edilmesi, bu türlerin Zonguldak&[#]8217;ta kaybolmasına neden olacaktır. Bölgede belirlenmiş kuş türlerinin çok büyük kısmı delta alanında yaşıyor. Şüphesiz, ilimizin en önemli alanı Filyos Deltası&[#]8217;dır. Ancak Filyos Liman Projesi kapsamında yapılmakta olan ve yapılacak faaliyetler bu türlerin barınma ve üreme yaşamını yok edecektir. Bu türlerin faaliyetlerden geri dönülemez zararlar görmemesi için planlama çok önem arzediyor. Türlerin barınmaya devam edeceği alanların ayrılması, özellikle deltanın su rejiminin, sazlıkların varlığını sürdüreceği bir planlama çok önemli. Bölgede kuşların barınmaya devam edebilmesi amacıyla Sefercik Köyü ile nehir-deniz ve Filyos Kalesi arasında alanın ayrılması, barınmaları için sazlık ortamın oluşması sağlanmalıdır. Bölge kumsalları yok edilirse Centaurae kilaea endemiği ve kum zambağı gibi dünyada tehlikede olan türler yok olacaktır. Buna rağmen, Liman Projesi, ÇED raporunda alanda hiç endemik veya nesli tehlikede olan bitki ve üremekte olan kuş türü bulunmadığı belirtiliyor. Üniversite olarak ÇED raporu hakkında gönderdiğimiz bilimsel veriler raporda dikkate alınmamıştır. Gerçek durum görmezden gelinerek alanda hiçbir canlı türü zarar görmeyecekmiş gibi proje gerçekleşecek olursa Zonguldak en önemli eko-turizm alanını kaybedecektir.&[#]8221;