Pusula’nın dün kamuoyuna duyurduğu, “Taşkömürüne teşvik çıktı” haberi geniş yankı yarattı. Buna göre, taşkömürü üretimine teşvik, Bakanlar Kurulu kararının imzasının ardından Resmi Gazete´de yayımlandı. Teşvik uygulamasında 3´üncü bölgede yer alan Zonguldak´ta, daha önce teşvik kapsamı dışı tutulan kömür üreticileri de önemli avantajlar yakalamış oldu.

Resmi Gazete’de yayınlanan metin üzerinde çalışma yapan firmalar, metinde yer alan ifadelerin açılımı hakkında uzmanların görüşüne başvurdu.

AK Parti Zonguldak Milletvekili Köksal Toptan, Zonguldak TSO Başkanı Salih Demir, GMİS Genel Başkanı Eyüp Alabaş, MHP İl Başkanı Mustafa Korkutan, gelişmeyi Pusula’ya değerlendirdiler.

TOPTAN: “LİNYİT YERİNE ‘DÜŞÜK C’ YAZILARAK TAŞKÖMÜRÜNE TEŞVİK SAĞLANDI”

Pusula’nın, “Linyite var, taşkömürüne yok” başlığıyla verdiği haberin ardından devreye girerek, kendisine ulaştırılan raporlar doğrultusunda Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan ile görüşen AK Parti Zonguldak Milletvekili Köksal Toptan, Resmi Gazete’de yayınlanan teşvik paketinde kömürle ilgili bölümü Pusula’ya değerlendirdi.

Toptan, daha önce “Linyit” yazılan yerde “düşük C” yazılarak Avrupa Birliği ile yapılan sözleşmeden doğan engelin kaldırıldığını söyledi.

Toptan, Pusula’nın sorularına verdiği yanıtta şunları söyledi;

“Teşvik paketinin ek dördüncü maddesinin, ‘Teşvik edilmeyecek yatırımlar’ bölümünde, ‘kömür istihracına yönelik yatırımlar’ denilmektedir. Bu maddenin parantez içinde ise; ‘Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu’nun Uluslararası Kodifikasyon Sistemi’ne göre ‘düşük C’ kategorisinde yer alan kömürler hariç’ denilmektedir. Burada daha önce ‘düşük C’ yerine ‘Linyit yazıyordu’. Bu değişiklikle Zonguldak’ta üretilen taşkömürünün önündeki teşvik engeli kaldırılmış oluyor. Zaten Türkiye’nin başka bir tarafında taşkömürü yok. Avrupa Birliği ile yapılan sözleşmeler doğrultusunda düşük kalorili kömürün üretimine teşvik vermeyi taahhüt ettik. Teşvik paketinde ‘linyit’ yazılmasına itiraz etmiştik. Taşkömürü tüvenan olarak ele alındığında üretim aşamasında düşük kalorili kömür sınıfına giriyor. Belli yıkama ve eleme işlemleriyle taşı-toprağı ayrıştırıldıktan sonra koklaşabilir özelliği olan kömür ayrılıyor. Üretim aşamasındaki haliyle 3 bin 500 kalori civarında hatta daha altında olduğu biliniyor. Bu haliyle nasıl 7 bin 500 kalori olur? Ocaklardan çıkartıldığı haliyle değerlendirilmesi gerektiğini iddia ettik. Ekonomiden Sorumlu Bakanımız Zafer Çağlayan ve ilgili bürokratlara bunları anlattık. Yapılan düzenlemeyle ‘linyit’ ibaresi kaldırılarak, Zonguldak’taki kömür üreticilerinin teşvikten yararlanabileceğini görüyoruz.”

Toptan, “Teşvik Edilmeyecek Yatırımlar” başlıklı bölümün beşinci maddesinde yazılı olan, “Rödevans sözleşmesine istinaden gerçekleştirilecek madencilik yatırımları (Kamu kurum ve kuruluşları veya bunların doğrudan iştirakleri ile yapılan anlaşmalara istinaden kamuya ait maden sahalarında yapılan madencilik yatırımları bu kapsamda değerlendirilmez)” maddesiyle ilgili yaptığı değerlendirmede, “Bizi asıl ilgilendiren altıncı maddede yazan ‘Düşük C’ ibaresidir. Beşinci madde ise, altıncı maddeyi destekleyecek nitelikte” dedi.

Toptan, düzenlemenin bu şekliyle uygulanması durumunda Zonguldak’taki kömür yatırımcılarının yatırım ve üretim safhasında büyük avantajlar sağlayacağını inandığını belirtti.

DEMİR: “KÖKSAL TOPTAN’A TEŞEKKÜR EDİYORUM”

Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Salih Demir, Pusula’nın haberi üzerine yaptığı değerlendirmede, teşvik paketine ek madde ile ilave edilen düzenlemenin önemli olduğunu belirterek, uygulama safhasını görmek istediklerini söyledi.

