Armutçuk&8217;tan geriye kalanlar

TTK karadon Müessese Müdürlüğü&[#]8217;nde 30 maden işçisinin yaşamına neden olan grizu faciasının acısının yaşadığı bugünlerde Nota Bene Yayınları&[#]8217;ndan çıkan &[#]8216;Yerüstünden Notlar (Madenci Kasabasında Yıkımın Fotoğrafı)&[#]8217; madencilik sektöründe 1980&[#]8217;lerden sonra gerçekleşen yıkımın sonuçlarını gözler önüne seriyor. Halkevleri Fotoğraf Atölyesi&[#]8217;nin hazırladığı kitap bu yıkımı Zonguldak&[#]8217;a bağlı bir madenci kasabası olan Armutçuk&[#]8217;taki dönüşüm üzerinden sorguluyor. Dönüşüm eserde, fotoğraflar ve yerel halkla yapılan söyleşilerle aktarılıyor. Alaattin Timur ve Mahmut Hamsici&[#]8217;nin editörlüğünde hazırlanan kitapta fotoğraflar bu iki isimle birlikte Ayşen Gürbüz, İlhan Beyoğlu ve Ekrem Erbiz&[#]8217;in imzasını taşıyor. Söyleşiler ise Mahmut Hamsici&[#]8217;ye ait. Zonguldak&[#]8217;ta yaşayanların bildik manzarası, evrensel bir dille bilmeyenlere de kaynak olarak aktarılıyor. Çalışmada bir dönemin sosyal devlet anlayışı ve Türkiye Taşkömürü Kurumu&[#]8217;nun (TTK) bu dönemdeki kendine özgü yapılanması nedeniyle Armutçuk&[#]8217;ta oluşmuş özgün toplumsal yapının 1980&[#]8217;lerden sonraki neo-liberal politikalarla nasıl yıkıma uğradığı aktarılıyor. Sürece ilişkin tanıklardan anlatımların yer aldığı kitapta anlatılanlar Zonguldak&[#]8217;ın maden bölgelerinde yaşanan manzaradan farksız aslında. Kitapta Armutçuk&[#]8217;tan yansıyanlar Kilimli, Karadon, Gelik, Üzülmez ve Kozlu&[#]8217;da da yaşanan sondan farksız aslında.Madenciliğin en büyük &[#]8216;geçim kapısı&[#]8217; olduğu ve madalyonun bir yüzünde kasaba sakinlerinin eğitim, sağlık, barınma, ulaşım, kültür gibi başlıklarda bugüne nazaran çok daha fazla haklarının bulunduğu, sinemalarının, plajlarının, kültür kulüplerinin var olduğu, tike adı verilen özel paralarla Ekonoma adındaki temel ihtiyaç malzemelerinin satıldığı marketlerden alışveriş yapabildikleri, TTK&[#]8217;nın bir belediye gibi çalışması nedeniyle planlı ve güzel bir çevre düzenlemesiyle dikkat çeken bu dönemin tüm kazanımlarının 1980&[#]8217;lerden sonra nasıl yok edildiği ve Armutçuk&[#]8217;un insanlardan arındırılmış, dükkânlarının çoğu kapalı, harabe binalarla dolu bir hayalet kasabaya dönüşümü etkileyici bir manzarayı ortaya koyuyor. Kitap son derece yerel bir çalışma ancak diğer yandan aynı zaman diliminde tüm dünyada yaşanan benzer dönüşümü gösterdiği için bir o kadar da evrensel. Zira Armutçuk&[#]8217;un yaşadığı yıkım tıpkı Margaret Thatcher döneminde İngiltere&[#]8217;nin birçok madenci kasabasının yaşadığı gibi 1980&[#]8217;ler sonrası ortaya konan küresel yeni ekonomi politikalarının sonucu olarak aktarılıyor. Her evin, her okulun kütüphanesinde olması gereken kitabı almak isteyenler Zonguldak Sergi Odası&[#]8217;ndan veya internet üzerinden temin edebilirler.