Bu isimler Roma imparatorluğu ve Bizans'ın bölgede hakimiyeti Osmanlı`ya geçinceye kadar geçerli isimler.
Osmanlı döneminden önce kısa bir dönem Selçuklular tarafından yönetilen bu bölgede, ilk yerleşimler Trakyalılar tarafından yapılmış. Daha sonra Helen ve Roma dönemine kadar çeşitli kavimlerin yerleşkesi olmuş.
Türklerin yerleşmesinden önce, bölgeyi gösteren bu haritada, Sakarya Nehri ve Filyos Çayı arasında 12 yerleşim yeri ve 5 nehir bulunmakta.
Genelikle bu adlar eski antik şahsiyetlerin isimlerinden oluşuyor.
Bu yerleşim yerler söyle;
1) DİAPOLİS, haritada yeri Alaplı Irmağı`ndan sonra gözükse de, Diapolis eski Akçakoca isimlerindendir.
2) CALES, Kalais adından geliyor. Yunan Mitolojisinde Boreas ve eşi Oreithyia'nın oğludur. Diğer ikiz oğlunun ismi Zetes.
Ne tesadüf ki,bölgemizde kurulan Eren Enerji Santrali`n kısaltması da Zetes`dir.
Heraklia tarafından öldürüldükleri söylenir.
Bugün Cales, Alaplı'dır.
3) COLONE adında bir yerleşim yeri var. Bugün Ereğli / Gülüç Irmağı'nın tam ağzında yer alıyor.
Gülüç Irmağı`nın eski antik adı ise "Lycus" olarak gösterilmiş
Haritada bu nehre, "Cales Flu gui,cactus diodoro" diye yazılmış.Sanırım "Kaktüs Diadoro" adında bir kişiden bahsediyor.
4) ACERRUSYA ve HERAKLiA (Ereğli ve Baba burnu) bababurnu ve Ereğli arasında bir göl bulunuyor. Fakat bu haritada bir kaç hata var.
Mesela aynı zamanda Baba burnu açığında bir ada gösteriliyor ve bu adaya "Apollonia" denmiş. "Apollonia" bugün Kefken Adası`nın antik ismidir. Kefken,Sakarya kıyılarında yer alır ve bu ada Ereğli`ye yaklaşık 100 km gerisindedir.
5) METROUM, Köseağzı`nın antik ismi. Bugün Bababurnu ile Kandilli arası bölge.
Buraya dökülen ırmağa ise "Metroum Irmağı" denmiş.
6) POFİDİUM (Poseideion) Kandilli veya Armutçuk`ta yine antik bir yerleşim yeri bulunuyor.
7) TYNDARİDES; (Tyndarida) .Armutçuk ile Kireçlik arasında bir mesafeye denk geliyor-
8) NYMPHAUM ; Nymphaion Mitolojiye göre kutsadıkları anıtlara verdikleri isim. Çavuşağzı Sahil
9) SANDARACA, Zonguldak`in en eski ve en bilinen isimlerindendir.
Zonguldak`a dökülen Üzülmez deresine de bu haritada Callicherus ismi veriliyor. (Daha önce yazmıştık)
10) CRİNİDES, Kilimli`nin antik adıdır. Pınar anlamına geliyor.
11. PSYLLA et PSYLLİUM; Çatalağzı`nın eski adları.
12) TiOS ve Billaos; Tios Antik Filyos Billaos ise Filyos Çayı'nın antik isimlerindendir.
Harita 1527 ile 1598 arasında yaşamış Abraham Ortelius'a ait.
Hayati YILMAZ ile
Zonguldak Tarih