Başkan Demir, şunları söyledi;

“Öncelikle bu sorunumuzla yakından ilgilenen Sayın Köksal Toptan’a ve diğer milletvekillerimize gösterdikleri çabalardan dolayı teşekkür ederim. Emeği geçenlere teşekkür ederim. Açıklanan teşvik paketinin ilgili bölümlerin ek maddelerinden linyit dışındaki kömürlerin de teşvik paketinden yararlanabileceği belirtiliyor. Biz verdiğimiz dosyada Taşkömürünün tüvenan haliyle kalorisinin düşük olduğunu bu nedenle teşvikten yararlanması gerektiğini söylemiştik. Yeni düzenlemede belirtilen ‘düşük C kategorisindeki kömürlerin’ teşvikten yararlanabileceği belirtiliyor. Buradan Zonguldak kömürünün de teşvikten yararlanabileceğini anlıyoruz, ancak uygulama safhasını görmek istiyoruz. Ayrıca bu maddelerin hangi safha ve boyuttaki yatırımlar için ne oranda geçerli olduğu önemli. Bunları inceletiyoruz. Bu haliyle mevcut yatırımları da kapsayacak şekilde uygulanırsa Zonguldak’a çok daha faydalı olur. Üretim ve istihdama büyük katkıları olur” dedi.

ALABAŞ: “KAĞIT ÜZERİNDE KALMAMALI”

Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS) Genel Başkanı Eyüp Alabaş, Pusula’nın, “Taşkömürüne teşvik çıktı” haberiyle ilgili olarak şunları söyledi;

“Teşvikin amacına baktığımız zaman, ‘ürünler ya da bölgenin gelişimi ile ilgili üretimi teşvik etmek’ anlamına gelir. Bu da bizim bölgemizde özellikle son günlerde gündemde olan taşkömürüne teşvik meselesi taşkömürünün artırılması anlamına gelir. Üretim artırılması için özellikle TTK Genel Müdürlüğü’nün 2 yıldır hazineye işçi alımları ile ilgili bekleyen bir konusu var. Bunun hayata geçirilmemesi ya da bu konunun ciddiye alınmaması teşvikin gerçek anlamıyla uygulanıp uygulanmayacağı konusu bizlerde tereddüt hasıl etti. Dolayısıyla son zamanlarda Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren bölgesel teşvik konusunda da sektörlere göre dağılımı konusunda da kamuoyunda da yer alan bazı bilgiler var. Taşkömürüne teşvik konusunun gerçekleşmiş olduğu kağıt üzerinde varsayılsa bile bunun uygulamadaki getireceklerini, götüreceklerini görmeden bu konuya biraz ihtiyatlı yaklaşmak zorunda olduğumuzu düşünüyoruz. Çünkü ülkemizde hem Güney Doğu Anadolu Bölgesine hem az kalkınmış bölgelere teşvik konusu, yatırımların artırılması konusu zaman zaman gündeme gelse bile bunun uygulamadaki konusundaki sıkıntıları gördüğümüz için uygulamalara geçilmeden bu konu ile ilgili bir şey söylemek yanıltıcı olur. Biz GMİS olarak bu konunun takipçisi olduğumuzu ama uygulamaya geçmeden bir şey söylemenin doğru olmadığını düşünüyoruz.”

KORKUTAN: “UYGULAMASINI GÖRMEK İSTİYORUZ”

MHP İl Başkanı Mustafa Korkutan, taşkömürü üretiminin teşvik kapsamına alındığı yönündeki haberleri dikkatle takip ettiğini, ancak uygulamasının nasıl olduğunu görmek istediklerini söyledi.

Başkan Korkutan, “Teşvik paketi ile ilgili taşkömürünün teşvik kapsamına alındığı haberlerini okuyoruz. Ancak 5 ve 6’ncı maddelerde yapılan değişikliklerle teşvik engelinin Zonguldak’ta taşkömürü ile ilgili olarak kalktığı her ne kadar iddia edilse de, uygulamayı görmek istiyoruz. Eğer uygulamada gerçekten söylenildiği gibi taşkömürü teşvik kapsamına almış olduğu görülürse, buna da MHP olarak teşekkür etmekten başka yapacak bir şeyimiz olmaz. Ancak konuda bazı aksaklıklar olduğunu yapılan açıklamalardan görüyorum. Bazı kelime oyunlarının olabileceğini düşünüyorum, o sebeple de uygulamayı görmek istiyorum”

MADDELER NE DİYOR?

Taşkömürüne teşvik, yeni Teşvik Yasası’nın Ek 4’üncü maddesinde, “Teşvik Edilmeyecek veya Teşviki Belirli Şartlara Bağlı Yatırım Konuları” başlığı altındaki “İmalat, Enerji ve Madencilik Yatırımları” maddesi içinde yer aldı.

Kömür her ne kadar teşvik edilmeyecek yatırımlar arasında yer alsa da 5 ve 6’ncı maddelerle Zonguldak’ın önündeki teşvik engeli açılmış oldu.

Beşinci maddede, “Rödevans sözleşmesine istinaden gerçekleştirilecek madencilik yatırımları (Kamu kurum ve kuruluşları veya bunların doğrudan iştirakleri ile yapılan anlaşmalara istinaden kamuya ait maden sahalarında yapılan madencilik yatırımları bu kapsamda değerlendirilmez” denildi.

Altıncı maddede ise, “Kömür istihracına yönelik yatırımlar (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu’nun Uluslararası Kodifikasyon Sistemi’ne göre ‘düşük C’ kategorisinde yer alan kömürler hariç)” denildi.

Avrupa Birliği ile yapılan anlaşmalar nedeniyle, kalorisi yüksek olduğu gerekçesiyle teşvik dışı bırakılan taşkömürü üretiminin önündeki engel altıncı maddeyle aşılmış oldu. Hazırlanan raporda; üretim aşamasındaki kalori değerinin baz alınarak, “düşük C” kategorisinde değerlendirilmesi gerektiğini belirmişlerdi.

Editör: Pusula Gazetesi